Herlees: Vermassen: ‘Haat is motief De Gelder, maar er is ook geheim motief’

Herlees de liveblog over de zeventiende procesdag in het assisenproces tegen Kim De Gelder. Jef Vermassen zei in zijn pleidooi dat De Gelder, naast haat, nog een ander, geheim, motief had.

Hierbij beëindigen wij onze liveblog. Bedankt om bij ons te volgen.

Op deze zestiende procesdag kwamen nog twee psychologen van de verdediging spreken. Zij schetsten een solider beeld van Kim De Gelder als zieke dan de psychiaters voor hen. Zij werden echter heel stevig aangepakt door de burgerlijke partijen, vooral door meester Jef Vermassen, die bijwijlen erg aanvallend en zelfs brutaal was.

In de namiddag hebben meester Virginie Cottyn en meester Vermassen hun pleidooi gehouden. Vermassen bracht in een meer dan 4 uur durend pleidooi een nieuw element aan door te focussen op de chatsessie van De Gelder met een Hollands meisje. Het motief van De Gelder is haat, maar er is volgens Vermassen nog een geheim motief: “Hij wou uniek zijn voor haar.”

Morgen volgen nog de andere pleidooien van de burgerlijke partijen.

20.13 uur De zitting wordt geschorst tot morgen op 09 uur.

20.12 uur Vermassen sluit af met een boodschap aan de slachtoffer: “Ik vind het vreselijk, al uw verdriet, al uw lijden. (…) Ik hoop dat dit proces misschien een keerpunt is. Dat ge kunt bekomen, dat ge kunt herstellen. Dat ge een beetje kunt genezen van die vreselijke trauma’s. Schuldgevoelens, de voorzitter heeft het zo schoon gezegd, laat ze achterwege. Het is spijtig dat hij sommige dingen niet gezegd heeft.”

20.09 uur Vermassen hekelt dat De Gelder gewelddadige videospelletjes aanvraagt in de cel. “Geef het hem niet, hé! (…) Hoe meer gruwel, hoe beter. Spelletjes, dat willen ze spelen. Ik zou zeggen: neem het hem af.”

20.06 uur “Het is een veel grotere straf voor hem om geïnterneerd te worden, waar hij zit tussen geesteszieken. Hij zou liever in Leuven Centraal zitten. (Richt zich tot De Gelder, red.) ’t Is waar hé jong. Ik zeg nog een ding (Tot de jury, red.) “Neem nu dat je bij jezelf denkt dat je je vergist hebt. Als je eerst zegt dat hij krankzinnig is kan je nooit meer terug. Als een uitvoeringsrechtbank binnen een paar jaar beoordeelt dat hij genezen is kan hij weer op straat staan. Als je hem nu toerekeningsvatbaar verklaart, krijgt hij waarschijnlijk levenslang. Blijkt dan nog dat hij krankzinnig is kan hij nog steeds geïnterneerd worden.”

20.03 uur “Een andere seriemoordenaar heeft dit op zijn arm: ‘Onder de mensen gekomen om de hel te brengen.’ Dat doen seriemoordenaars.”

19.49 uur Vermassen leest verklaringen voor waarin De Gelder praat over goed en kwaad. Hij ziet daarin het bewijs dat De Gelder het verschil tussen beiden kent. “De psychoot komt binnen in Fabeltjesland, en alleman moet dood. Maar een kindje dat naar hem toegelopen komt, en waarin hij angst zit in de ogen, dat vermoord hij niet! Dan zegt de stem niets! Dames en heren, het is een juridische vraag: kan hij zijn daden controleren? Ja! Ja!”

19.48 uur “Een seriemoordenaar is een vulkaan die op ontploffen staat. En hij zal ontploffen. Dat is een seriemoordenaar, die is kwaad! Maar dat kennen zij niet (doelt op de psychologen van deze voormiddag, red.).”

19.45 uur “Zoals elke seriemoordenaar kiest hij voor het kwaad. Natuurlijk zijn er momenten van twijfel: ‘Ben ik nog bezig?’ (…) Hij zegt na de moord op Elza dat hij wist wat hij gedaan heeft.”

19.42 uur “Op het moment van de feiten is er geen sprake van ziekte. Mijn postbode zei: ‘Als die ziek is, dan is dat een groot affront voor de zieke mensen.’ Dat vind ik verstandige klap. (…) Het is een acteur.”

19.38 uur “Thelma heeft hem uniek genoemd. Hij heeft dat gedaan om uniek te zijn. Tegen zijn vader en tegen dokter Cosyns zei hij dat hij het deed om zijn mannelijkheid te bewijzen. Dat is zijn geheim motief.” Hij keert zich naar De Gelder en zegt: “Daar heb je niets over gezegd, ik begrijp dat. Thelma ligt u nog na aan het hart, hé. (Tegen de jury, red.) Hij zei dat het jammer was dat hij geen computer had met internet, hij wil contact met haar. Dames en heren, die chatfiles, dat is een hele pak, hé. Ik versta niet dat niemand dat gelezen heeft… Ik vind dat nochtans belangrijk.”

19.33 uur Vermassen leest voor dat De Gelder het contact brak met dat meisje, omdat “die verliefdheid” zijn plannen tegenwerkt. Dat zei De Gelder tijdens een van de verhoren. “Doe verliefdheid zou aanzwellen en mijn plannen in de weg staan.”

19.32 uur Vermassen vraagt nog eens aan De Gelder of hij iets wil zeggen over Thelma, dat meisje. Hij zwijgt, waarop Vermassen een stuk verhoor voorleest. Daarin wordt iets gezegd over een ring. Daarop zegt De Gelder, zonder recht te staan: ‘Er is wel veel heisa geweest rond die ring.'”

19.26 uur “Hij wil uniek zijn voor zijn vriendinnetje. Hij zegt dat wat hij gedaan heeft, uniek is in de wereld. Zijn Mieke bestaat niet. (…) Die verzonnen Mieke is een buffer tussen hem en dat meisje met wie hij chat.”

19.24 uur Vermassen dist op hoe De Gelder omging met meisjes.

19.20 uur Vermassen vertelt eerst over een zaak waarin van een geheim motief sprake is. Hij zegt dat De Gelder ook een geheim motief heeft. Hij somt enkele anekdotes op: “Hij heeft nooit een relatie gehad, hij schaamde zich over zijn ‘meisjesnaam’, op zijn computer zoekt hij naar anale seks, velen noemen hem aseksueel, een cipier mocht hem vanachter pakken, hij zou het toegelaten hebben, …”

19.18 uur Vermassen zegt dat hij het geheim motief van De Gelder zal ontvouwen. Hij richt zich tot De Gelder: “Ik ga vertellen over Thelma (het Hollandse meisje waarmee hij chatte, red.), mag dat? Want gij hebt er niets over verteld, hé? Ge hebt ze graag gezien, hé.” De Gelder zwijgt. “Het is jammer dat ge niet reageert.”

