Helft Vlamingen vindt dat Walen misbruik maken van sociale zekerheid

Vijftig procent van de Vlamingen vindt dat Walen misbruik maken van de sociale zekerheid. Daarnaast vindt zestig procent dat migranten misbruik maken van de sociale zekerheid. Zo blijkt uit onderzoek van de KU Leuven.

Socioloog Bart Meuleman (KU Leuven) schrok van de resultaten van een onderzoek naar politieke en sociale attitudes bij Belgen, waarin 700 Vlaamse kiezers ook vragen kregen die peilden naar vooroordelen jegens Franstalige Belgen en migranten. Een kleine steekproef, maar wel een goede afspiegeling van de Vlaamse kiezers, zegt Meuleman: ‘De respondenten zijn op basis van toeval uitgeloot en we corrigeerden het panel voor opleiding, geslacht en leeftijd.’ Vanwaar zijn verbazing? ‘Ik had niet verwacht dat het anti-Waalse sentiment zo groot zou zijn in Vlaanderen. Vijftig procent van de bevraagden vindt bijvoorbeeld dat Walen misbruik maken van de sociale zekerheid en volgens twintig procent zijn de meeste Walen lui.’

Ook de houding tegenover migranten werd gepeild. Dat levert een nog negatiever plaatje op: volgens 60 procent van de respondenten misbruiken zij de sociale zekerheid. 47 procent gaat akkoord met de stelling ‘De overheid doet meer voor migranten dan voor de Vlamingen.’ Vervang migranten door Walen, en nog 33 procent gaat ermee akkoord.

Een derde van de bevraagde Vlamingen ten slotte, vindt migranten ‘in het algemeen’ niet te vertrouwen, en volgens 10 procent geldt dat ook voor de Walen. Het is een duidelijk patroon in het onderzoek, zegt Meuleman: ‘Walen en migranten behoren tot the band of others – een sociologische term voor mensen die buiten de eigen kring vallen. Maar over migranten zijn de negatieve gevoelens het hevigst.’ Opmerkelijk is dat de negatieve gevoelens gelijklopen (wie anti-Waals is, heeft wellicht ook een negatieve houding tegenover migranten), maar wel deels verschillende voedingsbodems hebben. Meuleman: ‘Anti-Waalse gevoelens zijn economisch gestuurd, die tegen migranten zowel economisch als cultureel. 51 procent ziet migranten als een bedreiging voor de eigen cultuur en gewoontes, hoewel 47 procent ‘andere culturen’ wel als verrijkend ziet. Dat lijkt met elkaar in tegenspraak, maar velen stellen ‘de migrant’ gelijk met ‘de islam’ en die vinden ze, in tegenstelling tot nog andere culturen, blijkbaar niet compatibel met onze normen en waarden.’

Dat de afkeer voor Franstaligen minder op de culturele as zit, is eenvoudig te verklaren volgens Meuleman: ‘Walen en Vlamingen delen met de Belgische sociale zekerheid en welvaartsstaat één sociaaleconomische ruimte. Cultureel is dat niet zo: we lezen andere boeken en kranten, kijken naar andere journaals en beluisteren andere muziek.’ Die these ziet Meuleman bevestigd door de antwoorden op deze stelling: ‘De Franstaligen zijn een bedreiging voor onze cultuur en gewoonten in de Brusselse periferie.‘ 40 procent is het daarmee eens, 30 procent niet. De Franstalige cultuur is volgens 43 procent van de bevraagde Vlamingen een verrijking in Vlaanderen, maar wordt een bedreiging in Brussel. ‘Logisch, dat is de enige plaats in België waar Nederlandstaligen en Franstaligen nog een culturele strijd voeren.’

Er zijn, besluit Meuleman, twee zaken die negativiteit jegens anderen aanjagen: een autoritaire instelling en slachtofferschap – het gevoel benadeeld te worden ten opzichte van anderen. ‘Wie die twee combineert, heeft grote kans om te denken dat de Franstalige Brusselaar onze cultuur afneemt, de Waal ons geld en de migrant die twee tegelijk.’