Kansspelcommissie geeft licenties aan goksites zonder eigenaars te kennen

De Belgische kansspelcommissie kent licenties toe voor gokwebsites zonder altijd te weten wie de échte eigenaars zijn achter de betrokken bedrijven. ‘Eigenlijk zie je in bepaalde dossiers enkel aan de oppervlakte wat er gebeurt.’ Uit de Paradise Papers blijkt dat de groep achter de vergunde goksite betway.be (sponsor van voetbalclub Anderlecht en de Beker van België) in handen is van een offshore op de Britse Maagdeneilanden.

Volgens de Kansspelcommissie spelen in België zowat 300.000 personen op gokwebsites. 40.000 Belgen doen dat zelfs regelmatig. Genoeg redenen voor de overheid om de online goksector op te volgen.

In 2011 trad dan ook een Belgische wet in werking die de sector reguleert. Zonder licentie van de Kansspelcommissie mogen websites géén online kansspelen, casino’s en weddenschappen aanbieden. Websites zonder licentie die in België reclame maken, belanden op een zwarte lijst. Eens je daarop staat, is je website – in principe – niet meer toegankelijk vanop computers en smartphones in België. In 2015 en 2016 plaatste de Kansspelcommissie 24 websites op haar zwarte lijst.

Sponsor van Anderlecht en de Croky Cup

De online gokwereld is kind aan huis in belastingparadijzen. In de Paradise Papers, het gegevenslek dat Süddeutsche Zeitung deelde met het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ), zitten dan ook tal van documenten over de offshorestructuren van allerhande bekende gokbedrijven. Ook Betway duikt op in de Paradise Papers. Volgens de website betwaygroup.com biedt Betway onder meer casino, bingo en poker aan aan meer dan 2 miljoen klanten wereldwijd.

Ook in België is Betway actief. Op de website www.betway.be kun je onder meer live wedden tijdens sportwedstrijden en spelen op meer dan 160 casinoklassiekers. De site is legaal in België omdat ze een partnerschap aanging met het casino van Brussel, dat daarvoor in juli 2015 een operator-vergunning kreeg van de Kansspelcommissie (een A+vergunning in het jargon). Het Maltese bedrijf Betway Limited kreeg eind 2014 dan weer een dienstleverancier-licentie van de commissie (een E-vergunning). Om de samenwerking rond de Belgische goksite te bezegelen sloot de Oostenrijkse eigenaar van het casino van Brussel, Casinos Austria International, een contract af met de groep Betway.

Eens Betway in België legaal aan de slag kon, was het kwestie van naamsbekendheid te verwerven. In september 2016 sloot Betway in ons land dan ook twee belangrijke sponsordeals af. Het werd de officiële betting-partner van voetbalclub Anderlecht én van de Croky Cup (dat is sinds 2015 de benaming van de Beker van België).

Vraag is: weten de Koninklijke Belgische Voetbalbond, landskampioen Anderlecht en de Kansspelcommissie eigenlijk wel wie er precies achter Betway schuilgaat? Wie zijn de échte eigenaars en van waar komt hun kapitaal?

Italiaanse maffia

Er zijn goede redenen om precies te weten wie er achter de knoppen zit bij goksites. De online gokwereld is immers een erg fraudegevoelige sector. Dat beseft de Belgische Kansspelcommissie maar al te goed. In 2015 schreef ze in een rapport dat ‘misdaadorganisaties gebruik hebben gemaakt van de moeilijk te vatten online kansspelmarkt om geld wit te wassen’.

Ook Europol waarschuwt voor de risico’s. In een rapport over witwassen dat Europol in september 2017 publiceerde, legt de politieorganisatie zelfs de link tussen de Maltese gokindustrie en de Italiaanse maffia.

‘De Italiaanse overheid heeft een groot netwerk aangepakt van bedrijven betrokken in online gokken, met hoofdkwartier in Malta en gecontroleerd door de ‘Ndrangheta, de beruchte Calabrische misdaadorganisatie’, aldus Europol. ‘De politie is ervan overtuigd dat de betrokken bedrijven – zes ervan opereerden vanuit Malta – gebruikt werden om grote sommen illegaal geld wit te wassen.’