19.11 uur “Zijn motief was de haat. Dat is zijn echte energie, niet die chocoladereep die hij at. Dat is zijn motor, met heel veel pk’s. Als de haat niet groot genoeg is, en hij moet zich wat moed inpompen, dan gaat hij niet drinken, neen. Dan gaat hij de nacht voor Fabeltjesland, seriemoordenaars opzoeken op internet. ‘Ik ga mijn helden nadoen! Ik was kwaad.’ Hij zei dat hij ‘deels’ wraak genomen heeft, deels! Geen spijt!”

19.10 uur “Hij deed alles ijzig kalm. (…) Bij psychopaten daalt de hartslag in plaats van te stijgen. Omdat zij daar kalm van worden. Dat is wetenschappelijk vastgesteld.”

19.02 uur Vermassen zegt dat haat “het algemene motief” is van De Gelder.

19.01 uur Vermassen noemt De Gelder een “super georganiseerde seriemoordenaar.” “Die worden niet gepakt, tenzij ze een fout maken. Zijn fout was een massamoord plegen.”

18.58 uur “Een seriemoordenaar is als een mispel: hoe rotter hij is, hoe beter hij is.”

18.53 uur “Spijt heeft hij niet, alleen dat hij gevat is, en niet voldoende voorbereid had.”

18.51 uur “Als dat een gestoorde is, ben ik het ook!”

18.46 uur “Die jongen die hier zat, zijn vriend, die heeft dingen meegemaakt die hij hier liever niet vertelde. Ik heb hem nog gespaard. (…)” Vermassen praat over hoe De Gelder in een winkel de uitbaatster oplicht, zodat hij 4 videospelletjes koopt, maar er slechts twee betaalde. Ook in de cinema, op dezelfde avond, heeft hij twee plaatsen kunnen afpakken van een koppel en gratis naar toilet gaan met listen. “Ik denk, dames en heren, dat ge hier met een afschuwelijke oplicher te maken hebt.”

18.45 uur Kim De Gelder zit zijn hoofd te schudden op de beklaagdenbank.

18.43 uur “Liegen, liegen, liegen… Dames en heren, hij is een manipulator, een leugenaar, maar vooral een oplichter. Telkens begint hij met oplichting. Met zijn kaartje van de watermaatschappij, met een leugen om Fabeltjesland binnen te geraken. (…) Het is een doorwinterde oplichter. (…) Hoe komt dat? Omdat hij veel gechat heeft. Dat is nu zo belangrijk, maar niemand spreekt daarover. Ik zal erover spreken.”

18.34 uur Vermassen weerlegt de bezwaren van de psychologen die deze voormiddag zeiden dat De Gelder geen manipulator is. “Ik heb gehuild van het lachen toen ik zag hoe hij van de verhoorders de ondervraagden maakte. Vanuit zijn standpunt: schi-tte-rend!”

18.26 uur Vermassen leest schreeuwend en armzwaaiend passages uit verhoren met De Gelder naar voor. Het zijn passages die volgens hem bewijzen dat De Gelder een narcist is zonder emoties.

18.21 uur “Ik, ik, ik…”

18.18 uur “Hij zei dat hij met Allerheiligen graven wil bezoeken. De verhoorder vraagt dewelke, dan zegt hij: ‘Van mijn overgrootmoeder, mijn overgrootvader.’ Hij heeft die zelfs niet gekend en het komt niet in dat narcistisch kopke op dat ze naar de graven van de slachtoffers vragen. Hij vindt het vreselijk dat hij Nieuwjaar niet kan vieren. Maar hoe moeten zij (wijst naar slachtoffers in de zaal, red.) Nieuwjaar vieren? Hij zegt dat het in zijn vlees snijdt, maar hij heeft wel in hun kelen gesneden! Hij beklaagt zichzelf, dat is narcisme in de hoogste graad. (…) Hij heeft genoeg aan zichzelf, daarom heeft hij geen last met die isolatiecel.”

18.14 uur Vermassen herneemt zijn pleidooi met te zeggen dat De Gelder een podium wil, dat hij altijd de aandacht wil. “In het moraliteitsverslag vragen ze hem wie ze nog kunnen verhoren. ‘Bart De Wever,’ vraagt hij. ’t Verwondert mij nog dat hij die zijn stem niet hoort.”

17.47 uur De zitting wordt 20 minuten geschorst.

17.44 uur “Hij heeft een hoofdwapen en reservewapens, die bijlen. Hij heeft een valse revolver. Als ze hem vragen waarvoor dat is, zegt hij dat dat is om een auto te stelen als hij moet vluchten. Hij heeft ook molotov-cocktails. Ook daarover loog hij. Het was voor zijn huisbaasof de politie. Maar als ge nog zo’n molotov-cocktail moet maken als ze binnenvallen, dan ben je te laat. Neen, hij gaf het toe. Hij had er ook spijkers bij, hij was al bezig met zijn volgende aanslag.”

17.42 uur “Ik moest het van mezelf, zegt hij ergens. Niet van god, niet van de duivel, niet van de stemmetjes. Hij moest het van hemzelf. Hij heeft echte wapens, en vervangwapens. Een mes, typisch voor de seriemoordenaar: dan heb je contact. En liefst met een scherpe punt, want daar kan je heel diep mee in het lichaam gaan.”

17.33 uur “Het is een oplichter. In de Colruyt gaf hij een verkeerde naam op. Plezant, hé! (keert zich naar De Gelder, red.) Hé? ’t Was plezant e jongen!?”

Vermassen somt nog een reeks “binnenpretjes” op en maakt zich – gemaakt – erg vrolijk om die ‘grapjes’ van De Gelder.

17.28 uur Vermassen keert zich naar De Gelder en schimpt over diens valse logo van de watermaatschappij: “Gij had in de reclame moeten gaan, ge had een toekomst man!”

17.25 uur “Hij heeft zelfs een spiegeltje en een potloodje mee, voor zijn schoonheidsvlekje. En dat is dan de man die niet voorbereid is.”

17.22 uur “Hij weet exact hoeveel haarverf hij heeft als hij in de gevangenis zit. (…) Die mountainbike is heel opvallend. Dat wit van die stang is geen toeval! Als ze hem zien, dan staan zijn spuitbussen klaar.”

17.19 uur “Ted Bundy is zijn held. (…) Dat is een Amerikaanse seriemoordenaar, die altijd bepaalde vrouwen vermoordt. (…) Waar is Bundy heel fier op? Op zijn manier van werken. Hij heeft, vanuit de gevangenis, de politie geholpen andere seriemoordenaars te vinden. Zijn kick haalde hij uit zijn methode: hij zou nooit geweld gebruiken om ze mee te krijgen. Zijn tactiek is een “gebroken arm”. Hij doet alsof hij een plank moeilijk op zijn – gestolen – auto legt. Een juffrouwke helpt hem en hij geeft ze dan een lift, een lift naar de dood. Hij kickte erop dat hij nooit of te nooit geweld moest gebruiken. De Gelder heeft zijn systeem ook klaar: hij heeft meerdere identiteitskaarten klaarliggen.”

