Een graphic novel? Op de longlist van de meest prestigieuze Britse literatuurprijs? Het is zover.
De Man Booker Prize heeft de zomer uitgekozen als moment om zijn longlist bekend te maken. Er waren tijden dat er in deze periode met name werd bericht over de komkommerteelt (mijn komkommerplanten doen het overigens prima, dank u). Maar met een Amerikaanse president die playmates bij de vleet lijkt te hebben afgekocht, een Franse president die een vechtersbaas onderhoudt en het ene na het andere grote sportevenement viel dat literaire nieuws toch een beetje in het niet. Op de lijst met kanshebbers staat namelijk voor het eerst een graphic novel – u weet wel: een strip, maar dan serieus. De eer valt te beurt aan de Amerikaan Nick Drnaso voor Sabrina.
Het is literatuur, daar hoeven we toch geen tekeningetje bij te maken?
De literatuur heeft in de vele eeuwen dat zij bestaat maar weinig pogingen ondernomen om iets meer met het papier te doen dan het te vullen met letters. Een beeld is voor een schrijver immers iets wat je oproept, niet iets wat je uittekent. Het is literatuur, daar hoeven we toch geen tekeningetje bij te maken?
Aanvankelijk lijkt Sabrina dat vooroordeel te bevestigen. De tekeningen zijn niet echt verfijnd. Het verschil tussen sommige personages is niet altijd goed te zien. En de wereld die ons wordt geschetst is leeg, doods en kaal. Is dit dan de graphic novel die de ban moet breken? Of is de jury afgegaan op het oordeel van succesauteur Zadie Smith, die het een meesterwerk vindt?
Maar nog voordat ik mijn verwondering had kunnen uitspreken over de minimale middelen waarvan Drnaso zich bedient, ging de leegte ineens werken. Sabrina, het meisje uit de titel, blijkt plots verdwenen. Aan de mensen uit haar omgeving de taak om daarmee om te gaan. Haar zus is ten einde raad, haar vriendje keert zich in zichzelf en zoekt onderdak bij een oude schoolkameraad. Als duidelijk wordt wat er met Sabrina is gebeurd, beginnen bovendien de media zich met de zaak te bemoeien – en dan wordt het pas echt beangstigend. Veel mensen blijken hun lege levens namelijk maar wat graag te willen vullen met samenzweringstheorieën. Volgens hen is Sabrina het zoveelste afleidingsmanoeuvre in het grote complot om de traditionele samenleving ten val te brengen.
Drnaso heeft inderdaad een meesterwerk geschreven. Ik ken geen ander verhaal waarin de waanzin van deze tijd zo helder is geschetst. De wereld verandert. Voor de bangeriken die niet meewillen kan dat alleen maar betekenen dat er moedwillig aan de naden van de beschaving wordt getrokken.
En ja, om de effecten van die behoudsgezinde reflex goed te kunnen laten zien, moet daar een tekeningetje bij gemaakt worden.
In de zomermaanden ontfermt schrijver Matthijs de Ridder zich over de cultuurcolumn. Hij schreef onder meer De eeuw van Charlie Chaplin.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