In de operatie, die dateert uit 2015, nam de Italiaanse politie voor 2 miljard dollar aan bezittingen in beslag. ‘De zaak wekt bezorgdheid over de online gokmarkt en het potentiële misbruik ervan door criminele organisaties.’

Van Malta naar de Britse Maagdeneilanden

In de gelekte documenten van de Paradise Papers lezen we dat Betway Limited in 2006 in Malta werd opgericht onder de naam Gnuf Limited. In juli 2012 veranderde de vennootschap haar naam in Betway Limited. Vier directeurs worden genoemd in de documenten, waaronder advocaat Anthony Axisa, een bekende naam in de gokindustrie op Malta. Eerder schreef hij zelf nog mee aan de Maltese wetgeving die de onlinegoksector naar het eiland lokte. Axisa heeft zelfs nog als jurist gewerkt bij de Maltese kansspelcommissie.

Het adres van Betway Limited in Malta is Empire Stadium Street 9 in Gzira, een kuststadje met 7000 inwoners. Daar staat een gebouw van drie verdiepingen in gele kalksteen, met op het gelijkvloers een uitstalraam vol horeca-artikelen. Aan de gevel hangen drie naamplaatjes, met daarop Betway, DigiMedia en Bayton.

Interessante vaststelling is dat het Maltese bedrijf Betway Ltd op zijn beurt eigendom is van… een offshore op de Britse Maagdeneilanden. Naam: Betway Group Limited. Adres: Patton, Moreno & Asvat Limited, Road Town, BVI. Het gaat om een postbusadres dat wel vaker gebruikt wordt voor offshore constructies.

Over de Betway Group Limited zelf vinden we in de Paradise Papers echter amper informatie. Ook in de Panama Papers of in open bronnen valt niet te achterhalen wie de echte eigenaars zijn van de BVI-offshore.

Wel zien we in de gelekte documenten ook nog dat Betway Limited op Malta eind 2014 zijn kapitaal zag stijgen met ruim 28,8 miljoen euro dankzij een lening van de mysterieuze aandeelhouders op de Britse Maagdeneilanden. Wie controleert de origine van dat geld?

Verder lezen we in de Paradise Papers dat DigiMedia en Bayton – de andere namen op de naambordjes aan de gevel in Gzira – op hun beurt ook eigendom zijn van offshorevennootschappen op Belize, de Kanaaleilanden én de Britse Maagdeneilanden (met nota bene hetzelfde postbusadres in hoofdstad Road Town als de Betway Group Limited). Ook daar is het niet duidelijk wie er precies achter zit, laat staan of alle betrokken vennootschappen uiteindelijk zouden leiden tot dezelfde uiteindelijk begunstigden.

Dat is geen onbelangrijk detail, aangezien bijvoorbeeld Bayton Ltd (waar Anthony Axisa eveneens optreedt als directeur) verbonden is aan de website Spin Palace, die sinds 2012 op de zwarte lijst van de Kansspelcommissie staat. Zou het kunnen dat Betway en Bayton dezelfde eigenaars hebben?

Het blijkt echter onmogelijk te achterhalen wie achter al die exotische postbusvennootschappen aan de touwtjes trekt. En om het spinnenweb volledig te maken was het een Israëlisch advocatenkantoor uit Tel-Aviv dat onze Kansspelcommissie in juni 2012 aanschreef om aan te klagen dat Betway in België op de zwarte lijst was beland. Na betaling van een boete werd het in 2014 opnieuw van de lijst gehaald.

Wel nog interessant is dat voetbalclub Anderlecht, in het persbericht over de sponsorshipdeal met Betway schrijft: ‘Naast het topmerk Betway heeft de Betway Group een aantal andere merken waaronder Dream Bingo, Bingo on the box, Spin Casino en het Hippodrome Online Casino.’ Spin Casino heeft in België géén licentie gekregen van de Kansspelcommissie en is dus per definitie in ons land een illegale goksite.

‘We zien alleen wat aan de oppervlakte gebeurt’

De cruciale vraag is of de Kansspelcommissie weet wie er precies achter Betway schuilgaat.

