Walter De Smedt

‘Hoe ver kan je gaan in de verwaarlozing van de Belgische justitie?’

Walter De Smedt Strafrechter op rust, enige Belg die ooit zowel lid was van het Comité P als het Comité I

Voormalig strafrechter Walter De Smedt over de beslissing van de Nederlandse rechters om geen gevangenen meer uit te leveren aan België. ‘Het beleid van Koen Geens in het gevangeniswezen is in tegenstelling met wat je van een advocaat kan verwachten.’

Een Antwerpse onderzoeksrechter vroeg aan Nederland om acht verdachten die in Nederland verblijven uit te leveren. De acht worden hier verdacht van deelname aan een criminele organisatie die drugs smokkelt vanuit Zuid-Amerika naar Europa, onder meer via de Antwerpse Haven. Na terrorisme staat internationale drugsmokkel hoog op de lijst van de zwaarste misdrijven. En internationale samenwerking is een absolute noodzaak om er wat aan te doen. Toch besliste de Internationale Rechtshulpkamer (IRK) van de rechtbank in Amsterdam dinsdag niet in te gaan op het Belgisch verzoek. Reden is het vernietigende rapport van het antifoltercomité van de Raad van Europa over de toestanden in de Belgische gevangenissen: “Het Comité heeft de afgelopen 27 jaar veel bezoeken aan de 47 lidstaten van de Raad van Europa uitgevoerd en nooit eerder heeft het een vergelijkbaar fenomeen waargenomen, zowel qua omvang als voor wat betreft de risico’s die er aan verbonden zijn”.

‘Hoe ver kan je gaan in de verwaarlozing van de Belgische justitie?’

Het comité vindt de toestand in ons land dermate ernstig dat het voor de eerste maal de mogelijkheid gebruikt om een sanctie op te leggen: de openbare verklaring van de wantoestanden. De Nederlandse rechters doen nu wat van een rechtbank kan verwacht worden: zij weigeren niet alleen de uitlevering van de acht maar zij schorten bovendien elke uitlevering aan België op.

Verwaarlozing

De aanstelling van Koen Geens als justitieminister gaf velen weer hoop: eindelijk een befaamd advocaat-professor die zijn eigen zakenkantoor liet staan om de Belgische justitie te redden. Aanvankelijk leek het er ook op dat Koen Geens zijn goede naam eer zou aan doen: hij stelde een groots hervormingsplan op en begon zonder dralen aan de uitvoering ervan. Naargelang de ‘potpourri’s’ en de feiten elkaar opvolgden daalde zijn geloofwaardigheid zienderogen. Ook zijn mediatieke uitspraken waren veelal in tegenspraak met de gestelde daden. Bleek dat het hem vooral om besparingen te doen was. Dat gold niet alleen voor de jarenlange ondergefinancierde justitie. Ook zijn beleid in het gevangeniswezen is in tegenstelling met wat je van een advocaat kan verwachten: in welke land wordt het aantal gevangenen bepaald door het beschikbare aantal bewakers?

Hoe ver kan je gaan in de verwaarlozing van de Belgische justitie? Het minimum is de eerbiediging van wat de hoogste rechtbanken uitspreken, van wat supranationale verplichtingen opleggen, van wat internationale instellingen rapporteren. Eén jaar na de afkeuring van de afkoopwet door het Grondwettelijk Hof is de justitieminister er nog steeds niet in geslaagd er zich naar te gedragen. Zijn hervormingsplan blijft gesteund op de uitgebreide minnelijke schikking, hoewel die ” justice de marchandage” naar de supranationale vereisten van het eerlijk proces in een rechtsstaat niet toelaatbaar is.

Hoewel het Europees Hof de ‘Arco-regeling’ afschoot wegens niet toelaatbare staatssteun voor beleggingen gaat nu de staatsbank Belfius worden verpast om de 800 000 militanten, meer dan de CD&V aan kiezers telt, niet tot een verkeerde stem te brengen. En nu wordt net ons land als eerste in Europa bedacht met de voordien nooit toegepaste sanctie, en dan nog wel door een instelling van de Raad van Europa tegen foltering.

Rechters

De Internationale Rechtshulpkamer is niet zomaar, en voor zover die er al zijn, een rechtbankje. Het is de enige rechtbank in Nederland die beslist over de uitlevering van buitenlanders. De samenwerking tussen de Belgische en de Nederlandse justitie is evenmin problematisch maar integendeel erg vlot. Overigens heeft Nederland ook zijn leeg staande cellen ter beschikking van de Belgische justitie gesteld: blijkbaar te veel van wat wij nijpend te kort hebben. Zijn die Nederlandse rechters dan even ‘wereldvreemd’ als sommigen ooit over de Belgische beweerden? En wat als de Belgische nu eens gewoon zouden doen wat hun Nederlandse collega’s deden: een rapport van een internationale instelling eerbiedigen? Gaan de Belgen iedere opsluiting opschorten tot er beterschap komt in de mensonwaardige toestanden in de gevangenissen?

Behoorlijk

De gewestelijke en de lokale besturen lijken door de aanhoudende schandalen begrepen te hebben dat er wat moet gedaan worden aan de politieke verloedering die van ons land een ‘Schurkenstaat’ heeft gemaakt. Hij die meer dan wie ook in dit land de verantwoordelijkheid heeft voor wat justitie heet blijft evenwel ongestoord de andere kant op kijken: bovendien doet hij net het omgekeerde van wat bij zijn aantreden als justitieminister hoopvol van hem werd verwacht. Wat bezielt deze man om zijn reputatie op dergelijke wijze te vergooien? Hoe diep kan een professor vallen om de justitie van alle burgers in dienst te stellen van één politieke partij, die door het Arco-schandaal dreigt ten onder te gaan: bovendien is ook die ‘minnelijke schikking’ gedoemd om afgekeurd te worden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content