Om toekomstige problemen te vermijden, wordt Sophie Wilmès maar beter volwaardig vervangen. Dat schrijft grondwetspecialist Cedric Jenart (UA) op Knack.be. Volgens het kabinet-De Croo is er echter geen vuiltje aan de lucht.
Het vertrek van Sophie Wilmès (MR) kon vorige week op heel wat steun rekenen. De Franstalige toppolitica koos ervoor om haar functie opzij te schuiven om haar zieke echtgenoot bij te staan. Vriend en vijand loofden die keuze.
Wilmès doet afstand van haar ministeriële functies en ontvangt niet langer een vergoeding. Haar functies worden overgenomen door premier Alexander De Croo (Open VLD) en haar MR-partijgenoten in de regering David Clarinval en Mathieu Michel. Een formeel ontslag is niet aan de orde.
Maar die laatste keuze is voer voor discussie. Volgens grondwetspecialist en gewezen auditeur van de Raad van State Cedric Jenart (UA) kiest de regering-De Croo er best voor om Wilmès volwaardig te vervangen.
Hoewel Jenart Wilmès’ beslissing moedig noemt, moet de regering toch oppassen. ‘Wanneer de geest van de grondwet niet wordt nageleefd – zelfs met de beste bedoelingen – is dat niet alleen een theoretisch probleem, maar heeft dit ook praktische, politieke, gevolgen’, schrijft hij in een opiniestuk op Knack.be.
Het zogenaamde politieke probleem is zeer relatief.
Communautaire alarmbel
Waarover gaat het? De grondwet schrijft voor dat de ministerraad evenveel Nederlandstalige als Franstalige ministers telt. De premier vormt hierop een uitzondering. Die pariteit dient om de communautaire belangen te vrijwaren. Tot het vertrek van Wilmès telde de regering 14 ministers, netjes verdeeld tussen de taalgroepen. Maar na het vertrek van de Franstalige Wilmès zit dat evenwicht dus scheef.
Naar de strikte letter van de grondwet is er geen probleem, schrijft Jenart, want Wilmès blijft formeel minister. ‘Maar de structurele keuze door de regering-De Croo voor de tijdelijke afwezigheid van een minister doet afbreuk aan de geest en logica van de grondwet.’
Jenart is in eerste instantie bevreesd voor de precedentswaarde. De ministerraad speelt immers een cruciale rol in gevoelige politieke dossiers, zoals wanneer een taalgroep de communautaire alarmbel luidt. ‘Als een langdurige minderheid van een taalgemeenschap aanvaard wordt onder het mom van de tijdelijke afwezigheid van een minister, kunnen toekomstige regeringen meerdere stroman-ministers benoemen die vervolgens voor de gehele legislatuur op onbetaald verlof gestuurd worden.’
Kernkabinet
Er wordt dus best een nieuwe volwaardige minister aangeduid. Dat hoeft niet te betekenen dat Wilmès haar plaats voorgoed kwijt is. ‘Van zodra Wilmès opnieuw in staat is haar functies uit te oefenen, kan zij weer als minister worden aangesteld en keert haar opvolger terug naar zijn of haar voorgaande functie.’
Gevraagd naar een reactie, benadrukt het kabinet-De Croo dat de regel van de pariteit enkel op de samenstelling van de ministerraad slaat, en niet op de werking ervan. ‘Met andere woorden: als een minister afwezig is, dan kan de ministerraad geldig beslissen, ook wanneer de aanwezigen op dat moment niet paritair zijn.’
Daarnaast stipt het kabinet aan dat het ‘zogenaamde politieke probleem zeer relatief is’ omdat de partij van Wilmès nog steeds in de regering en het kernkabinet zit. En aangezien die ook in consensus beslist, neemt de MR nog steeds deel aan de consensusvorming.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier