Hoe de echte vorst de drie koningen het nakijken gaf

In minder dan 24 uur nam het paleis de scepter onverwacht over van het voorzitterstrio Coens-Lachaert-Bouchez. De drie koningen staan erbij en kijken ernaar.

‘De voorzitters van de drie regeringspartijen nodigen N-VA en PS uit om samen te onderhandelen. Ze moeten rapporteren aan diezelfde drie voorzitters.’ Zo klonk het nog op zondagavond bij de partij van Georges-Louis Bouchez.

Ontwikkelingen in de loop van die dag noopten de MR-leider ertoe om een uit de kluiten gewassen persbericht rond te sturen. Samengevat: door de Arizona-poging van CD&V, Open VLD en MR is het onmogelijke plots mogelijk geworden. De toenadering tussen N-VA en PS verdient alle lof. Maar voorzitters Bart De Wever en Paul Magnette moeten wel weten wie de dans leidt.

Quod non. De Wever zei maandagochtend op Radio 1 ‘niet in onderaanneming’ te werken van de ‘drie koningen’. De grootste partijen aan weerszijden van de taalgrens kunnen hun eigen boontjes wel doppen. De uitspraak bleek een voorzet die staalhard werd binnengekopt door Filip. Door De Wever en Magnette te belasten met een opdracht om de ‘nodige initiatieven’ te nemen om een regering te vormen met een ‘brede meerderheid’, trekt de koning de opdracht uit de handen van zijn drie troonpretendenten.

Dat mag op z’n minst opvallend worden genoemd. Premier Sophie Wilmès (MR) geniet immers het vertrouwen en staat dus ondanks het minuscuul aantal zetels aan het hoofd van een volwaardige regering. De koning geeft twee mensen de opdracht om een regering te in elkaar knutselen terwijl een premier haar ding doet. Geen precedent, maar wel gedurfd. Al hebben Magnette en De Wever wel geen officiële titel – ondanks het feit dat De Wever zich in een kort filmpje ‘preformateur’ noemt.

Want ja, beide heren kwamen op de proppen met filmpjes op sociale media. Een gezamenlijke persconferentie was er een tikkeltje te veel aan. Toch liepen de video’s erg synchroon. Beiden kijken recht in de camera, beiden schetsen op korte tijd de ernst van de situatie.

Alleen noemt Magnette De Wever geen enkele keer bij naam. En zet De Wever de opening van de PS om over het institutionele te praten juist in de verf. Het zegt iets over de toestand binnen de Parti Socialiste, waarin vooral de Brusselse afdeling op rebellie zint.

Kind van de rekening

Hoe dan ook heeft de vorst het laken naar zich toegetrokken. De Wever en Magnette rapporteren niet aan het trio, maar aan hem persoonlijk. Een eerste tussentijds verslag moet op 31 juli klaar zijn. Daarna moet het snel gaan. Magnette mikte in zijn filmpje op een sprint van zo’n 50 dagen. Daarna komen er verkiezingen, zegt hij. De Wever wil zich liever niet vastpinnen op deadlines.

Binnen de CD&V en de MR bevestigen ze dat de koning contact met hen heeft opgenomen vooraleer N-VA en PS op het paleis uit te nodigen. Echt gepasseerd voelen ze zich dus niet. Maar het moge duidelijk zijn dat de regeringspartijen nog spannende weken te wachten staat.

Want wat als het nu wel lukt tussen de twee spilfiguren van de Wetstraat? Plots wordt de positie van vooral Open VLD onzeker. Een ‘brede meerderheid’ wil immers niet zeggen dat die boordevol partijen moet zitten die mathematisch niet nodig zijn. In een paars-gele constructie zijn de Vlaamse liberalen misschien het kind van de rekening.

Maar ook de CD&V kan niet op haar lauweren rusten. De banden met de N-VA zijn weliswaar goed, maar toch. Zelfs de MR, tot voor kort incontournable gewaand, moet achterom blijven kijken. Bouchez heeft de laatste maanden heel wat collega’s op de tenen getrapt. Herinner u zijn uitdagende woorden tijdens de recente abortuskwestie (‘Gaat de CD&V echt de regering verlaten en zijn ministers uit de huidige regering halen?’).

In elk geval kunnen vooral de N-VA en de PS met een ietwat gerust gemoed de vakantie in. Lastige vragen kunnen makkelijker gepareerd worden met gesloten parlementen, de komkommertijd biedt rust. Dat een nieuwe doorbraak uitgerekend aan de vooravond van de Belgische feestdag plaatsvindt, moeten de Vlaams-nationalisten erbij nemen.

https://twitter.com/PaulMagnette/status/1285256906404245510Paul Magnettehttps://twitter.com/PaulMagnette

Ce lundi, le Roi m’a chargé d’une mission destinée à mettre en place un gouvernement qui doit apporter des réponses fortes à la crise que nous traversons. J’ai accepté. Voici pourquoi. pic.twitter.com/79ZNj1OvtE

— Paul Magnette (@PaulMagnette) July 20, 2020

Zoals jullie allemaal weten ben ik vandaag aangesteld tot preformateur. Dat verdient een woordje uitleg. Ik neem mijn verantwoordelijkheid op en zal daarbij uw vertrouwen niet beschamen. pic.twitter.com/c2AixjQMlR

— Bart De Wever (@Bart_DeWever) July 20, 2020