17.12 uur “Over voorbedachtheid is ook geen discussie. Ik heb nog nooit een man gezien die zo zijn daden voorbereide. (…) Hij zegt zelf dat hij gestopt is met zijn studies en vanaf dan dingen verzameld heeft om te moorden. Tweede belangrijk moment is verhuizen. Niet alleen om weg te zijn van mama en papa, neenee, de totale isolatie is zijn doel. Want, zegt hij, zodat de politie mij niet kan vinden. Daarom heb ik nooit verteld dat ik alleen ben gaan wonen. (…) Dat huis was geen huis, maar een commandopost. Niemand mocht dat zien. Niemand mocht die kant van het plakaat zien (waar De Gelder op oefende, red). (Lacht) De psychoot, de zieke sukkelaar, heeft er een darts op gehangen. Zelfs daar denkt die man aan.”

17.11 uur “Niemand in de zaal kan doen wat hij deed. Omdat hij seriemoordenaar is. Ik heb geschreven dat in ieder van ons een moordenaar zit. (…) Maar doen wat deze man doet, dat kunnen we niet: omdat gij u niet zo ongevoelig kunt maken. Een kind dat daar zit te spelen los door de keel steken omdat ge boos zijt, dat kunt ge niet.”

17.10 uur “Hij zegt het zelf, dat hij het gespeeld is. Hij was kwaad en hij wou niet antwoorden. Wat zoeken we dan uitleg?”

17.07 uur “Wat is de grote fout die hier gebeurd is? Hij is alleen gaan wonen, van bij zijn ‘verstikkende’ ouders weg. Die twee ondervragers hebben gedaan wat hij niet wil: hem betuttelen. Ze hebben hem een bekertje water gegeven. Een echte katatoon laat dat vallen, hij houdt het vast. (…) Hij zit te lachen met hen. (…) Ze gaan hem betuttelen, ter goede trouw. Dat mag je niet doen. Je moet een seriemoordenaar op het hoogste podium zetten. Je moet hem bestoefen, dan komt hij los.”

17.03 uur “Dat heeft pijn gedaan! Dat heeft pijn gedaan! Dat ze die boeien zo hard aangespannen hebben. Hij had zijn pleisters mee, hij had zijn kogelvrije vest aan. Hij heeft het zelf gezegd: hij was te kwaad om te antwoorden. Dat katatoon gedrag, dat was gespeeld. Als de verhoorders naar buiten gingen, ziet ge hem wrijven op zijn polsen. Terwijl Leon lag te sterven!”

17.02 uur “En dan wordt er een opvangcentrum opgericht in een café, en weet ge hoe die café heet? De perte totale…”

17.01 uur “Het verdriet van een kind. Daar gaat hij niet voor stoppen.”

17.00 uur “Zo bewust was hij, de ziekelijke psychopaat. Niet de ziekelijke psychoot! Zelfs dat heeft hij gevoeld: dat de mespunt was afgebroken en dat het anders was om te steken.”

16.57 uur “Hij kon voelen dat dat kind aan het sterven was. Dat is de typische machtswellust van de seriemoordenaar. (…) Hij voelde dat. Daar neemde hij dus de tijd voor. Om te voelen hoe zo’n klein kind sterft. Dat is de kick van de god, die beslist over leven en dood.”

16.54 uur “Corneeltje, een onschuldig kind dat zit te spelen. Hij zegt dat hij dat kind zag lopen, dat is fout. Hij heeft het in de nek gestoken, zegt hij, in het midden van de nek, hij weet het nog goed.”

16.51 uur “Hij maakt een rugzak klaar. Daarin steekt hij zeer rationeel wat hij het eerst nodig heeft, de rest in zijzakjes. (…) Zijn stem moet gezegd hebben dat hij het eerste doelwit binnenmoest. Maar hij zal gezegd hebben aan zijn stem dat dat te gevaarlijk was. (…) En dan komt hij aan Fabeltjesland. Hij kan zelfs nog aanduiden waar hij zijn fiets gezet heeft. (…) En dan gaat hij kinderen en volwassenen doden. Zijn houding tegen kinderen, wat zou die zijn? Natuurlijk zijn het allemaal vijanden. Bij de pscyholoof vulde hij in een vragenlijst in dat hij een hekel heeft aan kleine kinderen.”

16.43 uur “Na zo’n moord naar een plezante avond? Proficiat man.”

16.42 uur “Die brave mens Jef krijgt nog geen glaasje water. Ik zeg dat omdat deze meneer hier, een week later, ge zou ’t eens moeten zien wat ze gedaan hebben voor hem. Gesméékt om toch eens te drinken van zijn water. Jef kreeg zelfs geen water. En wat doet hij (De Gelder, red.)? Hem eens goed amuseren. Is dat een psychose?”

16.41 uur “Die brave, brave Jef was gelukkig bij zijn gebuur, had hij dat alibi niet gehad, hij zat in de doos, hé.”

16.40 uur “Hij heeft de koelbloedigheid om te controleren of hij bloed heeft op zijn klederen. (…)”

16.38 uur “Ze (De Gelder en Elza Van Raemdonck, red.) hebben gevochten, vreselijk dat ik dat moet zeggen in jullie bijzijn (wijst naar familie in de zaal, red.). Dan heeft hij gekeken of ze dood was. Dat is doodslag. (…) Ze is met 17 verwondingen gestorven. Afgeslacht, op de meest onbarmhartige manier. De darmen hangen eruit. Ze heeft gevochten voor haar leven, maar tegen zo’n aanval met zo’n mes, daar kan niemand iets tegen doen. Hij kuist zijn mes af aan haar trui. Onrespectvol.”

16.32 uur “Een seriemoordenaar heeft een vast ritueel. Bij hem is dat de mensen vangen. Dat moet erbij. Hij heeft zijn kaart vast, hij heeft zelfs een gsmnummer waarnaar ze kunnen bellen.(…) Zijn methode is een soort oplichting.”

16.28 uur “Hij heeft beslist: we gaan eens vogelpiek spelen. (…) Hij heeft al een mislukte poging gedaan, nu gaat het gebeuren. Hij is er klaar voor, want onze maatschappijwreker heeft alles voorbereid was voor te bereiden was.”

16.27 uur “Eerste punt: doodslag. (…) Toen hij thuiskwam na de moord op Elza, hij zat op zijn bad, stelde hij zich de vraag: ‘Oei, dat mens had kinderen. Hoe gaat dat zijn voor hem.’ Dat is geen psychoot.”

16.26 uur Vermassen richt zich tot Haentjes: “Geachte confrater, u heeft gezegd dat we niet moetern luisteren naar De Gelder. Naar hem moeten we wél luisteren! Met de meest gespitste oren! (…) Als ge goed naar hem luistert, dan ga je mooie dingen ontdekken. Wat wij nu gaan doen, is zeer goed naar hem luisteren.”

