Sinds 1 oktober 2017 bestaat de mogelijkheid om een ‘huisapotheker’ te kiezen. Wie komt in aanmerking? En waarvoor geef je precies je toestemming als je de ‘overeenkomst huisapotheker’ ondertekent?
Heb je bij een apotheek in het afgelopen jaar minimaal 5 verschillende terugbetaalde geneesmiddelen gekocht, waarvan 1 chronisch geneesmiddel dat geen anticonceptiemiddel is? Dan kom je in aanmerking om met een apotheker die je zelf kiest de ‘overeenkomst huisapotheker’ aan te gaan. Dat is geen verplichting en al evenmin een verbintenis om voortaan al je geneesmiddelen bij die apotheek te kopen. Bovendien betaal je niets voor de specifieke dienstverlening. De apotheker wordt rechtstreeks door het Riziv vergoed met een jaarlijks forfait van 31,80 euro. En wil je na verloop van tijd van huisapotheker veranderen, dan volstaat het om met een andere apotheker de overeenkomst aan te gaan.
De persoonlijke begeleiding door een huisapotheker kan helpen om je therapie correct en trouw te volgen, zeker als je veel en langdurig medicatie neemt.
De hamvraag is wat een huisapotheker meer voor je doet. Iedere apotheker registreert nu bijvoorbeeld in je lokaal farmaceutisch dossier al verplicht de voorgeschreven geneesmiddelen die je afhaalt. Telkens als hij je iets bezorgt, raadpleegt hij dat dossier om mee te waken over een veilig gebruik van je medicatie.
Medicatiegeschiedenis
Hilde Deneyer, directeur van het Vlaams Apothekersnetwerk, verduidelijkt. ‘Stel: je komt van de reumatoloog, die je een geneesmiddel voorschreef waarvan je zeker weet dat je het nog niet neemt. Maar uit je dossier in de apotheek blijkt dat je je vergist: je neemt de medicatie al enige tijd, maar onder een andere naam, en het werd voorgeschreven door een andere arts. Ander voorbeeld: je komt op aanraden van je buurman ontstekingsremmende pillen voor je spierpijn halen. Gelukkig leest de apotheker in je dossier dat je chronisch bloedverdunnende medicatie neemt en kan hij wijzen op de risico’s die de combinatie met een ontstekingsremmer inhoudt.’
Uit het laatste voorbeeld blijkt dat het voor de apotheker nuttig is om ook een zicht te hebben op welke niet-voorgeschreven geneesmiddelen je gebruikt. Hetzelfde geldt voor voedingssupplementen en andere gezondheidsproducten, want ook die kunnen het effect van geneesmiddelen beïnvloeden. ‘Tenzij je daar bezwaar tegen maakt registreren veel apothekers daarom ook alles wat je zonder voorschrift afhaalt’, legt Deneyer uit. ‘Ze doen dat uit eigen beweging, want ze zijn dat alleen verplicht voor voorgeschreven geneesmiddelen. Een huisapotheker gaat een stap verder: hij verbindt zich ertoe dat altijd te doen voor alles wat je afhaalt.’
Daarnaast sluit je huisapotheker zich verplicht aan bij het Gedeeld Farmaceutisch Dossier (GFD). Dat is een beveiligd digitaal platform waarbij al zo’n 90 procent van de Belgische apothekers aangesloten is. Telkens als je een voorgeschreven geneesmiddel afhaalt, registreert iedere aangesloten apotheker dat behalve in je lokaal farmaceutisch dossier ook in het GFD. Ook voorschriftvrije geneesmiddelen komen in het GFD terecht, tenminste als de apotheker ze op jouw naam registreert bij de bezorging. Ga je weleens naar een andere dan je ‘vaste’ apotheek, dan is dat niet erg. ‘Want alle collega-apothekers die bij het platform zijn aangesloten, krijgen op het moment dat ze je iets bezorgen je medicatiehistoriek van het afgelopen jaar te zien’, legt Deneyer uit. ‘Op die manier kunnen ze samen waken over een veilig gebruik van je medicatie.’
Apothekers kunnen wel alleen informatie over je medicatiegebruik in het GFD raadplegen als je daar je ‘geïnformeerde toestemming’ voor gaf.
Persoonlijke begeleiding
De huisapotheker maakt bij aanvang van de overeenkomst een overzicht van alle geneesmiddelen en andere gezondheidsproducten die je gebruikt. Hij baseert zich daarvoor op wat je zelf aanbrengt, maar ook op je lokaal farmaceutisch dossier en het GFD. Zo komt hij tot een gepersonaliseerd, geactualiseerd, volledig medicatieschema. ‘Hierop is voor elk middel aangegeven waarvoor, hoe en wanneer je het neemt, én waarmee je eventueel rekening moet houden voor een goed gebruik ervan’, legt Deneyer uit. ‘Je huisapotheker overloopt het schema met jou en geeft waar nodig tips of advies. Hij zoekt ook mee naar oplossingen voor zaken waarmee je het moeilijk hebt. Hij kan bijvoorbeeld met je huisarts overleggen om moeilijk te slikken tabletten te vervangen door een magistrale siroop.’
