Erevrederechter Jan Nolf over het nieuwe statuut van verlengde minderjarigheid: ‘Justitie heeft een onweerstaanbare machtsdrang.’
1.Wat betekent verlengd minderjarig?
Het is een statuut van juridische bescherming voor mensen die sinds de geboorte of vroege kinderjaren een zeer ingrijpende mentale handicap hebben. Zij worden wilsonbekwaam verklaard en gelijkgesteld aan min-vijftienjarigen. Ze mogen bijvoorbeeld hun geld niet beheren, mogen niet trouwen en hebben geen stemrecht. Ze blijven onder ouderlijk gezag en komen na het overlijden van de langstlevende ouder onder voogdij van een familielid.
2. Wat verandert er nu?
Vanaf 1 september 2019 wordt die versleten regeling vervangen door ‘bewindvoering’. Concreet betekent het voor ouders of voogden dat ze op 1 september wakker worden als ‘bewindvoerder’ van hun kind of familielid. Vanaf dan moeten ze natuurlijk ook de formaliteiten van de wetgeving naleven, zoals een minimum aan boekhouding. Ze kunnen daar bij de vrederechter overigens ook vrijstelling van vragen.
De nieuwe bewindvoering wil de juridische beperkingen tot het strikt noodzakelijke herleiden.
3. Is de verandering een goede zaak?
In theorie zeker wel. België hervormde zijn hele ‘zorgjustitie’ naar een meer inclusief verhaal waarin de menselijke volwaardigheid van elk individu centraal staat. De verlengde minderjarigheid was vaak overbeschermend. De nieuwe bewindvoering wil de juridische beperkingen tot het strikt noodzakelijke herleiden.
4. U klaagt op uw blog JustWatch aan dat vrederechters ouders brieven sturen. Wat is het probleem?
Dat die vrederechters het vaak voorstellen alsof de ouders voor 1 september zelf een ‘kantelprocedure’ moeten aanvragen. Veel vrederechters starten die zelfs eigengereid zelf op. Het risico daarbij is dat ouders net níét zullen worden aangesteld als bewindvoerder, terwijl ze dat op 1 september automatisch worden wanneer niemand enig initiatief neemt. Op mijn blog vind je een antwoordbrief aan de vrederechter om dat te vermijden.
5. Waarom staan vrederechters vaak zo argwanend tegenover familie?
Justitie heeft een onweerstaanbare machtsdrang: ‘Wij denken voor u.’ Sommige vrederechters werken erg welwillend mee met die nieuwe juridische industrie van bewindvoering door advocaten. Ze spreken dezelfde geheimtaal en vertrouwen advocaten meer dan wie al een leven lang zorg voor een familielid draagt.
Jan Nolf, Praktijkgids voor kwetsbaren in het recht, INNI Publishers, verschijnt in mei.