16.24 uur “De Gelder is een moordenaar die heel weinig voorkomt: een mengeling van een seriemoordenaar en een massamoordenaar. Ik zal u dat uitleggen.”

16.22 uur Vermassen richt zich tot de jury. Hij legt hen uit hoe ze zullen moeten beslissen en legt enkele termen uit.

16.19 uur “Voor ik begin te pleiten, wil ik mijn excuses aanbieden. Aan u meneer De Gelder. U zal een paar uur naar mijn vettige stem moeten luisteren. (…)”

16.18 uur “Soms vraag ik mij af: mogen we u dat aandoen? U met zoveel leed confronteren. (…) Een ding is werkelijk niet fair. Een ding is dat u nazorg kan krijgen, psychologisch. Maar de uitvoeringsbesluiten zijn er niet, dus, om het plat te zeggen, u kan de pot op.”

16.17 uur “De advocaten verdienen een pluim. Hier is geen enkel incident geweest. Natuurlijk dat wij eens ingaan tegen elkaar, dat siert onze tegenstrever. Hij heeft de moed gehad om deze taak op te nemen.” Vermassen bedankte ook de procureur, de staf en de jury. “Dit is weer het bewijs hoe schitterend jury’s werken. Degene die kritiek hebben, kennen de jury niet.”

16.14 uur Jef Vermassen neemt het over: “Nooit in mijn leven heb ik een zaal gezien vol slachtoffers, nooit. Mensen getraumatiseerd voor hun leven. Dat zijn nog maar een deel van de zichtbare slachtoffers. Hiernaast is een vijver. Ik denk dat mochten we alle tranen van alle slachtoffers bewaard hebben, dan liep die vijver over. (…) Weet u wat een ramp is? Voor hetzelfde geld zat deze zaal hier niet, maar vol andere slachtoffers. Van Galgstraat 1 of 3. Neem dat er geen 5 werkmannen aan het werk waren bij zijn eerste doelwit, dan zaten er hier andere familieleden. (…) Wie weet hoeveel. En mijn derde bedenking: als deze man in de VS geleefd, dan had hij een halfautomatisch geweer gehad. (…) Dat zou pas een massaramp geweest zijn. (…) Dames en heren, de beleefdheid wil dat er een woord van dankbaarheid gezegd wordt. Het is geen beleefdheid, het is een eerbetoon. Een aan de voorzitter: zoals u uw processen doet, met zo’n uitmuntende dossierkennis, dat is ongelofelijk. U blijft vriendelijk, maar bepaalt de lijnen zoals het hoort.”

16.06 uur “Kim De Gelder is nog steeds een jongen. Ook vandaag zwaaide hij naar de camera’s. Treiteren. (…) Geen greintje spijt, geen greintje emotie heb ik gezien. Men zegt dat de ogen de spiegels van de ziel zijn. Maar ik zie geen ziel. U hebt geen ziel.”

16.02 uur “Hoe kon dat ventje nu in de weg staan? Hij werd met een messteek vermoord, hij had geen schijn van kans. Hij overleed alleen, zonder zijn ouders. Alleen, in die grote, lege speelzaal.”

15.55 uur “Hij koos om niet in het eerste kinderdagverblijk binnen te gaan. De pakkans was te groot. Hij fietste verder. Hij maakte op dat moment deze doelbewuste keuze. (…) Hij ging naar Fabeltjesland. Dat was voor de kindjes een hemel op aarde. Zij wisten niet wie de duivel was. Die dag ontmoetten ze hem. Een menselijke duivel.”

15.52 uur “Na de gruwel in Vrasene, begon De Gelder meteen met de voorbereidingen voor zijn volgende moord. (…) Hij noteerde een 0 bij gewonden en een 1 bij doden, op zijn scorebord. (…) Het is zoals een videospelletje: up to the next level.””

15.51 uur “Er zijn in Vrasene nog steeds mensen die geloven dat Jef de moordenaar is. Laatst kwam hem iemand vragen wanneer hij zijn volgende zou vermoorden.”

15.49 uur “Jef was een gebroken man. Ik denk dat zijn getuigenis op iedereen indruk heeft gemaakt. (…) Hij is niet gespaard geweest door de politie. Ze hebben hem zelfs doen geloven dat zijn familie tegen hem getuigd had. Alles werd hem afgenomen die dag: zijn vrouw, zijn leven, zijn waardigheid. Hij moest zich uitkleden voor de politieagenten. Hij moest zeggen hoe en wanneer hij de laatste keer seksuele betrekkingen hij met haar had gehad. (…) Hij moest er op een meter van blijven, met de politie erbij: zo moest hij afscheid nemen van zijn vrouw.”

15.46 uur “Toen Jef vertrok, keek hij nog eens naar Elza. Ze lag in de zetel haar krant te lezen. Het laatste beeld dat Jef van zijn vrouw heeft.”

15.43 uur “Elza en Jef waren zo gelukkig, samen in de boerderij met zes kinderen. Elza was de mater familias in het gezin, een sterke, geëmancipeerde vrouw. (…) Zelfs toen ze herstelde van haar knieprothese en toen ze borstkanker had, offerde ze zich voor haar moeder op. (…) Een leven ten dienste van anderen.”

15.41 uur Virginie Cottyn opent de pleidooien.

“Elza, Corneel en Leon zijn niet meer onder ons. Ze zijn vermoord. (…) Door een mes van haat. (…) Uit wraak tegen de maatschappij. (…) Door Kim De Gelder, een naam die ons rillingen bezorgt.

14.22 uur De zitting wordt tot 15.30 uur geschorst. Straks komen de pleidooien.

14.18 uur Meester Haentjes vraagt aan de psychologen te bevestigen dat hij hen gevraagd heeft onafhankelijk te werken. “Daarom heb ik niet het verslag van dokter Ringoet en dokter De Bruecker gegeven, omdat uw onafhankelijk en onbevooroordeeld zou oordelen.” De psychologen bevestigen dat.

13.57 uur De discussie tussen de psychologen en de advocaten van de burgerlijke partijen blijkt een verschil in uitgangspunt. De advocaten lijken alles te interpreteren vanuit de premisse dat De Gelder rationeel is, of een psychopaat. De psychologen gaan uit van een psychotisch persoon.

13.48 uur Meester Damen vraagt of het kan dat De Gelder de psychologen heeft beetgenomen. “Ik wil weten of we te maken hebben met een manipulator die het circus wil leiden, of een psychoot. (…) Ik heb het idee dat deze man bewust nieuwe wanen naar voren brengt. Mieren, mannetjes op het dak, … Is het mogelijk dat hij een arsenaal aan wanen brengt om u te misleiden?”
Hoornaert: “Het lijkt ons zeer moeilijk om een zinnige uitleg te geven wat zijn doel daarvoor zou zijn.”

