Theo Francken (N-VA) denkt dat het best mogelijk om te regeren mét de PS, maar zónder een grote communautaire hervorming. Politicoloog Bart Maddens (KUL) kadert de uitspraken van de gewezen staatssecretaris in het toekomstig spelletje zwartepieten rond Paars-Groen.
‘De puzzel ligt er niet. Je kan dat allemaal betreuren, maar je moet werken met de kaarten die je toebedeeld zijn.’ Gevraagd naar de slaagkansen voor het door N-VA gewenste confederalisme, deed Kamerlid Theo Francken een opmerkelijke uitspraak maandagochtend bij Radio 1. Voor het eerst ging een N-VA’er on the record met twijfels over de haalbaarheid van een grote institutionele ommezwaai zoals het confederalisme. Francken suggereerde dat de communautaire diepvries weer open kan wanneer de PS zou instemmen met een grondige hervorming in het asiel- en migratiebeleid. Er is nu eenmaal geen tweederdemeerderheid voorhanden, aldus de Vlaams-Brabander.
Geen enkele N-VA’er wil voorlopig reageren op de woorden van Francken. Enkel partijwoordvoerder Joachim Pohlmann laat weten dat ‘in onze opstelling niets is gewijzigd’. Daarnaast herhaalt hij dat de partij de discretie wil bewaren in verband met de formatiegesprekken.
De vraag is dan ook in welke mate Francken voor de partij spreekt. Tijdens zijn opgemerkte passage bij de zakenclub Cercle de Lorraine vorige week drukte hij de aanhoorders op het hart dat hij er louter zijn ‘persoonlijke mening’ uit de doeken deed.
Op die bijeenkomst duidde de gewezen staatssecretaris Denemarken opnieuw aan als gidsland. De Denen koppelen een gulle sociale zekerheid immers aan een streng migratiebeleid, aldus Francken. ‘De mensen begrijpen echt niet waarom hun pensioenleeftijd met de twee jaar wordt verhoogd, zonder dat de regering een initiatief neemt om de toegang tot uitkeringen te beperken voor zij die nooit een cent belastinggeld hebben betaald’, zo klonk het woensdag. ‘Als de politici het vertrouwen van de burgers in het sociaal model willen herstellen, dan is het essentieel en onvermijdelijk dat we de Deense weg volgen.’
Het punt is dat dat streng model er kwam onder leiding van de Deense socialisten. ‘U ziet, er bestaan goede socialisten!’, dixit Francken. Waarom zou de Franstalige Parti Socialiste geen gelijkaardige evolutie kunnen doorgaan? Op de radio klonk het dat de N-VA ‘op z’n minst naar een stevige intellectuele oefening met de PS moet gaan’. Waarbij Francken er meteen aan toevoegde: ‘In hoeverre dat nog niet gebeurd is’. De federale informateurs Johan Vande Lanotte (SP.A) en Didier Reynders (MR) hebben in elk geval niet veel stilgezeten afgelopen zomer, aldus de N-VA’er.
De N-VA heeft de perceptie mee omdat ze zich constructief opstelt.
Ongeleid projectiel
Heeft Francken de bocht ingezet? Zijn uitspraken doen denken aan de beruchte ‘bocht van Bracke’ van 2013. Toen gaf N-VA’er Siegfried Bracke de voorzet voor wat het uiteindelijke beleid van de regering-Michel zou worden: socio-economisch centrumrechts, gemengd met windstilte op communautair vlak.
Volgens politicoloog Bart Maddens (KU Leuven) passen de uitspraken van Francken wellicht in een groter strategisch spel. ‘Francken is geen ongeleid projectiel’, zegt hij. ‘Wanneer hij spreekt, is dat op voorhand doorgesproken binnen de partij.’
‘De belangrijkste reden waarom de N-VA zich zo constructief opstelt, is allicht omdat ze de zwartepiet voor Paars-Groen niet wil toegeschoven krijgen’, zegt Maddens. ‘De federale formatie evolueert volgens mij richting Paars-Groen, dus zonder meerderheid aan Nederlandstalige kant. Maar vooraleer daar te geraken, moet Paars-Geel mislukken. De schuld van die mislukking moet bij de N-VA komen te liggen. Dat perceptiespel is nu al bezig.’
In die zin liggen Franckens uitspraken in de lijn de communicatie die de N-VA al een tijdje aanhoudt. ‘Na de verkiezingen heeft de N-VA gezegd dat ze confederalisme wou, maar tegelijk heeft de partij nooit de deur dichtgeslagen voor een regering zónder confederalisme’, aldus Maddens. ‘Feitelijk zegt de partij al meer dan vijf jaar lang: ofwel voert de regering N-VA-beleid, ofwel komt er een grote staatshervorming.’
Maddens denkt dat de N-VA die perceptiestrijd op dit moment aan het winnen is. ‘De N-VA heeft de perceptie mee omdat ze zich constructief opstelt. Dat beeld van een verantwoordelijke partij wil ze behouden.’
Het is dus verre van zeker of Paars-Geel een stapje dichterbij is gekomen, aldus Maddens. Niet alleen lijkt de PS totaal niet geïnteresseerd in de ‘Deense weg’, ook binnen de N-VA staan weinigen te springen voor een paars-gele regering met Magnette. ‘Al weet je nooit welke krachten er intern spelen’, besluit Maddens.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
