‘IS heeft ons de oorlog verklaard, wie voor hen gaat vechten moet goed beseffen dat hij niet meer kan terugkeren’

‘Het wordt tijd dat iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt: de Belgische staat, de moslimgemeenschap maar ook die jongeren zelf,’ zo reageert jihad-expert Montasser AlDe’emeh op de antiterreuroperatie in ons land.

‘Het wordt tijd dat iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt: de Belgische staat, de moslimgemeenschap maar ook die jongeren zelf. Niet alle geradicaliseerden die naar Syrië en Irak trekken, zijn kwetsbare jongeren.’ Dat zegt Montasser AlDe’emeh, jihad-expert die een kennis- en onderzoekscentrum heeft opgericht voor jongeren die radicaliseren, hun ouders en de beleidsmakers.

Montasser AlDe’emeh publiceerde eerder in Knack een interview met een Syriëstrijder die zei dat burgemeesters als Bart De Wever (N-VA-) zich terecht zorgen maakten over aanslagen in hun stad.

De antiterreuracties van de politiediensten de vorige avond en nacht, bewijzen dat AlDe’emeh reden had om toen al aan de alarmbel te trekken.

Hij onderscheidt drie groepen binnen het geradicaliseerde segment van de bevolking. ‘Er zijn ten eerste de enkelingen die op dit moment echt geweld willen plegen – een zeer kleine minderheid. Daarnaast heb je de teruggekeerde Syriëstrijders, die in België met zo’n 100-tal zijn. De derde groep, de grootste, is die van de potentiële jihadisten, de potentiële vertrekkers. Daarvan zijn er honderden in België, duizenden in Europa.’

Niet alle Syriëstrijders die terugkeren zijn gevaarlijk, zegt AlDe’emeh, die honderden gesprekken voerde in het milieu – ook in Syrië zelf (lees zijn dagboek van tussen de Belgische Syriëstrijders).

‘De kleinste groep, opnieuw een minderheid, keert terug om aanslagen te plegen. De meesten zijn gedegouteerd of konden het daar niet aan. Het gevaar is echter dat ook zij die niet terugkeerden om hier geweld te plegen, van gedachten kunnen veranderen door bijvoorbeeld een oproep vanuit Syrië of Irak – zoals we de afgelopen dagen zagen. Het probleem is dat we niet weten wanneer ze die omslag eventueel maken: binnen een paar dagen, een maand, of een jaar? Het zijn tikkende tijdbommen.’

Wat kunnen we ertegen doen?

‘Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid eindelijk eens nemen. De Belgische staat moet nadenken over deelname aan een oorlog zonder echte strategie. Welk nut heeft het om af en toe een bombardement te houden en een land in de chaos te storten? Ook de imams en de Moslimexecutieve moeten concrete stappen nemen: kom samen, praat met de jeugd.’

U wijst op de verantwoordelijkheid van de Belgische staat en de moslimgemeenschap, maar pleit ook voor een duidelijke boodschap aan de vertrekkers zelf.

‘Inderdaad. Dit zijn geen kindjes meer. Af en toe zit er een 19-jarige tussen, maar het merendeel zijn twintigers en dertigers. Het zijn ook niet allemaal kansarmen die vertrekken. Zij moeten een klaar signaal krijgen: wie vertrekt, moet goed weten wat hem of haar te wachten staat bij een terugkeer.

IS heeft de oorlog verklaard aan België, aan Europa. Wie gaat vechten voor IS, en dus tegen ons, moet goed beseffen dat hij niet zomaar kan terugkeren. Maar ook al moeten we de eigen verantwoordelijkheid centraal stellen, we moeten zeker blijven openstaan voor dialoog.’