Zes tips om zelf gezondheidsmythes in de media te doorprikken

© iStock
Marleen Finoulst
Marleen Finoulst Arts en journalist

Artsen Marleen Finoulst en Patrik Vankrunkelsven schreven samen het boek ‘Van chocolade word je slimmer (en andere gezondheidsmythes)’ om u te helpen mythe van waarheid te onderscheiden. Dit zijn alvast enkele tips.

Media beconcurreren elkaar en willen de aandacht trekken van de lezer (of luisteraar, kijker, surfer…). Gezondheid scoort zeer hoog, want iedereen is erin geïnteresseerd. We willen allemaal langer leven, gelukkig zijn, slank, energiek en gezond. We worden bijna dagelijks met gezondheidsweetjes overspoeld.

Zonder enige medische of wetenschappelijke achtergrond en onder tijdsdruk echter is het zeer moeilijk voor een journalist om medisch nieuws genuanceerd weer te geven. Al zijn er ook die de berichten bewust overdrijven, om aandacht te lokken naar hun bijdrage.

Met volgende concrete tips ontwikkelt u zelf een kritisch oog:

1. Geloof nooit een krantenkop of titel

Wil je meer weten: lees altijd het volledige artikel. Koppen worden overdreven om de aandacht te trekken.

2. Vraag je af waarop het nieuws gebaseerd is

Een studie? Een expertenopinie? Een commerciële boodschap? Voor iedere opinie kan je een opinie vinden die het tegengestelde beweert. Commerciële boodschappen hebben één doel: verkopen.

3. Wees kritisch voor de expert

Komt de bewering van een wetenschapper, liefst verbonden aan een betrouwbare instelling, bijvoorbeeld een universiteit? Volgt hij of zij de gangbare wetenschap? De invloed van bekende personen – aan wie veel mensen zich graag spiegelen – mag niet onderschat worden (Gwyneth Paltrow die glutenvrije voeding promoot heeft zeer veel volgers).

4. Wees kritisch voor de aangehaalde studie

Werd de bewering getest op mensen? Met labo- en dierexperimenten kan je geen uitspraken doen over de mens. Is de studie goed uitgevoerd? Hoe groot is de deelnemersgroep? Een enquête bij een handvol personen laat niet toe veralgemeende uitspraken te doen. Was er een controlegroep? Een verband is nog geen oorzakelijk verband!

5. Gebruik je gezond verstand

Wanneer iets te mooi is om waar te zijn, is het meestal niet waar. Zeg nu zelf, zouden mensen echt slimmer kunnen worden door simpelweg chocolade te eten?

6. Schrijf je in op de nieuwsbrief van www.gezondheidenwetenschap.be of volg ons op Facebook of Twitter @GezEnWet

Wij analyseren de gezondheidsberichten in de media graag voor jou. Onze analyses bundelen we iedere week, op vrijdag, in een nieuwsbrief. Wij helpen je een kritisch oog te ontwikkelen voor gezondheidsberichten in de media.

Marleen Finoulst en Patrick Vankrunkelsven, Van chocolade word je slimmer (en andere gezondheidsmythes), Uitgeverij Houtekiet.


Bekijk hier de lezersactie voor dit boek.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content