13.42 uur Nina Van Eeckhaut werpt op dat de psychologen in Humo, tien dagen na de feiten, al spraken over Kim De Gelder: “Doet u dat steeds, eerst een diagnose stellen en dan het onderzoek doen?” Van Eeckhaut krijgt applaus uit de zaal, de voorzitter zegt dat hij geen reacties uit de zaal wil. Als psychologe Lanceur repliek geeft (“Ons wordt verweten dat we 10 dagen na de feiten al psychose diagnosticeerden, dan is Vermassen nog straffer: na 1 dag was het al psychopathie.” dan applaudiseert Haentjes. De voorzitter vraagt om de zaken op niveau te houden: “Het is hier een proceszaal, geen café.” In de zaal begint de moeder van Kim De Gelder te roepen, de voorzitter moet ze tot drie maal toe aanmanen te gaan zitten en dreigt haar de zaal te laten uitzetten.

13.30 uur Hoornaert en Laceur zeggen tegen Vermassen dat zij in eer en geweten hun onderzoek gedaan hebben. “Dat is misschien het verschil tussen een psycholoog en een jurist, die andere motieven heeft.” Ervoor had ze al gezegd dat de intenties van Vermassen gekend zijn, toen Hoornaert aan Vermassen vroeg wat hij wou bereiken met zijn vragen. Vermassen hamert op uitspraken en gedragingen van De Gelder, waaruit hij rationeel zou blijken. Hoornaert herhaalt dat dat allemaal best kan. Dat kadert in zijn verhaal over de volgehouden inconsestentie die schizofrenie kenmerkt.

13.29 uur Vermassen is in zijn ondervraging een stuk bitsiger dan hij de afgelopen weken was. Hij is soms op het aanvallende af.

13.25 uur Jef Vermassen vraagt of de psychologen het strafdossier gelezen hebben. Zij hebben het samenvattend politieverslag gelezen en het verslag van de gerechtspsychiaters.
Vermassen: “Hij heeft chatcontacten met een Nederlands meisje. Meer dan anderhalf jaar contact, spontaan, zonder hallucinaties.”
Laceur: “Wat is uw vraag?”
Vermassen: “Is dat normaal?”
Laceur: “U moet toevoegen wanneer hij het contact afgebroken heeft.”
Vermassen: “Ja, zeg het eens?”
Laceur: “Op het moment dat hij contact wil.”
Vermassen: “Neen, omdat ze zijn plannen voor de moorden in de weg staat.”

13.24 uur De procureur vraagt wanneer de psychologen met hun onderzoek begonnen zijn. Dat is 11 februari 2012.

13.22 uur Een jurylid vraagt zich af waarom De Gelder meelacht met een discussie over een broccoli, maar geen emoties toont als er hartverscheurende getuigenissen komen. “Vallen de schellen er dan af?”
Hoornaert: “Dat doet denken aan zijn bezoek aan de stand up-comedian na de moord op Elza Van Raemdonck.”

13.12 uur Een juyrlid vraagt naar de vergiftigingsangst van De Gelder: “Is die nu verdwenen in de gevangenis?” Psychologe Laceur antwoordt: “In het begin weigert hij te eten. Er staat in het rapport dat zijn paranoïa groeit en hij eten weigert.”
Jurylid: “Maar nu eet hij toch?”
Hoornaert: “Vandaar dat we hamerden op het verschil tussen wanen en waansystemen. Schizofrenie is een ongesystematiseerde psychose, dat komt en gaat.”

13.09 uur Een van de assessoren vraagt of hij hun betoog kan samenvatten met een metafoor: “De Gelder is als een auto, die door een rationeel vermogen een motor heeft en snelheid kan maken. Maar zijn wielen staan scheef, dat is zijn verstoorde realiteitsbeleving, en dus vliegt hij per definitie de bocht uit?”
De psychologen bevestigen dat dat een min of meer geslaagde metafoor is.

12.57 uur “De manier waarop De Gelder dingen voorbereidt en doet, neemt niet weg dat de reden waarom hij daar is, dat die vertrekt vanuit een waanzinnige beleving die vertrekt vanuit een moeten. Om daaraan tegemoet te komen, want hij hoopt dat die vreselijke obsessie eens stopt, zal hij al zijn verstandelijke capaciteiten inzetten. Het punt van waaruit hij vertrekt, ontsnapt aan iedere vorm van rationaliteit. Dat is waanzin.”

12.50 uur “Ofwel blijft de patiënt stationair, ofwel evolueert de schizofrenie naar de interpretatie toe. Dat kan paranoïa zijn, of grootheidswaan. De evolutie is naar de uitbouw van een waansysteem.”

12.48 uur “Dat hij voorbereidingen trof, betekent absoluut niet dat hij niet krankzinnig is.”

12.45 uur Waarom zegt hij steeds dat motief later komt, vraagt de voorzitter? “Hij gaat antwoorden door zich te conformeren aan de verwachtingen van de anderen. Bij De Gelder kunnen we niet uitsluiten dat als we hem systematisch benaderen als manipulator, hij zich zo zal gedragen. Hij zal zich conformeren, bij gebrek aan duidelijk ‘ik’ zal hij een nieuwe persoonlijkheid creëren. (…) Incoherentie betekent dat we hem niet kunnen vastpinnen op een uitspraak. De persoonlijkheid De Gelder bestaat niet, die is uiteengevallen. Hij zal, op een psychotische wijze weliswaar, zich trachten conformeren.”

12.40 uur “De Gelder maakt ongetwijfeld overwegingen over wat de verhoorders weten. Maar waarom weigerde hij eten van zijn ouders? Hij veinst en manipuleert de ander, omdat hij denkt dat zijn ouders hem willen vergiftigen. Hij manipuleert en liegt dat zijn tanden pijndoen. Tuurlijk is dat een leugen, maar om zich te beschermen tegen een waanidee. Die manipulatie vertrekt vanuit een krankzinnige beleving.”

12.39 uur De psychologen hameren erop dat het manipuleren van De Gelder een verdedigingsmechanisme is vanuit De Gelders paranoïde psychose.

12.36 uur “On s’en fou of hij een manipulator is. Het is niet of manipulator, of schizofreen. “
Voorzitter: “Om te manipuleren moet je toch een logische gedachtengang hebben?”
Nathalie Laceur: “Het is een manipulatie vanuit een psychotische beleving: dat hij bedreigd wordt, dat hij gemanipuleerd wordt. (…) Het is onze taak niet om te luisteren en te checken of hij de waarheid spreekt. Wij gaan op zoek naar zijn subjectieve waarheid. Als het checken van de waarheid de bedoeling van de psychiatrie is, dan kunnen we die opdoeken.”

12.34 uur Psycholoog Hoornaert zegt dat het onmogelijk is te weten of iemand veinst of niet. “Dat is wetenschappelijk onderbouwd. Het is niet wij die dat beweren.”
Voorzitter: “Hoe kunnen we dan weten wat hij veinst?”
Hoornaert: “Er is een probleem.”
Voorzitter: “En als hij het zelf zegt, mogen we het ook niet geloven.”
Hoornaert: “Er is maar een ding dat telt: de incoherentie. Op een dag kan hij verschillende zaken zeggen en dat over enkele jaren. Dat is het hoofdelement van schizofrenie: incoherentie. (…) We moeten stoppen met die eeuwige vraag naar het motief, er is gen motief, het spijt me.”

