Het korte geheugen van Johan Vande Lanotte

Moeten we de energiesector nationaliseren om de prijzen van gas en elektriciteit in de hand te houden?

Onze energiebevoorrading en de dreiging van black-outs zijn al weken lang voorpaginanieuws. Zopas meldde Electrabel de sluiting van een op gas aangedreven elektriciteitscentrale. Hoe is het zover kunnen komen dat we ons laten gijzelen door een Franse multinational ?

Minister van Economie Johan Vande Lanotte wordt door sommigen geportretteerd als een David die tegen Goliath Electrabel de strijd aangaat. Quasi een witte energierridder, die de strijd aanbidt namens de Belgische huishoudens tegen de energiemogol Electrabel/Suez GDF.

Niet onbelangrijk is de voorgeschiedenis. Hoe is Electrabel en haar moederholding GDF Suez ooit zo sterk kunnen worden op de Belgische elektriciteitsmarkt?

Ooit was Electrabel als grootste elektriciteitsproducent in Belgische handen. Via de moederholding Generale Maatschappij wist SUEZ zich reeds eind jaren ’80 in te kopen in Electrabel.

Het sluitstuk kwam er in 2005 via een opkoopoperatie door SUEZ van de gemeentelijke Electrabel aandelen. Deze franse holding beschikte medio 2005 over iets meer dan de helft van de Electrabel aandelen en wou deze uitgebreid zien. De Belgische gemeenten, die via hun financieringsintercommunales over een participatie van 5 % in Electrabel beschikten werden toen verzocht zich uit te spreken over een overnamebod van Suez. Deze Electrabel aandelen vertegenwoordigden uiteindelijk voor de Vlaamse gemeenten een brutowaarde van ongeveer € 637,7 miljoen.

Maar die overdracht van gemeentelijke aandelen gebeurde niet zonder slag of stoot. Aanvankelijk ijverden in 2005 zowel de PS als de CDH voor het creëren van een blijvende en noemenswaardige participatie in SUEZ, om daar een ,,Belgische machtsblok” te vormen. Even werd er zelf aan gedacht om via de Gemeentelijke Holding een participatie in de moederholding SUEZ te bedingen maar uiteindelijk gingen CD&V, VLD en SP.A hiermee niet akkoord.

Voor zij die het vergeten zijn, huidig federaal minister Johan Vande Lanotte was destijds vice-premier, minister van begroting, overheidsbedrijven en de Noordzee in de federale regering Verhofstadt II.

Sedert 2005 is de energiepolitiek van ons land de facto in handen van de Franse holding SUEZ GDF en is de rol van de steden en gemeenten en de diverse Belgische overheden uitgespeeld.

Hoofdreden voor de goedkeuring van de verkoop van de Electrabel aandelen was dat dit voor de gemeenten en steden veel geld opleverde, wat op zich ervoor zorgde dat de Vlaamse politici in een verkiezingsjaar kwistig met allerlei prestigeprojecten konden uitpakken. Van een langetermijnvisie was er geenszins sprake. Dit gebrek aan politieke durf en visie betalen de Belgische gezinnen elke nieuwe maandelijkse energiefactuur cash.

De forcing in de energiesector had op een andere wijze doorgevoerd kunnen worden. Nu is er een prijsverhogingstop tot eind dit jaar. Eens de gemeenteraadsverkiezingen voorbij staat het Electrabel en consoorten vrij om de Belgische gezinnen weer te pluimen.

Een dreiging met een nationalisering van de energiesector zou de energieboeren wel tot meer volgzaamheid aansporen. Als banken in het lands belang kunnen genationaliseerd worden moet dit zeker ook lukken met onze energie, die nog meer dan de centen van de banken, een primaire levensbehoefte is.