Sportmerk Nike verhakselt in het Kempische Herenthout tienduizenden nieuwe sneakers, onder het mom van het duurzaamheidsinitiatief Nike Grind. Dat blijkt uit een onderzoek van de Duitse omroep ARD en Knack.
De kleurrijke Move to Zero-campage laat er geen twijfel over bestaan: Nike wil ‘CO2-neutraal en afvalvrij’ worden. En die bekommernis moet tastbaar zijn voor de consument. In verscheidene Nike Stores in Europa en de VS mogen shoppers hun oude sneakers achterlaten om ze te laten recycleren. In het kader van het duurzaamheidsinitiatief Nike Grind maakt de sportgigant van het afval nieuwe vloeren voor speelplaatsen en sporthallen.
Werknemers bevestigen dat de machine hoofdzakelijk nieuwe schoenen verwerkt.
Nike wilde aan de Duitse omroep ARD niet vertellen waar het de gedoneerde sportschoenen precies verwerkt. De Duitse journalisten Johannes Edelhoff en Christian Salewski plaatsten daarom een gps-tracker in een paar oude sportschoenen en gaven ze af in een Nike Store. Het signaal leidde naar het Belgische Herenthout, waar de intercommunale IOK in opdracht van Nike een industriële hakselaar uitbaat. Toen de journalisten ter plaatse gingen kijken, wisten ze niet wat ze zagen: de werkplaats stond vol palletten met fonkelnieuwe schoenen. Edelhoff, die undercover ging als een tennisclubuitbater op zoek naar een nieuwe duurzame vloer, kon er vrij rondlopen en filmen. Een retourformulier dat hij er aantrof, wijst erop dat er ook teruggestuurde schoenen worden verwerkt. De journalist inspecteerde meerdere schoenen die klaar lagen om vermalen te worden: ‘Ze zagen er als nieuw uit. Geen schrammetje te bespeuren.’
Twee werknemers bevestigen dat de machine hoofdzakelijk nieuwe schoenen verwerkt. Bovendien gaat het om grote aantallen. Edelhoff: ‘De vermalen stukjes komen in zakken terecht. Elke zak bevat het materiaal van meer dan 1400 schoenen. Er stonden letterlijk tientallen zakken.’
Naar Glasgow
Het merk Nike mag dan wel alomtegenwoordig zijn, meer uitleg krijgen van het Amerikaanse bedrijf bleek een huzarenstukje. Knack probeerde voor de Duitse collega’s een interview over het duurzaamheidsbeleid in België te regelen, maar dat werd afgewezen, de vele contactpogingen ten spijt. Daarop zakten de Duitse collega’s af naar de klimaatconferentie in Glasgow, waar Nike een workshop over duurzaamheid zou geven. Toen ze hun bevindingen voorlegden aan duurzaamheidsdirecteur Noel Kinder viel de Amerikaan uit de lucht: ‘Ik ben niet vertrouwd met de concrete details van wat u vertelt, maar wij doen dat zeker niet op regelmatige basis. Het is precies wat we niet willen doen.’
In een latere reactie aan Knack spreekt Nike onze bevindingen tegen. ‘Ongedragen en onberispelijke items worden teruggestuurd om doorverkocht te worden’, klinkt het. En dat zou het geval zijn voor ‘de grote meerderheid van teruggestuurde schoenen’.
Plaats op het rek
Waarom vernietigt een sportmerk nieuwe producten? Volgens Viola Wohlgemuth van Greenpeace Duitsland ligt de verklaring voor de hand: ‘Sneakers zijn een wegwerpproduct geworden.’ Nike lanceert bijna elke week nieuwe modellen en moet daar telkens plaats voor maken. ‘De oude moeten dan zo snel mogelijk weg. De plaats in het rek is duurder dan het product zelf.’ De wegwerpcultuur in de textielindustrie neemt absurde proporties aan. Sinds het jaar 2000 is de wereldwijde omzet verdubbeld, tot 70 miljard dollar. De sector genereert liefst 10 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot. Verspilling is daarbij de norm: tot 30 procent van alle kleding wordt vernietigd nog voor ze wordt gedragen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
