‘Weegschaal voor jonge moeders? Geef ze liever meer partnerverlof’

Obesitas grijpt om zich heen. Het onderzoeksproject Inter-act geeft 1100 jonge moeders daarom coach, app en weegschaal. Een plompe aanpak die maatschappelijke problemen blootlegt, vindt schrijfster Celia Ledoux.

De gedroomde eindredactiequote was het: Roland Devlieger, professor aan de KU Leuven, die droomt van een weegschaal als kraambedcadeau in plaats van een roze doos. Zoals verwacht zaaide zijn uitspraak als paardebloempluis opinies bij jonge moeders. Na de fysieke prestatie van hun leven, de schok van nieuw leven, eventueel een keizersnede of traumatische geboorte, wilden die vaderschapsverlof, zorg, versgekookt eten of een wasservice. Vooral geen weegschaal. De werkelijkheid haalde het sarcasme in de stukken in toen een pas bevallen moeder op Charlie magazine reageerde. Ze kreeg vlak na haar zware bevalling bezoek: of ze aan dit onderzoek wilde meewerken. Had ze maar aanvaard en de weegschaal naar de coach gegooid.

Mogelijk schuift u nu op uw stoel. Moeten welvaartsziekten niet bestreden worden? Delegitimiseert een onhandige aanpak een goed idee? Nee, maar een hoop andere punten wel. Ten eerste is zes maand een idiote termijn. Een lichaam ontzwangert minstens negen maand. Dat gaat niet om ideale maatjes, wel om aanzuiveren van uitgeputte reserves, bekomen van een zwangerschap, flink wat bloedverlies na de bevalling en een onvermoede postnatale hormonale rollercoaster. Sociaal is zes maand een beruchte termijn omdat je niet op een doorslapende baby of vlot gezin kan rekenen maar de druk van buitenaf enorm wordt. Dag postnatale cocon, hallo verwachtingen. Je moet meedraaien, wordt overstelpt met advies en de hulp verdwijnt. Echt het moment voor een zoveelste verwachting. Misschien kan een vrouw er niet anders uitzien, haar leven staat immers op zijn kop. Misschien wìl ze het niet. Ze is immers anders geworden: ze is mama.

Hebben moeders geen maatschappelijke verantwoordelijkheid om gezond te blijven? Ten eerste zijn veel obese mensen wel gezond. En laten we zo’n app en coach overwegen als hardwerkers van de overheid apps krijgen tegen burn-out. Mannen, als risicogroep voor hartfalen. Sporters, met alle kwetsuren. Superrijken, om hun ethiek bij te schaven tegen belastingontduiking. Dàt kost pas veel. Doen we meteen iets aan langlevende bejaarden? Wat een kostenpost. Onze nood aan risicovermijding grijpt om zich heen. Begrijpelijk in een complexe en veranderlijke wereld, maar onzinnig. Het leven is één groot risico. Vooral alles wat leuk is in het leven.

Die risicovermijding wordt graag op de vrouw geprojecteerd. Haar gewicht en uiterlijk zijn publiek domein. Van kleinsaf wordt een meisjesgewicht gedirigeerd. Zwangerschap en de postnatale periode was daarin het laatst geslechte bastion. Mevrouwtje mag X kilo bijkomen, die in Y tijd kwijt zijn. Als ze er maar goed uitziet, mag ze een postpartumdepressie hebben van morbide obese omvang: niemand zal piepen. Ze wordt doodgeslagen met voedingsadviezen. Alsof een lichaam eenheidsworst is. En “het is beter voor de baby”? “Mevrouwtje” is blijkbaar een omhulsel, een peul om een kindjeserwt. Een respectloos maar populair idee. Ook in abortus- en bevallingsdiscours wordt een vrouwenlichaam vaak geofferd.

Willen we gezonde moeders? Geef hen dan wat hen bewezen gezonder maakt. Lang partnerverlof. Betere, veel, terugbetaalde kraamzorg. Veel langer moederschapsrust. Wil het project complicaties in zwangerschap en bevalling voorkomen? Prima: continue vroedzorg is dé factor die daarbij helpt. Geen “coachbuddy” die vier keer langskomt. Dat kost allemaal geld. Maar het werkt wel. Dat weten we zonder weegschaal.