Is er een alternatief voor uw spaarboekje?

Doet u er goed aan om zoveel geld op uw spaarboekje te zetten en is er een alternatief voor het spaarboekje? Drie vragen over spaargeld aan Johan Van Overtveldt, hoofdredacteur van Trends.

De Belgen hebben meer geld op hun spaarboekje staan dan de economie in een heel jaar produceert en het bedrag blijft maar toenemen. Zelfs het feit dat de interest op een spaarboekje amper iets oplevert en de schrik voor mogelijke problemen bij de banken, houdt de Belg niet tegen om altijd maar meer te sparen. Is het wel verstandig om zoveel geld op uw spaarboekje te zetten? Drie vragen aan Trends-hoofdredacteur Johan Van Overtveldt.

Belgen blijven altijd maar meer sparen. Is dat wel verstandig?

Johan Van Overtveldt: Mensen trachten over het algemeen de dingen te doen waarmee ze zich het best voelen. Dat geldt als algemene regel zeker ook inzake financiële beslissingen. Met de kennis die men heeft over wat er zich allemaal afspeelt in de omgeving – en die kennis kan nooit of voor niemand compleet zijn – neemt men beslissingen over wat men als spaarbedrag reserveert. Het mag duidelijk zijn dat dezer dagen nogal wat Belgen vinden dat ze beter wat méér sparen. Het lichten van die optie hangt mijns inziens in belangrijke mate samen met de grote onzekerheid die vandaag kenmerkend is voor de sociaal-economische en zelfs algemeen maatschappelijke omgeving. De economie is in recessie, bedrijven sluiten, jobs gaan verloren: dat is het nieuws van elke dag. De manier waarop de regeringen de begrotingen en de kosten van de vergrijzing aanpakken, leidt ook niet direct tot meer vertrouwen bij de mensen. De eurocrisis blijft maar aanslepen zonder dat er op een geloofwaardige manier vanuit het beleid structurele oplossingen worden aangerekend. Conflicten als de oorlog in Syrië, de aanslagen in Londen en Parijs en nu weer de commotie in Turkije: ook internationaal weegt onzekerheid zwaar door. Tegen deze achtergrond is het duidelijk dat nogal wat Belgen het een verstandige keuze vinden om toch maar wat extra te sparen.

Is die spaardrift een probleem voor de economie?

Johan Van Overtveldt: Het toenemende spaarvolume beoordelen vanuit collectief standpunt is een ander paar mouwen. Op de korte termijn remt méér sparen uiteraard de consumptie af en dus ook de economische groei. In een goed draaiend economisch systeem stroomt het spaarvolume in de economie gegenereerd echter door naar investeringen, een andere component van het Bruto Binnenlands Product. Verloopt deze doorstroming perfect dan is er geen negatief effect op de groei vanwege het toegenomen sparen. Integendeel zelfs: meer investeringen versterken structureel de ruggengraat van de economie en van het sociaal opvangsysteem. Er is vandaag onvoldoende doorstroming van spaargelden naar investeringen toe. Dat heeft met diverse factoren te maken. De onzekere omgeving speelt niet enkel voor individuen en consumenten, ze speelt ook voor bedrijfsleiders en investeerders. Verhoogde onzekerheid leidt tot grotere terughoudendheid inzake investeringen. Voorts blijft ook hier weer het beleid in gebreke. Hoge fiscaliteit, complexe regulering en hoge arbeidskosten zijn slechts drie van de vele elementen die kunnen aangeduid worden als onderdeel van een verre van optimaal kader voor investeringen in België en Vlaanderen. Het verhoogde sparen is dus voor de collectiviteit vandaag een minder goede zaak omdat er in de omgeving te veel storingen zitten om een vlotte transformatie van liggende spaargelden in productieve investeringen te bevorderen.

Bestaat er een alternatief voor een spaarrekening?

Johan Van Overtveldt: Uiteraard. Vooral het monetaire beleid in Europa en in de rest van de wereld drijft de basisrentevoeten steeds nadrukkelijker in de richting van de 0%. Een stalen wet van het financiële gebeuren houdt in dat je altijd tot hogere opbrengsten kan komen als je bereid bent meer risico’s te aanvaarden. Meer opbrengst, dus meer risico: dat is een Siamese tweeling. Bijvoorbeeld in de sfeer van de bedrijfsobligaties kunnen er vandaag rendementen gehaald worden die een stuk hoger liggen dan wat een sparboekje nog te bieden heeft. Maar er mag niet de minste twijfel over bestaan dat je dan volop meer risico aan het nemen bent. De kans dat je je initiële inzet niet volledig terug recupereert, is dan groter dan in het geval van een spaarboekje. Mensen moeten zich dus zeker hoeden voor allerhande verhaaltjesvertellers die met voorstellen om tot hoger rendementen voor de zuur verdiende spaarcentjes te komen. Let goed op: hoger rendement zonder méér risico bestaat enkel in de goedkope romans. (EE)