Het foutloze parcours van Pierre-Yves Dermagne: de golden boy van de PS

De feitelijke nummer twee van de nieuwe Vivaldi-regering is de dertiger Pierre-Yves Dermagne.

Elf jaar geleden werd Pierre-Yves Dermagne gevraagd waarom hij niet naar het federale niveau overstapte met de toenmalig Waalse PS-minister Philippe Courard, op wiens kabinet hij werkte. ‘Als Waal in hart en nieren heb ik geen belangstelling voor dat niveau’, zei hij. Hij zag ook op tegen het dagelijkse pendelen naar Brussel. Als nieuwbakken PS-vicepremier wordt de hoofdstad nu alsnog zijn politieke thuisbasis. Hij zal er namens zijn partij waken over de uitvoering van het nieuwe federale regeerakkoord.

Pragmatisch: die kwalificatie duikt vaak op in verband met deze advocaat van net geen veertig uit Rochefort, in de provincie Namen. Dat pragmatisme heeft hij niet van zijn vader. Jean-Marie Dermagne, ook advocaat en de eerste in zijn familie met een universitair diploma, staat wijd en zijd bekend als een radicaal linkse man die flirt met het anarchisme. ‘Het uiterlijke contrast is ook frappant’, zegt een PS-kopstuk. ‘Zijn vader is een echte soixante-huitard, Pierre-Yves is altijd verzorgd en zit piekfijn in het pak.’

‘Toch heeft zijn vader Pierre-Yves politiek gevormd’, zegt gewezen Ecolo-voorzitter en econoom Philippe Defeyt, een huisvriend van vader Dermagne. ‘Zijn republikeinse inborst heeft hij zeker van Jean-Marie, die een uitgesproken republikein is. Maar niettegenstaande zijn sterke linkse overtuigingen is Pierre-Yves een sociaaldemocraat en een stuk gematigder dan zijn vader.’

Volgens Defeyt had de nieuwe PS-vicepremier evengoed voor Ecolo kunnen kiezen in het begin van zijn politieke carrière. ‘Net zoals alle progressieve mensen van zijn generatie heeft hij een groot ecologisch bewustzijn.’

Regionalist

Pierre-Yves Dermagne is anglofiel, gek op The Rolling Stones en op wielrennen, discreet, slim en een van de geestelijke vaders van de Waalse code voor lokale democratie. Hij heeft weinig bestuurservaring, maar is sinds 2003 actief in de parlementaire fracties en op verschillende ministeriële kabinetten. Hij was PS-fractievoorzitter in het Waals Parlement toen de PS door het CDH in de vorige bestuursperiode in de oppositie werd geduwd. Als minister van Lokale Besturen en Wonen in de huidige Waalse regering van Elio Di Rupo had hij de lastige taak de ontmanteling van Publifin, de door corruptieschandalen in opspraak gekomen Luikse publieke financiële holding, tot een goed einde te brengen.

Dermagne is nog nooit genoemd in enig schandaal. Hij heeft de reputatie een onkreukbaar politicus te zijn. ‘Zijn politieke parcours is un sans-faute, tot dusver’, zegt Claude Demelenne, journalist en auteur van verschillende boeken over de PS.

Dermagne, zo wordt ook gezegd, is wars van dogmatisme. ‘Hij kon het in de Waalse regering uitstekend vinden met ministers uit andere partijen, zoals Jean-Luc Crucke (MR) en Philippe Henry (Ecolo)’, aldus Philippe Defeyt. ‘Die openheid zal hem in de federale regering van pas komen.’ Dat bevestigt ook Claude Demelenne: ‘Binnen en buiten zijn partij: iedereen waardeert de man.’

Samen met zijn opvolger in de Waalse regering, Christophe Collignon, Waals Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt en de huidige burgemeester van Bergen Nicolas Martin hoort Pierre-Yves Dermagne tot de uitgesproken regionalisten bij de PS, in de Franstalige betekenis van het woord: ze zijn voorstanders van meer bevoegdheden voor de gewesten, met behoud van België en van een sterke sociale zekerheid.

