‘Toch maar eerst goed proeven of we het wel lusten, dus, voor we ook hier volgens het Duitse recept gaan koken’, schrijft Matthias Somers in deze bijdrage voor het Schaduwparlement. ‘In Duitsland was de stijging van het aantal mensen in armoede de afgelopen jaren groter dan het aantal werklozen.’
Wat is de beste manier om armoede te bestrijden? Jobs! En welk land is er het laatste decennium het best in geslaagd jobs te creëren? Duitsland! Het strekt dus tot aanbeveling even over de grens te gaan piepen om de impact op de armoedecijfers vast te stellen van een politiek beleid dat zich richt op jobs, jobs, en nog eens jobs.
Eerst deze vaststelling: Als we het Duitse beleid afrekenen op de mate waarin het erin geslaagd is de werkloosheid terug te dringen, dan kunnen we niet anders dan vaststellen dat het een doorslaand succes is. De zogenoemde Hartz-hervormingen, die ingevoerd werden tussen 2003 en 2005 en die onder andere de mini-jobs introduceerden en de werkloosheidsuitkering van een langdurig werkzoekende gelijktrokken met (het equivalent van) een leefloon, gingen die eerste twee jaren weliswaar gepaard met een forse stijging van de werkloosheid, maar tussen 2005 en 2013 werd die stijging meer dan gecompenseerd. In 2005 was 11,2% van de beroepsbevolking werkzoekend, in 2013 nog maar 5,2%.
Dat is, op z’n zachtst gezegd, spectaculair. In absolute aantallen klinkt dat nog indrukwekkender: Tussen 2005 en 2013 daalde het aantal werklozen van 4,51 miljoen naar 2,18 miljoen, wat betekent dat maar liefst 2,32 miljoen minder mensen zich werkloos moesten noemen. Of nog: het aantal werklozen werd meer dan gehalveerd. Champagne!
‘Hoed u voor de simplistische slogan dat jobcreatie de beste manier is om armoede tegen te gaan’
Ter vergelijking: In België daalde de werkloosheid tussen 2005 en 2013 van 8,5% naar 8,4%. Daarmee bevindt België zich weliswaar in een select groepje (het is slechts in een handvol landen van de Europese Unie dat in deze periode de werkloosheid niet steeg), maar het is nu ook weer niet een cijfer om er luid jubelend de polonaise voor in te zetten. In diezelfde periode was er nauwelijks beweging te krijgen in het armoedecijfer in België: de stijging van het aandeel personen dat leeft onder de armoedegrens van 14,8% (2005) naar 15,1% (2013) valt binnen de statistische marge. We blijven, dat is, stabiel op een relatief hoog niveau – een te hoog niveau.
En Duitsland? Vermits de aanname is dat de beste manier om armoede tegen te gaan het creëren van jobs is, en vermits Duitsland er op een spectaculair succesvolle manier in geslaagd is jobs te creëren, kan het niet anders dan dat de armoede er op al even indrukwekkende wijze gedaald is. Toch?
Niet dus.
In 2005 leefden 9,96 miljoen mensen in Duitsland onder de armoedegrens, of zo’n 12,2% van de bevolking; dat was dus significant minder dan in België in hetzelfde jaar. Acht jaar later stijgt het armoedecijfer van Duitsland echter fors boven het Belgische uit: nu leeft meer dan 16% van de bevolking in armoede. In absolute cijfers: 12,85 miljoen Duitsers moesten in 2013 zien rond te komen met een inkomen beneden de armoedegrens. Het aantal personen in armoede steeg dus met niet minder dan 2,89 miljoen.
‘Als een daling van de werkloosheid met 2,32 miljoen eenheden indrukwekkend te noemen was, dan is een stijging van de armoede met 2,89 miljoen eenheden zo mogelijk nog indrukwekkender.’
Of nog: de stijging van het aantal mensen in armoede (2,89 miljoen) is groter dan de daling van het aantal werkzoekenden (2,32 miljoen). Als een daling van de werkloosheid met 2,32 miljoen eenheden indrukwekkend te noemen was, dan is een stijging van de armoede met 2,89 miljoen eenheden zo mogelijk nog indrukwekkender.
Of beter: indrukwekkend onrustwekkend. En het wordt nog onrustwekkender wanneer we beseffen dat in dezelfde periode, de periode dus waarin het aantal werklozen weliswaar spectaculair daalde, maar het aantal mensen in armoede nog spectaculairder steeg, de Duitse bevolking in z’n geheel met bijna 2 miljoen mensen kromp. Champagne?
Massale armoedecreatie
Jobs kunnen wel een erg effectieve manier zijn om armoede tegen te gaan, en wanneer een land erin slaagt om jobs te creëren waarin mensen zich gelukkig voelen, dan kunnen we dat alleen maar toejuichen, maar hoed u dus voor de simplistische slogan dat jobcreatie de beste manier is om armoede tegen te gaan. Zoals het Duitse model laat zien, kan massale jobcreatie immers gepaard gaan met nog massalere armoedecreatie.
Toch maar eerst goed proeven of we het wel lusten, dus, voor we ook hier volgens het Duitse recept gaan koken.
Het Schaduwparlement van Knack.be
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier