Het loze statement van de fossiele energie-CEO’s ligt aan diggelen

SP.A-voorzitter Bruno Tobback schrijft dat zijn partij de kaart van 100% hernieuwbare energie trekt. ‘Dat gaat het over economische democratie, over het recht van gezinnen om vat te hebben op hun leven, hun omgeving en hun energiefactuur.’

De Franse energiereus EDF doet gouden zaken dezer dagen. De elektriciteit die EDF vanaf 2023 wil produceren in twee gloednieuwe kerncentrales in Engeland is een garantie op een hoge prijs. Een garantie die de Britse overheid en dus de energieconsument levert tot in 2058. Dit akkoord zet het pleidooi van grijze energieproducenten om de steun voor hernieuwbare energie stop te zetten (want, ondertussen toch een sector die op zijn eigen benen kan staan) in een ander daglicht. Net voor zulke argumenten werd het woord ‘hypocrisie’ uitgevonden.

Europa’s leugenachtige waarheid

In het licht van de toenemende hernieuwbare energieproductie in Europa kan het akkoord tussen EDF en de Britse regering omschreven worden als ‘un accident de parcours‘. Maar dat Europees Commissaris voor energie Günther Oettinger ons al jaren een flink bijgekleurde waarheid over energiesubsidies voorschotelt, toont aan dat er structureels iets fout loopt. Werkdocumenten van Oettingers kabinet waren volgens de Commissaris niet voor publicatie vatbaar, maar lekten vorige week toch. De ‘geschrapte’ passages tonen onomwonden aan dat de hernieuwbare energiesector veel minder in subsidies deelt dan haar fossiele of nucleaire tegenhanger. Als elk jaar 30 miljard euro bestemd is voor duurzame productie, dan slorpt de nucleaire en fossiele sector jaarlijks 61 miljard euro belastinggeld op.

Laat ons dat even concreet maken.

Om de investering van 19 miljard euro in twee nieuwe Britse kerncentrales rendabel te maken, bedong EDF een vaste verkoopprijs van 109 euro per megawattuur. Bij huidige marktprijzen van om en bij de 40 euro betekent dit een subsidie van 69 euro. Een vergelijkbare marktprijs geeft in Vlaanderen recht op 75 euro steun per megawattuur windenergie en ‘slechts’ 26 euro voor zonne-energie. De Britten krijgen er onverzekerbare veiligheidsrisico’s en een hoop (wie weet waar en voor welke prijs?) nucleair afval gratis en voor niets bij. Het onderstreept nog maar eens de fundamentele keuze waarvoor onze samenleving staat.

Dat hernieuwbare energie iets kost, hoeven we niet te ontkennen. De investeringen in het net zullen de komende jaren aanhouden. Maar de stelling dat ze meer zou kosten dan fossiele productie classificeer ik stilaan bij mijn grijsgedraaide platen. Zeker nu we vaststellen dat de marktprijs in regio’s waar veel hernieuwbare energie geproduceerd wordt een dalende trend vertoont. Voor mij bestaat de eerste uitdaging erin deze dalende marktprijs effectief te vertalen naar ieders energiefactuur.

Een diverse markt doet leven

Wat David Cameron omschrijft als een grote dag voor Groot-Brittannië is eigenlijk een kortzichtige herbevestiging van een oude energiepolitiek. Een politiek die onder druk van een machtige lobby één of enkele grote producenten de nodige winsten garandeert.

Door in te zetten op hernieuwbare energie ontstaat daarentegen ruimte voor andere en meer spelers dan enkel de grote multinationals. Net omdat meer dan ooit geproduceerd wordt waar mensen wonen en werken, maken consumenten zich los van historische energiereuzen. Ze kijken om de hoek en vinden goedkopere alternatieven. Ze produceren zelf of nog beter: mensen werken samen in coöperatief verband. Dat SP.A de kaart van 100% hernieuwbare energie trekt, is niet enkel ingegeven door een oprechte zorg voor ons klimaat, maar gaat verder. Dan gaat het over economische democratie, over het recht van gezinnen om vat te hebben op hun leven, hun omgeving en hun energiefactuur.

Een grootmacht in verval slaat altijd wild om zich heen. Maar dankzij de cijfers ligt het loze statement van de fossiele energie-CEO’s snel aan diggelen en dat is hoopvol. Dat de Britse regering en de Europese Commissie toch nog blind in de val trappen, onderstreept meer dan ooit de nood aan een eerlijk debat op basis van niet-bijgekleurde cijfers.