12.31 uur Geert Hoornaert: “We moeten het geheel van de uitspraken bekijken. De inconsistentie is typisch voor schizofrenie.”

12.25 uur De voorzitter vraagt welke uitspraken van De Gelder waar zijn en welke niet. Omdat de psychologen hekelden dat het college van psychiaters selectief is. Voorzitter: “Jullie onderbouwen ook jullie stelling met uitspraken van hem”
Psycholoog Geert Hoornaert: “Het college is zeer selectief met die uitspraken. Ze halen er een uit. Dat doen wij niet. (…) De Gelder is het typevoorbeeld van schizofrenie, enkel zijn daden zijn atypisch.”

Nathalie Laceur: “Het spreken moet goed beluisterd worden, bekeken worden vanuit zijn pscyhotische beleving. Wij gaan niet een paar uitspraken uitkiezen om daarop een theorie te bouwen. Hij heeft nooit gesproken over die stemmen voor zijn 19, uit een paranoïde angst.”
Geert Hoornaert: “Dat is beschreven in de literatuur, het is typisch voor schizofrenen om hun ziektebeeld te ontkennen.”

12.20 uur “Kim De Gelder was in een staat van krankzinnigheid tijdens de feiten, en stond hij niet in voor zijn daden. Hij is nog steeds in die staat van krabkzinnigheid. Hij is nog steeds een gevaar voor de maatschappij.”

12.16 uur “Dat hij zijn daden in een andere politiezone wilde plegen, kan wijzen op een goed doordachte redenering. Het kan echter ook wijzen op een enorme naïeviteit: hij dacht dat die daden niet meer politie-aandacht zou genereren dan binnen die ene zone. Hij begreep de drukte niet rond zijn daden. ‘Waarom doen ze mij dat aan? Er worden dagelijks mensen vermoord.'”

“Hij is een krankzinnige persoonlijkheid die de impact en de waarde van zijn handelingen totaal niet kan inschatten.”

12.12 uur “Er is een coherent ‘ik’ noodzakelijk om empathisch te zijn, om te weten wat de maatschappij verwacht. Illustratie is de holheid van zijn excuses. Of zijn onvermogen om in te schatten welke impact zijn daden hebben. Zo denkt hij dat de maatschappij excuses louter instrumenteel acht en hij nu hij die geformuleerd heeft, vrij kan komen. Hij dacht ook dat hij goed zou liggen bij de gedetineerden.”

12.10 uur “Het is toch vreemd dat iemand die volgens het college uiterst zorgvuldig te werk ging, veel meer tijd en energie steekt in het construeren in een valse hoedanigheid, identiteit, … Hij besteedt daar veel meer aandacht aan dan aan het bestuderen van de plaats van de moord en de handelingen.”

12.08 uur “De voorbereidingen, hoe relatief complex ook, verhullen een zeker amateurisme. Ze zijn een ontwerp, waarbinnen veel plaats is voor improvisatie. Dit wijst erop dat de daden een dwingend karakter hadden. Een voorbeeld: op de dag van de eerste moord in de Galgenstraat wil hij meerdere mensen vermoorden, maar hij heeft geen idee wat te verwachten. Door de eenvoudige afwezigheid van die mensen, heeft hij zijn daden niet uitgevoerd. Hij zou ‘iets anders gedaan hebben’ mochten er meerdere mensen geweest zijn. Dat wijst op een maximale marge voor improvisatie. Ander voorbeeld: hij wil alle aanwezigen in de crèche vermoorden. Maar hij heeft geen plattegrond, weet niet hoeveel mensen er zijn. Hij ziet af van het eerste kinderdagverblijf, omdat hij de ingang niet kan vinden.”

12.06 uur “In het samenvattend proces-verbaal wordt gezegd dat er een ‘relatief complexe voorbereiding’ werd gemaakt. Het is ons een raadsel waarom het college daarvan afweek. Het is een feit dat daardoor De Gelder beter beantwoordt aan het profiel van een seriemoordenaar.”

12.03 uur “In haar eerste verslag zegt het collega dat hij niet geestesgestoord is, aan het eind klinkt het dat hij ernstig geestesgestoord is.”

11.58 uur “Er is een logische verklaring voor de wisselende verklaringen van De Gelder: het heeft alles te maken met het opheffen van de grenzen tussen binnen en buiten. Ik en ander raken verstrengeld, zijn onderling inwisselbaar. Het heeft dus weinig zin om op grond van zijn verklaringen over zijn oorzaken, te trachten na te gaan welke de echte is. In die uiteenlopende verklaringen moeten we het klinische bewijs vinden van zijn belevingswereld, van de pro-mordale fase.”

11.50 uur “In de casus van De Gelder zijn heel wat elementen te vinden dat zijn gedragingen te verklaren zijn vanuit een paranoïde overtuiging. Hij zegt dat hij niet kan eten wegens tandpijn. Hij verzint een smoes omdat hij vreest vergiftigd te worden. Hij verstopt zich in de gevangenis onder zijn bed, vanuit de veronderstelling dat geesten hem bespieden. Het gaat altijd om een bedreiging vanuit de ander.”

11.40 uur “De Gelder kan niet reflecteren, of zijn eigen inschatten. Daarvoor is een coherent ‘ik’ nodig, hij zoekt daarom de waarheid in universele kennis. Vandaar zijn opzoekingen naar huurmoordenaars: hij wilde weten hoe ze functioneren als mens. Kim De Gelder heeft niet het stevige ‘ik’ van een narcist. (…) Hij zegt ook nooit echt geweten te hebben wie hij is.”

11.39 uur “Hij verzamelt geen trofeeën zoals psychopaten doen, maar verzamelde bijvoorbeeld de persartikels om, ik citeer hem: ‘mij ervan te vergewissen dat het echt gebeurd is.'”

11.38 uur “De Gelder geeft vaak aan dat hij het moeilijk heeft over de feiten te spreken. Dat gaat niet over zijn gevoelens. Deze moeilijkheid om te spreken over zijn gedachten, motieven en gevoelens tonen duidelijk wat is aangeatst door de schizofrenie. Niet zijn geheugen of intelligentie, maar zijn persoonlijkheid, zijn ik.”

11.35 uur “Zijn mogelijkheid om feiten te geven contrasteert met zijn antwoorden over identiteitsbeleving en vragen naar emoties. Indien men tracht te polsen naar zijn motieven, gedachten en gevraagd wordt aan zelfreflectie te doen,d an krijgt hij het moeilijk. Dan volgt de ene incoherentie na de andere, waarop ze interpreteren dat hij veinst. Maar de echte simulator zou feitelijke onjuistheden geven, en ervan genieten dat de speurders met de handen in het haar zitten.”

