“Jobs, jobs, jobs” klinkt als “druk, druk, druk”

”Jobs, jobs en jobs!” omhult de gedachte dat de regering helemaal niet weet of er morgen jobs zullen bijkomen’, schrijft Mark Van de Voorde.

Jobs, jobs en jobs. Dat, zei premier Michel, zijn de drie prioriteiten van de regering en haar taxshift. Drie keer hetzelfde woord dus. Misschien is dat wel een nadruk te veel. Het is zoals iemand die op de vraag hoe het ermee gaat, driewerf “Druk” roept. “Druk, druk, druk!”, met stemverheffing als uitroepteken. De kans is groot dat zo iemand niet weet of hij het morgen wel voldoende druk zal hebben.

“Language is the dress of thought (taal is de dracht der gedachte)”, zei de Amerikaanse president L.B. Johnson ooit. “Jobs, jobs en jobs!” omhult ook de gedachte dat de regering helemaal niet weet of er morgen jobs zullen bijkomen. Ze droomt ervan, ze roept het dus driewerf. In de hoop dat werkgevers op die oproep zullen ingaan en waarlijk de loonlastenverlaging zullen omzetten in werkgelegenheid.

Kiezen tussen werkcreatie en winstcreatie

De loonlasten zijn te hoog in ons land. De vermindering ervan is een oude en terechte vraag van de Belgische ondernemingen. Door loonlastenvermindering per direct te linken aan jobcreatie gaat de regering uit van de premisse dat de bedrijfswereld lagen loonlasten heeft bedongen om meer mensen aan het werk te krijgen.

Dat is niet het uitgangspunt van de ondernemers. Hun uitgangspunt is het opkrikken van de concurrentiekracht van de Belgische bedrijven. Willen we ons aandeel in de bikkelharde wereldeconomie behouden, dan moeten de prijzen van onze goederen en diensten omlaag. Die kunnen pas omlaag, als onze kosten zakken. Wie meteen de dalende loonkosten omzet in meer werkgelegenheid, kan zijn prijzen niet doen dalen.

Lukt het de ondernemer om in de labiele wereldeconomie door meer concurrentiële prijzen zijn aandeel te behouden, dan zal hij, in tweede instantie, werken richting meer winstcreatie. Meer winst zorgt er immers voor dat, naast spek voor de bek van de aandeelhouders, reserve kan worden aangelegd voor investeringen. Deze zijn nodig om de technologische voorsprong niet te missen.

Wat regering van ondernemers verwacht, doet ze zelf niet

Pas in derde instantie kunnen bedrijven aan werkcreatie doen. Niet dat ondernemers niet graag mensen aan een job helpen, maar ze nemen geen personeel aan ‘omdat’ de loonlasten lager worden. Ze nemen pas nieuwe mensen in dienst, als de productie dat vereist. Gelijke productie gelijke mankracht, meer productie meer mankracht.

De regering heeft één punt: niet de overheid maar het bedrijfsleven creëert jobs. Al is dat ook maar een halve waarheid. De overheden van ons land zijn samen de grootste werkgevers: rechtstreeks in de ambtenarij, half rechtstreeks in het onderwijs, onrechtstreeks in zorg, cultuur en media. Maar de parolen van een efficiëntere overheid, een gerationaliseerde zorg, een performante cultuur en een beknotte openbare omroep creëert onze overheid zelfs jobverlies. Wat de regering van de ondernemers verwacht, doet ze zelf niet.

Onrechtstreeks wel volgens de regering. Gaan de loonlasten meteen omlaag, de netto lonen van de lage en middeninkomens gaan straks omhoog (al kon de regering nog niet meteen zeggen welke categorieën precies in aanmerking zullen komen; moet nog worden berekend). Ook hier gaat de regering uit van een niet bewezen premisse, namelijk dat met de verhoging van het inkomen ook vanzelf de koopkracht toeneemt en dus de werkgelegenheid.

Mantra met een ampersand

De koopkracht stijgt niet automatisch, als de belastingen op het loon dalen. De omzetting van inkomen in uitgaven heeft bovenal te maken met het consumentenvertrouwen. De aangekondigde BTW-verhoging op elektriciteit, de duurdere diesel en de andere bijkomende lasten voor de burgers maken dat vertrouwen veeleer wantrouwig, zo ze zelf al niet de stijging van het netto loon tenietdoen.

“Jobs, jobs & jobs!” – “Koopkracht, koopkracht & koopkracht!”: driewerf gescandeerd klinken ze als op het ritme van de ademhaling herhaalde mantra’s. Misschien zijn die verwachtingen ook wel omkringeld door de mystiek van een mantra: dat het vanzelf werkt, als je het lang opzegt.

“Jobs, jobs & jobs” en “koopkracht, koopkracht & koopkracht” (met een ampersand om CD&V te paaien) zijn de liberale mantra’s die de mythe van de Onzichtbare Hand moeten rechthouden: de waanidee van Adam Smith dat alle eigenbelangen vanzelf het algemeen belang zouden verwezenlijken.