Het dreigement van Unizo

De traag voortkruipende formatie wekt nu al irritatie in het land. Dat bleek vorige week uit betekenisvolle maar soms ook overspannen reacties van een aantal sociaal-economische tenoren.

Karel Van Eetvelt presenteerde vorige week de resultaten van een Unizo-enquête: zeven op de tien ondernemers zeggen dat ze een nieuwe PS-regering te vuur en te zwaard zullen bestrijden. Als er toch een regering-Di Rupo II komt, dan zullen sommige bedrijfsleiders geplande investeren opschorten of zelfs een deel van de economische activiteiten naar het buitenland verplaatsen. ‘Dat is geen dreigement maar een emotionele reactie van onze leden’, suste Van Eetvelt. Dat klopt niet. Het wás een dreigement. En men had het beter nooit uitgesproken. Ondernemers die zelf plannen maken om de economie te ruïneren en zich zo verzetten tegen een te linkse regering: dergelijke scenario’s schrijft men in Latijns-Amerika, maar het hoort niet thuis in een ordelijke westerse democratie.

De provocatie van Karel Van Eetvelt leidde tot een felle reactie van Thierry Bodson, algemeen secretaris van het Waalse ABVV. Officieel is Bodson ‘slechts’ een van de zeven leden van het federale secretariaat, maar in Wallonië is hij de onbetwiste nummer één. Bodson is een onversneden linkse regionalist, en hij aanvaardt maar één regering: een kabinet met een duidelijke linkse oriëntatie. Net als Van Eetvelt brengt Bodson niet veel empathie of begrip op voor wie anders denkt en stemt dan hij. Hij heeft een punt als hij zegt dat het maatschappelijke draagvlak in Wallonië voor een regering met alleen de liberale MR zeer klein is. Maar tegelijk doet Bodson te euforisch over de paraatheid van links. Hij vergeet dat de grote Franstalige linkse partijen, PS en Ecolo, de verliezers waren op 25 mei.

De aftredende regering-Di Rupo is feitelijk al aan haar einde gekomen. Dat gebeurde toen twee belangrijke regeringspartijen (CD&V en MR) zich akkoord verklaarden om te onderhandelen op basis van de nota van informateur Bart De Wever, en een derde (Open VLD) vooral boos was dat ze níét mee aan die tafel mocht. Nu nog blijven beweren dat ‘de regeringspartijen drie zetels hebben gewonnen’ valt niet meer vol te houden, nu de halve regering-Di Rupo een ander politiek project genegen lijkt. Het is ook geen toeval dat een peiling in Het Laatste Nieuws uitwijst dat 80 procent van de Vlamingen geen zin heeft in een regering-Di Rupo II. De meeste kiezers van CD&V en Open VLD gaan liever met N-VA in zee dan met de socialisten.

De verkiezingsuitslag is vrij duidelijk. Aangezien centrumrechts een solide meerderheid heeft in Vlaanderen en de liberale MR de winnaar is in Franstalig België, worden tijdens deze (in)formatie prioritair de kansen afgetoetst van een centrumrechtse coalitie. Of Bodson het graag wil of niet, voor een ‘kamikazecoalitie’ met N-VA, CD&V, Open VLD en MR is er in België een parlementaire meerderheid, en dus een democratisch draagvlak. Men kan dat ook nuchter vaststellen, zonder zoals Unizo de oorlogstrom te roeren.

Maar dat centrumrechtse kabinet is er nog niet. Bart De Wever heeft het geprobeerd, nu is Charles Michel aan de beurt. Eindeloos veel tijd is er niet. Marc Lambotte, de nieuwe topman van de technologiefederatie Agoria, heeft het voorgerekend: ‘In afwachting van een nieuwe regering gaat er elke twee uur gaat één job verloren.’ En dat alleen in de technologische bedrijven. Er moet zo snel mogelijk gewerkt worden aan een beter investeringsklimaat, zegt Lambotte, en daarom moet er vlug een nieuwe regering zijn.

Centrumrechts heeft al ruim een maand de tijd gekregen om zo’n ‘ondernemingsvriendelijk’ kabinet te vormen, maar echt opschieten doet het voorlopig niet. Als geen enkele centrumrechtse (in)formateur erin slaagt om die NCMV-partijen op één lijn te krijgen, is ook dat verhaal voorbij. Dat is de consequentie van deze regeringsvorming: als de centrumrechtse partijen en politici falen, is de kans groot dat er weer een regering komt met de partij van Elio Di Rupo.