11.31 uur “Ten tweede, naast de kritiek op de wijze waarop, hebben we vragen bij de keuze van de zaken die ze weerhielden. De simulant valt bijvoorbeeld door de mand, door een inadequate en onvolledige kennis van het ziektebeeld. Dat is een van de belangrijke zaken die weggelaten zijn. Kim De Gelder valt niet door de mand, hij laat zich niet betrappen, hij zegt zelf dat hij veinst. Eerst zegt hij komedie gespeeld te hebben en geen medicatie nodig te hebben, hij wil geïnterneerd worden om niet naar de gevangenis te moeten. Nadien ontkent hij stemmen te horen, om naar de gevangenis te kunnen en zo vervroegd vrij te komen. Een echte veinzer zou boeken over schizofrenie bestellen in het geheim om zo symptomen te veinzen. Vreemd dat hij dat open en bloot doet en er met iedereen over spreekt. Getuigt dit niet eerder van een absolute afwezigheid van een strategie? “

11.26 uur “Het college beweert dat het verdwijnen van de stemmen een spelletje is. Ze maken van twee feiten die zich achtereenvolgens voordoen een oorzakelijk verband, wat wetenschappelijk absoluut niet veroorloofd is.”

10.55 uur De zitting wordt even geschorst.

10.50 uur “Andere bedenking: Als De Gelder hoopt op een gevangenisstraf, waarom sprak hij dan over stemmen? En als hij hoopt op internering, waarom trok hij die verklaringen dan in?”

10.44 uur “De gerechtspsychiaters zeggen de ene keer dat ze niet kunnen inschatten wat waar en niet waar is in de verklaringen van De Gelder, maar verder in het rapport lijken ze plots wel te besluiten wanneer De Gelder liegt en wanneer niet.”

10.43 uurDe psychologen lopen alle ‘foute interpretaties’ in het dossier van de gerechtspsyhiaters af. Zij zijn het niet eens met de interpraties van De Gelders uitspraken en daden. Zij geven een veel solidere en systematischere indruk dan de psychiaters van de verdediging, die vrijdag spraken. Zeker in vergelijking met psychiater Stellamans komen zij veel geloofwaardiger over.

10.41 uur “Wat is de strategie van De Gelder achter het zogenaamde spelletje dat hij aan het spelen is? Die strategie veranderde constant, op sommige momenten is hij onverschillig ten aanzien van zijn lot, er wordt op meerdere malen ingespeeld op het idee dat hij opsluiting en internering niet kan onderscheiden.”

10.40 uur “enerzijds definieert met schizofrenie als een verstoorde realiteitsbeleving. Maar zijn vreemde uitspraken worden n de interpretaie van het college indicaties voor veinzen en dus net een bewijs van het ontbreken van schizofrenie.”

10.38 uur “Wij delen het beeld van schizofrenie met het college, wij volgen dezelfde definitie. Juist daarom is het vreemd dat de wisselende verklaringen, de vreemde uitspraken over zijn toekomst, niet aan schiozofrenie gelinkt wordt. Het wordt steeds bewuste manipulatie. Dit past echter allemaal in de beschrijving van schizofrenie: incoherente gedachten, onlogisch denken.”

10.36 uur “Vanwaar komt het idee dat De Gelder een spelletje speelt? Ten eerste dat hij verschillende motieven gaf, ten tweede dat hij verschillende zaken zei over die stemmen, ten derde dat hij af en toe eerdere verklaring ontkent en zegt dat hij loog, ten vierde dat de psychotische symptomen geveinsd werden tot hem. Ze concluderen dat hij symptomen veinst of erger voordoet en dat hij veinst. Ze zijn van mening dat dit niet past in het beeld van schizofrenie.”

“Wij hebben die vier observaties ook vastgesteld, maar gaan niet akkoord met de interpretatie. Wij vinden dat ze enkel kunnen verklaard worden vanuit de schizofrenie.”

10.35 uur “Het is niet omdat De Gelder zijn waarheid gekleurd is door zijn paranoïde schizofrenie, dat ze minder waarde heeft dan die van derden. Ze toont een schizofrene waarheid.”

10.32 uur “Dat De Gelder afwisselend zichzelf en de ander wil vermoorden, wordt niet verklaard in het rapport van het college. Dat is nochtans een typisch kenmerk van schizofrenie.”

10.29 uur De psychologen hekelen dat het college soms tegenstrijdige zaken haalt uit de uitspraken van De Gelder. Meester Jaak Haentjes wond zich vorige week ook al op omdat soms wordt gezegd dat iets de waarheid is omdat De Gelder het zegt, maar dan ook wordt gezegd dat iets onwaar is, omdat hij manipulatief is.

10.23 uur “In de literatuur wordt aangewezen de diagnose te dagen naar een moment na lange observatie. Omdat schizofrenie een lang proces is.”

10.15 uur De psychologen benadrukken het verschil bij De Gelder tussen vragen naar feitelijkheden en vragen naar zijn emoties. Dat is volgens hen een duidelijk aspect van schizofrenie. “Dat kwam duidelijk naar voren bij het gesprek dat de gerechtspsycholoog had met De Gelder. Toch is dat het college ontgaan.”

10.12 uur “Er is sprake van een volwaardig klinisch tableau van schizofrenie. Het is niet correct dat de symptomen minder dan een maand hebben geduurd.” De psychologen zijn het dus absoluut niet eens met het college van psychiaters en psycholoog.

10.11 uur “Hij werd geteisterd door 4 symptomen: ten eerste negatieve symptomen zoals een spraakarmoede, ten tweede onsamenhangende, niet coherente uitspraken, ten derde wanen: de overtuiging dat men hem wil vergiftegen en dat men hem bespiedt, ten vierde: hallucinaties. Het klinische sjabloon beantwoordt ruimschoots aan de vereisten in sectie A van de DSVM-IV.”

10.07 uur “Psychose is een proces met positieve en negatieve symptomen. Negatieve symptomen betekent dat er iets ontbreekt: niet meer praten bijvoorbeeld. Er kunnen periodes zijn waarin enkel negatieve symptomen zich manifesteren. Het is dus niet juist te zeggen dat als hij zich isoleert op zijn kamer, hij beter is. Hij isoleert zich dan vanuit een paranoïde waangedachte.”

10.00 uur De psychologen zijn het niet eens met de argumentatie van de gerechtspsychiaters om De Gelder niet te laten interneren. “We halen er de DSM-IV (het naslagwerk waarin symptomen van psychologische en psychiatrische aandoeningen beschreven staan, red) even bij.” De psycholoog somt de belangrijkste kenmerken van schizofrenie op, die opgaan voor De Gelder.

09.56 uur “Met andere woorden, binnen welke context hij ook komt, steeds duikt hetzelfde helse patroon op: moorden of vermoord worden.”

09.50 uur Vierde fase: “De zelfmoord als kentering. Zichzelf of iets anders aandoen: die zijn permanent aanwezig. De zelfdodingspoging komt eerst. De stemmen gaven hem de opdracht zijn vingers af te bijten en zich onder de trein te gooien.”

