‘Ik heb de stilte over huiselijk geweld doorbroken, maar botste op een systeem dat vierkant draait’

‘Dit geweld is er één van de stille soort. Het is een vorm van terreur’, schrijft Emma* in een getuigenis. Ze roept de politiek op om van de strijd tegen partnergeweld een prioriteit te maken.

Mijn vader installeerde een aantal weken geleden een deurbel met een camera aan mijn deur. Niet omdat ik bang ben van de doorsnee onbekende die af en toe aanbelt, wel omdat een bekende me al meer dan twee jaar het leven zuur maakt: mijn ex-partner en de papa van mijn kinderen.

Hij wenste me vroeger elk jaar een gelukkige vrouwendag maar van die toen al oppervlakkige  ‘vrouwvriendelijkheid’ blijft er nu niets meer over.

Ik had het ‘lef’ om de relatie stop te zetten en na een kille relatie terug op zoek te gaan naar wat warmte. Ik had, als vrouw, het ‘lef’ om te zeggen dat ik hem niet meer nodig had.

Sindsdien krijg ik geregeld de woorden ‘hoer’, ‘verraadster’, ‘hoerenjong’ naar mijn hoofd geslingerd. Ach, ik weet wel beter. Wat ik echter niet weet is hoe te reageren als de woorden ‘ik maak je af’, ‘je laatste uren zijn geteld’ naar mij afgevuurd worden.

Zoals toen mijn vader de bel installeerde en mijn ex-partner furieus zijn zegje kwam doen omdat hij het niet oké vond dat dochterlief bij een vriendinnetje was blijven slapen. Hij gaf mijn 70-jarige doch erg fitte vader een klap, en riep voor de hele straat dat hij me zou vermoorden.

Dit gedrag heeft een impact op mij, maar uiteraard zijn ook mijn kleine kinderen hier het slachtoffer van. Ze zien en horen hoe hun vader met en over mij communiceert en wat het gevolg is als ze iets heel gewoon en gezond – een overnachting bij een vriendinnetje – doen. Ik doe mijn best om hen zo goed mogelijk op te vangen, maar ik kan dit niet alleen.

Ik ben geen alleenstaand geval. Zoveel mensen beleven wat ik nu beleef: angst en onzekerheid, onmacht ook. Hoe verlos je je van die jarenlange angstkramp? Hoe verlos je je van belaging, bedreiging en controle door een ex-partner en win je je vrijheid terug? Hoe zorg je ervoor dat je kinderen onbezorgd door het leven kunnen gaan? Het is een vermoeiend gevecht. Niemand kan echt inschatten wat zo’n chronische ‘verstikking’ met een mens doet.

Tijdens de allereerste lockdown hoorde ik Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir een oproep doen aan de slachtoffers van huiselijk geweld om de stilte te doorbreken. Ook vanuit andere partijen waren er pogingen om het thema op de agenda te plaatsen, toen bleek dat in de coronacrisis het risico op huiselijk geweld was toegenomen.

Welnu, ik heb de stilte doorbroken: ik sprak eerst met vrienden, familie, collega’s. Dankzij hun steun was ik in staat om mijn eigen huis te verlaten en een schuiloord op te zoeken. Dankzij hen heb ik de stap gezet om na één jaar van bedreigingen en belaging toch klacht in te dienen bij de politie.

Ik herinner het me nog goed, die eerste keer. Ik verbeet mijn tranen voor ik het politiekantoor binnenstapte. Het was een grote stap, die zorgde voor angst en opluchting tegelijkertijd. Na die stap volgde echter de confrontatie met de realiteit: je botst op een systeem dat vierkant draait en voor frustraties zorgt, je voelt je niet begrepen. Het lijkt alsof men je niet serieus neemt.

Zes keer diende ik reeds klacht in bij de politie en zes keer kwam ik met een wrang gevoel naar buiten.

‘Ik maak u kapot’ is geen doodsbedreiging volgens de wet mevrouw, ‘ik maak u af’ is dat wel.

‘Ik zal je mama doden’’ is geen bedreiging volgens de strafwet want er moet een voorwaarde of een bevel bij zijn.

Neen, mevrouw, we kunnen de klacht die u in een andere politiezone tegen uw ex indiende hier (in deze politiezone) niet in het systeem zien.

Neen, we kunnen niet zien dat u naar de noodcentrale belde.

De belaging, bedreiging enerzijds en het niet respecteren van de verblijfsregeling anderzijds zijn twee zaken die los staan van elkaar.

Mijn laatste klacht, die waarbij mijn ex-partner het verontrustingsverbod overtrad, mijn vader een klap gaf en verschillende malen ‘ik ga u vermoorden’ naar me riep, wordt door de politie niet doorgestuurd naar het parket.

Zucht. Ik begrijp dit niet.

Uiteraard moet ik meer consequent zijn en steeds klacht indienen.

Uiteraard moet ik mijn angst overwinnen.

Uiteraard moet ik opkomen voor mijn dochters en voor mezelf.

Maar ook: uiteraard moet de overheid slachtoffers van partnergeweld op een goede en efficiënte manier helpen.

Dit geweld is er één van de stille soort. Mijn buren hebben de afgelopen jaren zeker al wat gehoord, maar even goed sleept het jarenlang geruisloos aan. Dit is een vorm van terreur. De schade is vaak onherstelbaar.

Beste politieagenten, als u werkt rond huiselijk geweld doe het dan met hart en ziel. Een luisterend oor is goed maar volstaat niet. Stuur een slachtoffer niet steeds met een kluitje in het riet. Als een dossier bij een andere politiezone u niet bekend is vraag het dan op. Hou rekening met het terugkerend karakter van de bedreigingen. Bekijk het volledige dossier.  Pv’s opmaken en die dan in de schuif leggen zorgt ervoor dat de problemen niet opgelost raken maar zich steeds blijven herhalen.

Misschien gaat u ervan uit dat een blaffende hond niet bijt? U weet het niet. U kan het niet inschatten. Het is een risico dat u niet mag nemen. En zelf als hij niet bijt, het blaffen alleen al zet de mentale gezondheid van slachtoffers (en hun kinderen) steeds zwaarder onder druk.

Beste politici, kom uit uw ivoren toren, zie de realiteit onder ogen en maak hiervan uw prioriteit.

Zo maakt u deurbellen met camera’s misschien wel helemaal overbodig.

*Emma is een schuilnaam. Haar volledige naam en adres zijn bekend bij de redactie.