Ook in de kinderopvang neemt het aantal hoogrisicocontacten toe. Doordat kinderen in quarantaine moeten of hun begeleiders uitvallen, gaan almaar meer crèches tijdelijk dicht.
De voorbije week kregen tientallen ouders over heel Vlaanderen te horen dat ze hun baby of peuter voorlopig niet meer naar de kinderopvang mogen brengen. Soms omdat alle kinderen in quarantaine moeten nadat een leeftijdgenootje of een begeleider een coronabesmetting heeft opgelopen, soms omdat er door ziekte of quarantaine niet genoeg volwassenen meer zijn om voor hen te zorgen. ‘Sinds eind augustus komen zulke situaties steeds vaker voor en de laatste twee weken is er echt sprake van een versnelling’, zegt Elke Decruynaere (Groen), schepen voor Opvoeding en Gezinsbeleid in Gent. ‘Nu is er op elk moment wel ergens in de stad een crèche waar ofwel een aantal begeleiders ofwel een groep kinderen in quarantaine moet.’
Dat is niet alleen in Gent zo. Vorige week liepen er bij Kind en Gezin 609 meldingen binnen van crèches of onthaalouders die advies nodig hadden. Er waren er die zich zorgen maakten over een ouder die uit rood gebied was teruggekeerd, anderen werden geconfronteerd met een besmet kindje of met personeelsleden die in quarantaine moesten. In 220 van die gevallen werd het opvanginitiatief in kwestie helemaal gesloten en op 45 andere meldingen volgde een gedeeltelijke sluiting. ‘Moet een opvangvoorziening helemaal dicht, dan gaat het vaak om onthaalouders’, zegt Nele Wouters, woordvoerster van Kind en Gezin. ‘Als je kinderen binnen je gezin opvangt, is het moeilijker om een aantal veiligheidsmaatregelen in acht te nemen dan in een crèche. Zo is het vaak lastig om een corridor te organiseren waar ouders hun kind kunnen afgeven. Is er een besmetting of een hoogrisicocontact, dan is het voor de meeste onthaalouders ook niet mogelijk om een groepje van de rest af te scheiden zodat ze maar gedeeltelijk hoeven te sluiten.’
Ongeveer 200 kinderopvangvoorzieningen werden vorige week gesloten.
Het zijn medewerkers van Kind en Gezin die, al dan niet in overleg met een arts, inschatten wat er moet gebeuren. Kan de crèche gewoon verder blijven werken? Moet er een begeleider of een groepje kinderen in quarantaine? Is het aangeraden om de hele opvangvoorziening te sluiten? ‘Tot voor kort kregen we dat advies meteen als we een besmetting meldden’, zegt Decruynaere. ‘Maar eerder deze week kregen we van het agentschap Opgroeien (waar Kind en Gezin toe behoort, nvdr) de boodschap dat het niet langer zo kort op de bal kan spelen doordat er over heel Vlaanderen steeds meer meldingen binnenlopen. Daarom zullen wij in Gent onze eigen arts van de interne dienst preventie en veiligheid inschakelen voor de crèches die door de stad worden uitgebaat.’
Bij Kind en Gezin zijn ze ondertussen een versnelling hoger geschakeld. Op dit moment komen er elke dag 140 tot 150 meldingen binnen. Dat zijn er zo’n 50 meer dan vorige week. ‘We doen alles wat we kunnen om de opvang zo goed mogelijk te ondersteunen’, zegt Wouters. ‘Tot nu toe hielden zich daar vijf medewerkers mee bezig en die krijgen nu versterking van nog vijftien collega’s. Zij geven advies op basis van protocollen die we hebben uitgewerkt, maar specifieke gevallen moeten ze aan een arts kunnen voorleggen. Daarom schakelen we vanaf volgende week twaalf extra artsen uit onze consultatiebureaus deeltijds in. Zo willen we de achterstand wegwerken en korter op de bal spelen.’
Te weinig handen
Er zijn ook crèches die op zich gewoon zouden kunnen blijven draaien, maar toch minder kinderen opvangen omdat er simpelweg niet genoeg personeel is. ‘Op dat vlak dreigen we met grote problemen geconfronteerd te worden. Ook al omdat mensen die een hoogrisicocontact hebben gehad maar geen symptomen vertonen nu tien dagen in plaats van een week in quarantaine moeten blijven’, zegt Decruynaere. ‘De personeelsnorm in de kinderopvang is in normale tijden al krap. Vallen er een paar kinderbegeleiders uit omdat ze ziek zijn of in quarantaine zitten, dan zijn er al snel te weinig handen op de werkvloer om nog alle kinderen te kunnen opvangen. Daarom zou het een idee kunnen zijn om ook kinderbegeleiders uit de kinderopvang prioritair te testen.’ Ondertussen blijkt het onbegonnen werk om een vervanger te vinden voor een uitgevallen kinderbegeleider. Zelfs nu er tijdelijk en onder toezicht van gekwalificeerd personeel ook werkkrachten die niet zijn opgeleid mogen worden ingezet.
Kunnen kinderen niet naar de opvang omdat daar handen tekort zijn of omdat ze in quarantaine moeten door een hoogrisicocontact in de opvang, dan hoeven ouders niet voor die dagen te betalen. Dat was in het voorjaar ook al zo. ‘Tijdens de lockdown waren heel wat kinderopvanginitiatieven gesloten of beperkt open, maar ouders hoefden niet te betalen voor de dagen waarop hun kindje thuisbleef’, legt Lutgard Vrints van de Gezinsbond uit. ‘Ze verloren ook geen zogenaamde respijtdagen, waarop hun kind afwezig mag zijn zonder dat er iets voor aangerekend wordt. Maar die regeling liep eind september af. Als kinderen nu niet kunnen worden opgevangen omdat de opvang (deels) moet sluiten door besmettingen of hoogrisicocontacten, is er nog altijd niets aan de hand. Alleen is het niet duidelijk of gezinnen moeten betalen wanneer de opvang kinderen moet weigeren wegens personeelsgebrek. Voor ons kan dat in elk geval niet. Daarnaast zouden we ook graag zien dat er niet hoeft te worden betaald voor dagen waarop een kind of zijn hele gezin in quarantaine moet door een hoogrisicocontact buiten de crèche.’
Ondertussen zijn er hoe dan ook heel wat ouders die andere opvang voor hun baby of peuter moeten zien te regelen. ‘Vaak lukt dat niet omdat het door de coronacrisis voor veel gezinnen geen optie is om een beroep te doen op grootouders, die vaak tot de risicogroep behoren’, zegt Vrints. ‘Daarom vragen we dat werkgevers begrip tonen voor het feit dat jonge ouders heel moeilijk kunnen werken met kleine kinderen in huis. Sinds 1 oktober kunnen ze in zo’n geval wel gebruik maken van tijdelijke werkloosheid wegens overmacht of overbruggingsrecht. Maar we zitten nu eenmaal in een pandemie – een magische oplossing is er niet.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
