‘Zichtbaar versus onzichtbaar lijden: waarom dat verschil in terugbetaling?’

Tommy Browaeys juicht de maatregel om vier sessies bij de psycholoog terug te betalen toe, maar hij heeft er een dubbel gevoel bij.

Binnenkort zullen volwassenen die met psychische problemen als depressies en angststoornissen te kampen hebben nog maximaal 11 euro betalen voor de eerste vier sessies bij een psycholoog of orthopedagoog, na voorschrift van een huisdokter of psychiater. Een tweede reeks van vier beurten kan op voorschrift maar nadien betaal je opnieuw de volle pot. Ook voor alcoholverslaving, het verlies van een partner of kind en andere trauma’s geldt de ruim interpreteerbare maatregel. Ik ga ervan uit dat burn-out en bore-out ook in aanmerking komen.

Ik hoop dat hierdoor alvast het stijgend gebruik van antidepressiva en antipsychotica – die één op acht Belgen slikt – eindelijk een halt toegeroepen wordt. Want terwijl voor medicatie wel een terugbetaling geldt, was dat niet het geval voor een bezoek aan de psycholoog. Daardoor ontstond er niet enkel een mentale maar ook een financiële drempel om die eerste afspraak te maken en namen te veel patiënten met dat kostenplaatje voor professionele hulpverlening in het achterhoofd helaas hun toevlucht tot medicatie.

Vanuit mijn persoonlijke ervaring weet ik dat mentale pijn wel eens veel langer aansleept dan de fysieke variant, dat medicatie verdovend werkt maar je doof kan maken voor de innerlijke en uiterlijke stemmen die een oplossing toefluisteren, dat het een tijdelijk lapmiddel is en ervoor zorgt dat je pas met vertraging naar mediatie overstapt, onder begripvolle begeleiding maar ook introspectief. Die innerlijke dialoog om jezelf via bewust besef in beweging te brengen is naar mijn gevoel het krachtigste medicijn dat er bestaat.

Hoe sneller je die stap zet, des te beter, ook al is het niet evident. Vorige week verschenen er nog berichten dat jongeren liever met hun leraar praten dan naar een psycholoog te stappen. Neem van me aan dat je zelfs als volwassene schrikt wanneer je de eerste keer het advies krijgt om bij de psycholoog langs te gaan. Ook ik duwde het initieel wat weg, terwijl mijn huisdokter het een carrièrecoach noemde, nadat ik bij hem in tranen uitgebarsten was en hij me wat tot rust gebracht bracht. Het duurde uiteindelijk een maand, een misgelopen doorstart en een tweede wake-up call vooraleer ik effectief de stap zette. Ik vond er verbinding met iemand die mij snel goed op weg gezet heeft. En met mezelf. Daarom juich ik de maatregel toe.

Connectie

Vanwaar dan dat dubbele gevoel? Persoonlijk zaten mijn therapeute en ik snel op dezelfde golflengte maar ik begrijp de patiënten die in hun open brief in Het Nieuwsblad het volgende schrijven: ‘Vier tot acht sessies. Dat is ongeveer de tijd die nodig is om een vertrouwensrelatie op te bouwen met een psycholoog die ons langdurig moet begeleiden. Want na acht sessies zijn wij niet genezen of geholpen. Dan begint het echte werk pas.’

In veel gevallen is de klik er niet meteen of zelfs helemaal niet en zoeken patiënten hun eigen weg in het aanbod van hulpverleners. Het is niet mijn bedoeling om olie op het vuur gooien in de discussie rond al dan niet gediplomeerde professionals, coaches en ervaringsdeskundigen. Ik pleit er voor om de krachten te bundelen en via overleg tot een – wetenschappelijke en gevoelsmatige – aanpak te komen die werkt voor de persoon om wie het uiteindelijk draait: de patiënt.

Om de stressklachten in mijn nek, schouders en borstkas te verlichten, schreef de huisdokter me destijds een reeks behandelingen bij de fysiotherapeut voor. Die sessies ontspanden mij niet enkel lichamelijk maar ook geestelijk. Als de connectie er is, slagen die specialisten van botten, spieren, pezen en gewrichten er door hun luisterend oor mee in om ook de mentale knopen wat losser te maken. Nu ik daaraan terugdenk en met de open brief in het achterhoofd vraag ik me af of een gebroken lichaam erger is dan een gebroken geest.

In ieder geval is er een enorme discrepantie in de terugbetalingsregeling voor zichtbaar versus onzichtbaar lijden. Bij de fysio krijg je tot 18 beurten terugbetaald, voor maximaal drie verschillende aandoeningen per kalenderjaar, waarbij er voor de tweede en derde de goedkeuring van een adviserend geneesheer nodig is. Voor bepaalde acute en chronische letsels stijgt dat aantal tot respectievelijk 60 per aandoening of per kalenderjaar. Bij zware aandoeningen valt na akkoord van een adviserend geneesheer die beperking zelfs weg.

Het is bijzonder goed dat die regeling bestaat en niemand wenst een ander zwaar lichamelijk leed toe. Maar dat geldt ook voor geestelijk lijden en daarom is vanuit die universele waarheid van mens sana in corpore sano ook qua behandelingsplannen een beter evenwicht aan de orde. Want de tijd heelt niet automatisch alle wonden.

Tommy Browaeys schreef in zijn boek ‘Wake-up call’ over hoogsensitiviteit en burn-out. Je kan hem volgen op de blog waarjewerkelijkademt.wordpress.com.