‘Gwendolyn Rutten neemt het niet zo nauw met begrotingsregels (en doet zo aan Verhofstadt denken)’

Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten noemt de verlaging van de vennootschapsbelasting ‘een investering’ en van haar mag de begroting dan ook daardoor in het rood eindigen. Dit leidt tot budgettaire wanorde én getuigt van onverantwoord beleid, schrijft Ewald Pironet, senior writer bij Knack.

De voorzitter van Open VLD, Gwendolyn Rutten, heeft de deur opengezet voor een nieuwe nefaste ontwikkeling van de overheidsfinanciën. In het VRT-programma ‘De zevende dag’ had ze het over de hervorming van de vennootschapsbelasting die minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) voorbereidt. Hij wil alle aftrekposten afschaffen en het officiële belastingtarief verminderen van 34 procent naar 20 procent, wat dan ook meteen het werkelijke tarief zou zijn. De kostprijs van deze hervorming financiert hij in zijn plan helemaal via andere posten in de vennootschapsbelasting.

Rutten is te vinden voor zo’n hervorming van de vennootschapsbelasting die in de eerste plaats de KMO’s ten goede komt: ‘De kleine en middelgrote ondernemingen kunnen een belastingvermindering gebruiken en dat mag geld kosten’, stelde de Open VLD-voorzitter. Ze vindt ook dat het onmogelijk precies te berekenen is wat de hervorming van de vennootschapsbelasting zal kosten.

En dan komt het: de verlaging van de vennootschapsbelasting mag van haar wat kosten, terwijl de andere regeringspartijen vinden dat die fiscale hervorming ‘budgetneutraal’ moet zijn. Rutten noemt de verlaging van de vennootschapsbelasting zelfs ‘een investering’. Om de verlaging van de vennootschapsbelasting te financieren mag de begroting van de Open VLD-voorzitter in het rood gaan.

Rampzalig

Het is al langer duidelijk dat de regering-Michel het beoogde structureel begrotingsevenwicht tegen 2018 niet zal halen. Ze heeft dat tot nu evenwel nog niet toegegeven, al waren er wel tekenen dat de MR, N-VA en CD&V beseften dat dit streefdoel achterhaald is. Tot nu toe hield vooral Open VLD het been stijf: de begroting moest afsluiten in evenwicht. Dat is door de uitspraken van Rutten gekeerd, maar wel ten slechte.

Waarom dreigen de uitspraken van Rutten rampzalige gevolgen te hebben?

Ten eerste, als de vennootschapsbelasting wat mag kosten, is er geen sprake meer van een taxshift, want het concept van een taxshift is net dat die budgetneutraal is, dat ze dus niets kost. Maar tot daar aan toe.

Ten tweede en belangrijker, een tekort op de begroting is alleen maar verdedigbaar als dat overeenstemt met het bedrag dat de overheid investeert. In tegenstelling tot wat Rutten zegt is een belastingvermindering geen investering, het zit ook niet in de omschrijving van wat volgens de begrotingsboekhouding allemaal investeringen kunnen zijn (code 7).

Investeren doe je bijvoorbeeld in infrastructuur, zoals wegen en tunnels. We investeren zo’n 1,6 procent van het bbp in infrastructuur – schabouwelijk weinig, maar dat is een andere discussie – dus een tekort van 1,6 procent is om die reden verdedigbaar. Zoals de Leuvense professor en begrotingsexpert Wim Moesen als herhaaldelijk heeft gezegd: ‘Het hanteren van de gouden financieringsregel, waarbij de lopende uitgaven in evenwicht zijn en er tekort mag zijn voor de investeringen, zou getuigen van budgettaire discipline én van een verantwoord beleid.’ De verlaging van de vennootschapsbelasting bestempelen als een investering die aanleiding mag zijn voor een (groter) begrotingstekort leidt tot budgettaire wanorde én getuigt van onverantwoord beleid.

Belastingvermindering

Wat Rutten zegt komt dus gewoon neer op een belastingvermindering. Ze mag daar voor pleiten, maar dan moet ze wel zeggen hoe ze dat zal financieren. Als ze dat niet wil financieren met andere belastingen, kan ze bijvoorbeeld besparen op de uitgaven, maar daarvoor ontbreekt het de voorzitter van Open VLD blijkbaar aan moed. Een belastingvermindering laten uitmonden in een (groter) begrotingstekort is in ieder geval de slechtste weg die men kan indenken. De verlaging van de vennootschapsbelasting mag niet tot gevolg hebben dat de begrotingsdiscipline wordt losgelaten. Bovendien moeten we van Europa onze begroting elk jaar met 0,6 procent verbeteren, dat lijkt Rutten bij dit alles ook nog te vergeten.

Verhofstadt

De uitspraken van Rutten doen denken aan de onzalige periode toen haar partijgenoot Guy Verhofstadt premier was en het geld uitdeelde aan belastingverlagingen (en voor de socialistische coalitiegenoten werden de sociale uitkeringen verhoogd). Premier Verhofstadt nam het toen ook niet zo nauw met de begrotingsregels, zoals de televisiecamera’s in 2007 voor de eeuwigheid vastlegden voor het VRT-programma ‘Puur persoonlijk’ (zie video vanaf minuut 2).

We horen en zien Verhofstadt met zijn kabinetschef Wouter Gabriëls: ‘Ik moet het woord evenwicht hebben’, zegt Verhofstadt tegen Gabriëls. ‘Dat is flauwekul’, antwoordde die waarop Verhofstadt zegt: ‘Al moet ik hem zelf schrijven’. Wat ook gebeurde. Rutten neemt nu een gelijkaardige loop met de begrotingswerkelijkheid en dat dreigt nefast te worden voor de noodzakelijke gezondmaking van onze overheidsfinanciën.