Wet op alcoholreclame zorgt voor ongenoegen: ‘Elk gebruik van alcohol wordt gestigmatiseerd’

De nieuwe gezondheidswaarschuwingen die bij alle vormen van alcoholreclame verplicht zouden worden, zorgen voor onrust in de sector.

‘Ons vakmanschap drinkt u met verstand.’ Die boodschap zult u binnenkort niet meer horen of zien verschijnen tijdens reclameboodschappen. De nieuwe wetgeving rond alcoholreclame die op komst is, wil naast een verbod op reclame gericht op minderjarigen ook nieuwe gezondheidswaarschuwingen opleggen.

Wat er in het ontwerp van koninklijk besluit (KB) van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) staat – alcoholhoudende producten moeten gepaard gaan met 15 gezondheidswaarschuwingen die in een rotatiesysteem worden afgewisseld – vindt de sector onaanvaardbaar.

De alcoholindustrie houdt het liever bij één duidelijke boodschap: ‘Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid’, omdat die zich richt tot een beperkte groep mensen die de controle kwijt is, niet tot alle liefhebbers van een glaasje alcohol.

‘Na een advies van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) heeft men eenzijdig beslist om niet alleen alcoholmisbruik maar ook elke vorm van alcoholconsumptie te stigmatiseren’, zegt Marc Frederix, woordvoerder van een consortium van 20 industriefederaties, waaronder de alcoholproducenten, de reclamesector en de media.

‘In het advies staat dat 15 verschillende waarschuwingsslogans in een moeilijk toepasbaar rotatiesysteem niet alleen moeten wijzen op de schadelijke gezondheidseffecten van alcoholmisbruik, maar ook het alcoholgebruik zelf moeten reguleren. Dat is onaanvaardbaar.’

Wat stoort u nog meer aan het ontwerp-KB?

Marc Frederix: De disproportioneel ruime definitie van reclame is een brug te ver. Onder de nieuwe definitie vallen nu het louter aanbrengen van een merknaam of logo op een parasol of een bierviltje en sponsoring van festivals en voetbalclubs. Dat betekent dat op al die zaken heel duidelijke waarschuwende boodschappen tegen alcohol zullen moeten komen.

U vindt de overheid te betuttelend?

Frederix: Met zulke restrictieve maatregelen probeert men steeds meer het vrij ondernemerschap te beknotten. Dat is voor ons een rode lijn die dreigt overschreden te worden. Overregulering leidt daarenboven tot een verschuiving van de reclame naar buitenlandse kanalen, zoals Google en Facebook, waarbij de controle onmogelijk wordt en de maatregelen zonder impact zullen blijven.

Die overheidsbeknotting dreigt over te waaien naar andere sectoren zoals de voedingsindustrie. Uiteraard willen wij de problematiek van obesitas en overmatig gebruik van vlees, zout en suiker niet negeren. Als sector nemen wij daarin onze verantwoordelijkheid met positieve en educatieve boodschappen. Maar een verbodscultuur leidt alleen tot een instabiel en onzeker klimaat in de reclame en media.

Wij geloven als sector in een zelfregulerend kader, wat meer voordelen biedt op het vlak van flexibiliteit, daadkracht en snelheid ten opzichte van een wettelijk kader. Ook in andere sectoren wordt dat systeem toegepast en dat werkt best goed.

De overheid heeft toch de taak om de bevolking te beschermen tegen ongezond gedrag?

Frederix: Absoluut. En dat steunen wij. Zowel de alcoholproducenten, advertentiesector en de media hebben zich ingeschreven in het interfederaal alcoholplan om alcoholmisbruik tegen te gaan. Maar als je de bevolking wilt beschermen, moet je dat met kennis van zaken doen en weten hoe efficiënte communicatie werkt.

De beste manier om een boodschap over te brengen? Dat is via herhaling in combinatie met een positieve, niet-stigmatiserende boodschap die leidt tot gedragsverandering.