De apotheker houdt het medicatieschema up-to-date en biedt je voortgezette farmaceutische zorg aan, zoals vandaag al voor astmapatiënten mogelijk is. Het betekent dat hij je te gepasten tijde een begeleidingsgesprek kan voorstellen. ‘Over een goed gebruik van je medicatie, bijvoorbeeld’, legt Deneyer uit. ‘Of om je meer inzicht te geven in de voorgeschreven medicatie en leefgewoonten. Zo’n persoonlijke begeleiding kan helpen om je therapie correct en trouw te blijven volgen, zeker als je veel en langdurig geneesmiddelen moet nemen.’
Het gepersonaliseerde medicatieschema dat de huisapotheker opmaakt, is meer dan een geheugensteuntje voor de patiënt. ‘Je kunt ook altijd een print vragen om mee te nemen, als je met spoed naar een ziekenhuis moet, bijvoorbeeld’, vertelt Deneyer. ‘Zo weten de hulpverleners daar meteen volledig en accuraat welke medicatie je neemt.’
Gaf jij je eHealth consent?
De ‘eHealth consent’ staat voor je geïnformeerde toestemming voor het elektronisch delen van je gezondheidsgegevens onder zorgverleners. Of je je eHealth consent ooit al bij je huisarts, apotheker of in het ziekenhuis gaf, kun je zelf online checken op de website www.patientconsent.be van het eHealth- platform. Langs die weg kun je overigens ook zelf je eHealth consent ingeven, weer intrekken of bepaalde zorgverleners ‘uitsluiten’. Let wel: door je eHealth consent te geven kunnen andere zorgverleners je gezondheidsgegevens alleen maar inkijken als je bij hen in behandeling bent. En ze kunnen dan ook alleen die informatie inkijken die voor hun aandeel in je behandeling relevant is.
Deelplatformen
In de toekomst wordt zo’n afdruk voor andere zorgverleners wellicht overbodig. Je gezondheidsgegevens kunnen hoe langer hoe meer gedeeld worden door zorgverleners via beveiligde digitale platformen. Op voorwaarde uiteraard dat je daar als patiënt je geïnformeerde toestemming of je zogenaamde ‘eHealth consent’ voor hebt gegeven. Door de overeenkomst huisapotheker te ondertekenen brengt de apotheker dat voor jou in orde. ‘Als je je eHealth consent al niet eerder gaf’, merkt Deneyer op. ‘Want ruim de helft van de Belgen deed dat al – meestal bij een raadpleging of opname in het ziekenhuis, of bij de huisarts. Maar velen deden dat niet erg bewust, zo blijkt in de praktijk. Ze herinneren het zich niet en kennen de draagwijdte van de eHealth consent niet precies.’
Eén beveiligd digitaal platform waarop zorgverleners gegevens delen bespraken we al: het Gedeeld Farmaceutisch Dossier, waarlangs apothekers onderling je medicatiehistoriek delen. Daarnaast zijn huisapothekers aangesloten op een ‘kluis’ of platform voor eerstelijnszorgverleners: Vitalink (Vlaanderen), Brusafe (Brussel) of Intermed (Wallonië). ‘Via dat platform deelt je huisapotheker je gepersonaliseerde medicatieschema met je huisarts en thuisverpleegkundige’, legt Deneyer uit. ‘Tenminste, zodra dat technisch mogelijk is. Op Vitalink kan dat al enige tijd, op Brusafe en Intermed binnenkort ook. Zo hebben je huisarts en thuisverpleegkundige altijd een correct, geactualiseerd overzicht van alle medicatie die je gebruikt. En zelf kun je het medicatieschema online bekijken of printen door de software Patient Healthviewer op de website van je ziekenfonds te downloaden.’
‘De huisarts kan via het platform je beknopt medisch dossier elektronisch delen met andere huisartsen bij wie je in behandeling bent’, zegt Deneyer. ‘En ten slotte worden, alvast op Vitalink, ook al vaccinatiegegevens en gegevens over het bevolkingsonderzoek naar kanker opgeladen.’
Ook huisartsen en specialisten in een ziekenhuis of privépraktijk mogen, nadat je je eHealth consent hebt gegeven, gezondheidsgegevens van jou met elkaar delen. Dat gebeurt in ons land via verschillende regionale platformen of zogenaamde hubs. Of en wat je als patiënt zelf in die hubs kunt bekijken, verschilt momenteel naargelang van de hub.
eHealth-landschap
Alle digitale platformen voor het elektrisch delen van gezondheidsgegevens moeten de communicatie en samenwerking tussen zorgverleners verbeteren en worden volop uitgebouwd. Allemaal moeten ze in verbinding staan met 1 overkoepelend eHealth-platform. Het eHealth-landschap in ons land is in volle ontwikkeling. Ook wat de patiënt van alle elektronisch gedeelde informatie zelf kan inkijken, om de regie over zijn gezondheid meer in eigen handen te nemen, evolueert nog sterk. Want volgens het interfederale Actieplan eGezondheid ‘moet de Belgische patiënt in 2019 rechtstreekse toegang hebben tot alle informatie over hemzelf die ter beschikking is in de kluizen en de hubs. Mogelijk worden hier filters gedefinieerd. De patiënt zal ook zelf nuttige gezondheidsgegevens kunnen toevoegen en mogelijk tools krijgen aangereikt om gegevens gemakkelijker te interpreteren.’
Meer info: www.apotheek.be, www.plan-egezondheid.be
In 2322 van de 2460 Vlaamse apotheken werd al minimaal 1 keer de overeenkomst huisapotheker afgesloten. In totaal tekenden al 255.653 patiënten de ‘overeenkomst huisapotheker’ in een Vlaamse apotheek. (Situatie eind november 2017)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