‘We kennen gewoon de namen van de firma’s die opgegeven zijn in het licentiedossier’, zegt directeur Peter Naessens. Hij beaamt dat een regulator eigenlijk de uiteindelijke begunstigden zou moeten kennen achter elk gokbedrijf, om witwassen te kunnen tegengaan.

Naessens: ‘Voor Betway zien we gewoon wat er in het dossier aanwezig is. Maar om dat echt te onderzoeken? Kijk, bij het toekennen van licenties kan je als regulator op drie manieren reageren. De eerste manier is het systeem-Las Vegas. In Nevada beschikt de regulator over 400 ambtenaren om heel de sector te controleren. Elk bedrijf dat ook maar gelinkt is aan een casino in Las Vegas wordt volledig doorgelicht. Niet alleen het bedrijf dat de aanvraag doet, maar ook allerhande linken met personen worden onderzocht.’

‘Een tweede model is de privatisering van de due diligence. Als overheid geef je opdracht aan een private firma of privédetectives om bedrijven door te lichten.

‘Het derde model is ons model: eigenlijk zie je in bepaalde dossiers enkel aan de oppervlakte wat er gebeurt. Je krijgt een identificatie op het niveau van de vergunning en het vergunde bedrijf. Als er bijvoorbeeld een directeur is in de firma die gelinkt is aan een illegaal bedrijf, dan halen we die eruit. Of we dwingen hem om ontslag te nemen. We gaan ook na of de bedrijven financieel solovabel zijn, of betrokkenen geen strafblad hebben en of de server van de gokwebsite in België staat. Die controle doen we zelf, met onze 30 werknemers.’

‘Maar om pakweg de structuur te onderzoeken die achter een Maltees bedrijf schuilgaat, zou je hier het systeem-Las Vegas moeten invoeren. En daarvoor ontbreekt het ons aan middelen.’

Ook het huidige wettelijk kader schiet volgens Naessens tekort. ‘Al in 2014 hebben we KB’s voorbereid om een betere controle te kunnen krijgen op de online goksector. We hebben die teksten doorgestuurd naar de politiek. Sindsdien is er niets meer mee gebeurd. Er is zelfs gedesinvesteerd in de Kansspelcommissie.

Al zou het kunnen dat de donkere wolken eindelijk gaan verdwijnen. In oktober 2017 hebben we een vruchtbare ontmoeting gehad met het kabinet van justitieminister Koen Geens, dat zijn steun voor de Kansspelcommissie als regulator heeft bevestigd.’

‘Een privébedrijf met private aandeelhouders’

We vroegen aan het casino van Brussel of zij de identiteit van de eigenaars van Betway kennen. Een woordvoerder antwoordde: ‘Betway gebruikt onze gaming licentie in België, en we werken sinds ongeveer drie jaar samen. Wij en de Kansspelcommissie hebben een volledige due diligence uitgevoerd op Betway voordat we ons partnerschap zijn aangegaan – anders hadden we geen akkoord met hun gesloten. Betway is een strategisch belangrijke partner, hoewel gelet op het vroege stadium van de online activiteit, de inkomsten uit dit partnerschap nog niet belangrijk zijn voor ons.’

Maar de namen van de eigenaars vermeldde de woordvoerder niet. Ook Betway zelf blijft daarover vaag. ‘Betway is een privébedrijf met private aandeelhouders’, aldus een woordvoerder. ‘Betway is houder van meerdere licenties, afgevaardigd door verschillende geloofwaardige en gerespecteerde regulators wereldwijd. In elk van die jurisdicties voldoet Betway aan de strenge eisen, met inbegrip van een grondig begrip van het eigenaarschap en de goede status van het bedrijf.’ Maar namen van eigenaars gaf de woordvoerder niet. Wel stelde hij dat de aandeelhouders van Betway géén aandelen hebben in het Maltese bedrijf Bayton Limited – het bedrijf dat een naamplaatje heeft op krekhetzelfde Maltese adres als Betway.

En de reactie van de Koninklijke Belgische Voetbalbond? ‘Betway heeft van de Kansspelcommissie een officiële licentie ontvangen voor sportweddenschappen, en het komt niet aan de KBVB en/of de Pro League toe om hun betrouwbaarheid in vraag te stellen.’