09.49 uur Enerzijds poogt hij zich te beschermen tegen de intenties van zijn ouders. Hoe goed die ook zijn, hij interpreteert die anders. Anderzijds poogt hij zich te beschermen tegend dat moordbevel, dat zijn leven domineert. Dat creëert een psychologische spanning.”

09.46 uur Derde fase: “Hoe gaat hij reageren op wat zich als een formule aanbiedt: zelfdoden of de ouders iets aandoen?”

09.41 uur “De genese van de moord, het zelfmoordbevel en de paranoia: daarin zien we weer de verstrengeling. Wil hij zijn ouders vermoorden, of willen zij hem vermoorden. Zijn haat jegens hen is dus niets anders dan de weerspiegeling van zijn paranoïde overtuiging.” Dat is de tweede fase. In die fase zijn op zich meerdere fases:

1. Hij stelt dat hij zijn ouders niet graag ziet.
2. Zijn difuse negatieve gevoelend evolueren naar haat.
3. Die haat wordt een element van de paranoïde beleving, waarbij hij rond de vermeende intenties van zijn ouders waangedachten beginnen te vormen. Dat is de reden om met hen te breken.

09.38 uur De psychologen schetsen vier tijden in De Gelders ziekteverloop. De eerste fase is de pro-domale beleving: het uitbreken van de ziekte. Hij toont een duidelijke knik in zijn sociaal leven, zijn gezinsleden zien hem radicaal veranderen. “In de eerste fase wordt de realiteit dus verstoord: hij hoort stemmen, ziet mensen die hem bespieden, …”

09.36 uur “Bij vragen naar een motief loopt het individu vast in tegenstrijdige verklaringen. Waar er schijnbaar geen motief is, moeten we nagaan of de daad een gevolg is van een psychotisch proces.”

09.35 uur “Motief en verklaring moeten we scheiden. Typisch is dat hij geen uitleg heeft. Hij heeft geen waansysteem om een motief uit te halen.”

09.30 uur “Telkens hij een ander slaat, slaat hij ook zichzelf. Er is een verstrengeling van het ik en de ander. De passage à l’acte vertoont eenzelfde vermening tussen dader en slachtoffer als een psychose. Het doden van de ander staat niet los van het erna zelf gedood worden. Vandaar het idee van de death run. Bij De Gelder is de aandrang om iemand te doden en de dreiging om door iemand gedood te worden, gelijktijdig en constant aanwezig. De verstrengeling tussen hij en de ander.”

09.29 uur “Het moeten, zo aanwezig bij De Gelder, is een bekend fenomeen binnen de psychologie. De oorzaak van de daden is dwingend en te verklaren vanuit de penibele leefwereld van de patiënt.”

09.28 uur “In de passage à l’acte, het overgaan tot daden, is een poging zich af te scheuren, af te scheiden, te verlossen van de beklemmende beleving. We benadrukken: dat is de oorzaak, niet het motief van de misdaden. De oorzaak heeft te maken met een onhuudbaar probleem, die naar een oplossing duwt. Er moet iets gebeuren.”

09.27 uur De psychologen leggen het verschil uit tussen wanen en een waansysteem: “Het eerste zijn flarden, het tweede is een complex van samenhangende waangedachten dat naar coherentie neigt. Het is een theorie, die de zieke een verklaring geeft voor wat hem overkomt.”

09.23 uur “De wanen zijn niet gewelddadige pogingen om zich af te scheuren van de beangstigende symptomen. Ze zijn een verwerkingsproces. Een waan is bijvoorbeeld de overtuiging dat iemand hem wil vergiftigen. De patiënt kan daar geen reden voor geven.”

09.20 uur “Er is een invasie van symptomen. De patiënt gaat erop reageren met wanen of door het stellen van daden.”

09.16 uur Klinisch psychologen Nathalie Laceur en Geert Hoornaert leggen de eed af. Zij presenteren hun verslag van Kim De Gelder. Dat is een integratie van gesprekken, observaties en elementen uit het onderzoek. Zij besluiten dat er doorheen de misdrijven van De Gelder eenzelfde psychotisch proces, paranoïde schizofrenie, gaande was.

“Ten eerste: een gestoorde identiteitsbeleving, die het ik-individu doet uit elkaar vallen. Er zijn waangedachten, echter niet gesystematiseerd in een waanysteem. Het is een ziektebeeld dat zich ontwikkelt over een langere periode, dat ook evolueert.”

08.45 uur Goeiemorgen. Welkom bij onze liveblog over de zeventiende procesdag in het assisenproces tegen Kim De Gelder.

Deze voormiddag komen nog twee psychologen van de verdediging aan het woord. Zij zouden normaal afgelopen vrijdag hun verklaringen afleggen. Maar het verhoor van het college van psychiaters en psychologen en de psychiaters van de verdediging liep behoorlijk uit. Daardoor treden de psychologen pas vandaag aan.

Met de pleidooien van de burgerlijke partijen snijden we in de nammidag dan de laatste week van het assisenproces aan. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de advocaten van de burgerlijke partijen hemel en aarde bewegen om beschuldigde Kim De Gelder toerekeningsvatbaar te laten verklaren. Dat bleek de afgelopen weken al uit hun vraagstelling aan getuigen en experts. De advocaten van de burgerlijke partijen benadrukten en ging op zoek naar die zaken die erop wijzen dat De Gelder zijn moorden voorbereid heeft en op het moment van de moorden – volgens hen – wist wat hij deed en dus ook kon beslissen zijn actie af te blazen of te stoppen.

Er moeten maar liefst 28 meesters pleiten: Jef Vermassen, Virginie Cottyn, Filip Van Hende en Eline Delasorte, Raphael Van Roeyen, Nadine Maes en Kris Luyckx, Michael Verstraeten, Isabelle Suy, Bart Gijsen, Anja Baeyens, Patrick Dillen, Ann Van De Steen en Elisabeth Duffeleer, Karen Van Den Driessche en Wim Veldeman, Sofie Quintelier en Uyttersprot, Isabelle Vandeschoor, Rosette Buys, Luc Ryckaert en Muriel Van Herreweghe, Walter Damen en Thys, Jacques Heyvaert en Mter. Patrick Van Lembergen, Michel Du Tré en Nina Van Eeckhaut.

Wellicht omwille van die grote groep, worden hun pleidooien verdeeld over vandaag en morgen. Tegeover die batterij advocaten staat meester Jaak Haentjes, die Kim De Gelder vertegenwoordigt. Hij zal zijn pleidooi woensdag houden. De ‘strijd’ wordt dus de vraag of Kim De Gelder toerekeningsvatbaar is of niet. Het college van psychiaters en psychologen maakte vrijdag een solidere indruk dan de psychiaters van de verdediging. Wie het meest overtuigend bepleitte dat De Gelder ziek is, waren diens ouders. Hun indrukwekkende verhaal liet niemand onbewogen.