Magnettes man

Pierre-Yves Dermagne is absoluut zijn eigen man, hij behoort niet tot een politieke dynastie, maar door zijn promotie tot federaal vicepremier is hij nu ook nadrukkelijk de man van PS-voorzitter Paul Magnette. Magnette selecteerde voorts zijn rechterhand Thomas Dermine, het voormalige hoofd van de PS-studiedienst, als staatssecretaris voor het Relanceplan. ‘Met Dermagne en Dermine’, dixit het PS-kopstuk, ‘heeft hij mensen in de federale regering die hem volledig trouw zijn en in alle omstandigheden zullen gehoorzamen. Het is een manier om als voorzitter zijn macht te vestigen tegenover zijn voorganger Elio Di Rupo. En je kunt ervan opaan dat Magnette in de coulissen van de federale regering alomtegenwoordig zal zijn.’

Op het eerste gezicht is de PS-voorzitter er niet in geslaagd echt zware sociale portefeuilles voor zijn partij binnen te halen. Werk en Economie, de bevoegdheden van Dermagne, zijn al tot op grote hoogte geregionaliseerd. ‘We wisten dat de SP.A tot elke prijs Volksgezondheid en Sociale Zaken wilde’, zegt de PS-tenor. ‘Het belangrijkste is dat die bevoegdheden in handen van de socialistische familie zijn gekomen. En de PS heeft toch ook Pensioenen (met Karine Lalieux, nvdr), voor ons een heel belangrijke bevoegdheid.’

‘Bovendien is het niet niets om een minister van Werk te hebben, die gaat over de arbeidswetgeving, de collectieve arbeidsovereenkomsten, de relaties binnen bedrijven tussen werkgevers en werknemers. Zeker gezien de herstructureringen en faillissementen die ons door de coronacrisis te wachten staan.’

Ook het premierschap liet Paul Magnette aan zich voorbijgaan, hoewel hij daar als voorzitter van de grootste partij in de Vivaldi-coalitie wel aanspraak op had kunnen maken. ‘Zijn entourage zegt mij dat hij dat, in weerwil van de retoriek, geen seconde serieus heeft overwogen’, zegt Claude Demelenne. ‘Na tien jaar met een Franstalige premier en gezien het grote verzet uit rechtse hoek tegen deze regering in Vlaanderen, was dat geen optie.’

Volgens het PS-kopstuk was men daar in de partij hoe dan ook niet voor te vinden. ‘Het trauma dat we hebben overgehouden aan het premierschap van Elio Di Rupo, die als eerste minister een centrumrechts beleid heeft gevoerd, is niet genezen. De kiezer heeft ons daar in 2014 zwaar voor afgestraft. Magnette die de leiding neemt van een regering met meer rechtse dan linkse krachten aan Vlaamse kant en met een – vriendelijk uitgedrukt – centristisch regeerakkoord? Daar zou de partij het heel lastig mee hebben gehad.’

Gemiste kans

In zijn partij was Pierre-Yves Dermagne lange tijd een van de sterkste pleitbezorgers van onderhandelingen met de N-VA. ‘Gewoon uit realisme, omdat hij ervan overtuigd is dat het geen zin heeft om met Belgische vlaggen te zwaaien als je de staat van het land bekijkt’, zegt Claude Demelenne.

Binnen de PS leeft bij sommigen het gevoel van een gemiste kans. ‘Met de N-VA hadden we een echt centrumlinkse regering kunnen maken, met een genereus sociaal beleid’, zegt het partijkopstuk. ‘Ons probleem met de N-VA heet Theo Francken. De onderhandelingen met voorzitter Bart De Wever vonden plaats in een klimaat van respect. En het is toch opvallend dat Egbert Lachaert als kandidaat-voorzitter van de Open VLD campagne voerde tegen Vivaldi, waarna hij het akkoord met de N-VA kelderde om Vivaldi op de been te brengen. Als de Vlamingen dáár nog wijs uit raken…’

In ruil wilde de PS zich inspannen voor een grote Belgische institutionele reset in 2024. ‘Het is lang niet zeker dat deze Vivaldi-regering voor stabiliteit in het land zal zorgen’, besluit de top-PS’er. ‘Het gevaar bestaat dat de N-VA in de oppositie helemaal naar rechts opschuift en dat de verzamelde rechtse en extreemrechtse Vlaamse oppositie in 2024 nog veel verregaander institutionele hervormingen zal eisen.’