Het meisje met de hoofddoek dat naar het huwelijk van twee mannen ging

Is de vrijheid van moslima’s om een hoofddoek te dragen ondergeschikt aan die van anderen om daar conclusies uit te trekken?

Ik kwam haar kantoor binnen en werd vriendelijk verwelkomd. De vereniging die ze vertegenwoordigt, organiseert regelmatig evenementen en wil meer mensen bereiken van buiten de eigen achterban van etnisch-culturele minderheden, een doel dat niet zo makkelijk haalbaar blijkt te zijn. Ik werd gevraagd om zo veel mogelijk informatie te verzamelen om het fenomeen beter te begrijpen.

Zelfs wanneer ze haar hoofddoek probeerde recht te zetten, werd ze niet afgeleid van haar heldere uiteenzetting. Het probleem waarmee ze te kampen heeft, weerspiegelt een algemene malaise in onze samenleving: er is te weinig contact tussen bevolkingsgroepen en wie daaraan iets wil doen, botst vaak op beperkte aandacht van de media, gebrek aan interesse, onvoldoende middelen en weinig instrumenten om anderen te bereiken.

Opeens merkte ik de enige foto op haar bureau op. Het was geen foto van haar kinderen noch van haar laatste vakantie. Het was geen selfie. Het was een foto van een koppel. Twee sympathieke mannen met een eerlijke uitstraling: de ene keek in de lens, de tweede keek liefdevol naar de eerste. Ik zou achteraf horen dat die postcard een uitnodiging was voor het trouwfeest van een collega.

Veel mensen zouden niet geloven dat die foto daar stond. Een vrouw met een hoofddoek is voor velen niet te verzoenen met de aanvaarding van homoseksualiteit. Volgens sommige islamcritici is de koran homofoob, en als iemand zo gelovig is om een hoofddoek te dragen, dan stemt ze hoogstwaarschijnlijk in met die homofobe gevoelens. Ontelbare voorbeelden van het tegengestelde wijzen er nochtans op dat die veronderstelling simplistisch is, dat een dergelijke conclusie tot het domein van de vooroordelen behoort. Wie zulke vooroordelen koestert, pleit voor de uitsluiting van diegenen die religieuze symbolen dragen in een al genoeg gesegregeerde samenleving. Aan de andere kant heb je een moslima met een foto op haar bureau.

Als het vooroordeel dan al correct zou zijn, dan is een verbanning van de hoofddoek alvast geen oplossing: enkel door contact met homoseksualiteit in het dagelijkse leven zou haar houding veranderen.

De geesten in beweging

Maar het vooroordeel past dus niet bij de realiteit. Hoe kan iemand die zulke vooroordelen koestert, zich van zijn vooroordelen bewust worden als hij bij voorbaat zijn ogen sluit voor wat hij niet graag ziet? Als hij het contact met een gesluierde vrouw wil inperken tot een vrouw die nog maar gedeeltelijk zichzelf is? In beide gevallen is de uitsluiting van de gesluierde vrouw zinloos en zet ze de geesten niet in beweging.

In dit complexe debat vinden velen de vrijheid van moslima’s om een hoofddoek te dragen ondergeschikt aan die van de anderen om daar conclusies uit te trekken. Met een verbod op hoofddoeken geven we toe aan de vrijheid van diegenen die stereotypen hanteren. Is het niet gepaster hen van hun eigen vooroordelen te bevrijden?