‘Wacht na de maaltijd minstens een half uur voor je je tanden poetst’

Welke tandenborstel gebruik je het best? Hoe vaak moet je flossen? En kun je ook te veel poetsen? Over mondzorg bestaat nog altijd veel onwetendheid.

Poets ik mijn tanden voor of toch beter na het ontbijt? ‘Daarover bestaat geen absoluut sluitend antwoord op basis van wetenschappelijke studies’, zegt Luc De Visschere, professor tandheelkunde en voorzitter van het Vlaams Instituut Mondgezondheid. ‘Voor het ontbijt is voor sommige mensen wegens tijdsgebrek beter haalbaar. Tanden poetsen moet minstens twee minuten duren en als de kinderen ’s ochtends het huis op stelten zetten, zijn die twee minuten kostbaar. Het nadeel van voor de maaltijd poetsen is de tandpastasmaak als je nog aan tafel moet.’

Dan toch maar beter na het ontbijt?

De Visschere: Dat lijkt logischer. Je verwijdert zo de plakkerige voedselresten en de biofilm en je gaat de deur uit met een fris gevoel in je mond. Een ander voordeel is dat de fluoride langer in je mond blijft, zeker als je niet naspoelt met water.

Wacht na je eten wel minstens een half uur voor je poetst. Zo krijgt de zuurtegraad in je mond voldoende tijd om te herstellen. Onmiddellijk na de maaltijd poetsen, kan op termijn schade aanrichten. Suikerhoudende en zure voeding, zoals veel fruitsoorten, maken het mondmilieu zuurder. Dan bestaat het gevaar dat het zwakkere gedemineraliseerde glazuur of het blootliggend tandbeen in geval van teruggetrokken tandvlees, wordt weggepoetst, zeker wanneer je een tandenborstel met harde haren en een sterk schurende tandpasta gebruikt. Dat verloren glazuur of tandbeen komt niet meer terug.

Als je je maaltijd eindigt met een glas melk, zal de zuurtegraad van de mond sneller neutraal worden.

Waarom is een tweede poetsbeurt ’s avonds essentieel?

De Visschere: Als je voor het slapengaan poetst zonder na te spoelen met water, blijft de fluorideconcentratie zo lang mogelijk hoog. Want tijdens je slaap wordt de speekselproductie lager en zo kan fluoride langer in de mond zijn werk doen. Het algemene advies luidt: poets je tanden vlak voor het slapengaan en kies dan één ander moment op de dag. Dat moment hangt af van wat je het beste uitkomt. Als het praktisch kan, kies dan voor een goede spreiding, namelijk om de 12 uur.

Maar wat met de onwelriekende ochtendadem?

De Visschere: Als je ’s avonds je tanden grondig poetst en het tongbeslag verwijdert, blijft je adem fris tot de ochtend. Tenzij je natuurlijk een onderliggende aandoening hebt. 90 procent van de oorzaken van slechte adem is te situeren in de mond.

Maakt het uit of je een elektrische of een gewone tandenborstel gebruikt?

De Visschere: Uit heel wat studies wereldwijd blijkt dat de elektrische tandenborstel beter tandplak zou verwijderen dan de manuele tandenborstel, op voorwaarde dat je de elektrische tandenborstel correct gebruikt. Maar over dat laatste bestaat weinig gerandomiseerd en gecontroleerd onderzoek. Wat je ook gebruikt, weet dat verschillende tandenborstels een andere poetstechniek vragen. Met een elektrische borstel pak je tandvlak per tandvlak aan. Met een manuele borstel kun je meerdere vlakken tegelijk aan.

Is dagelijks flossen ook een must?

De Visschere: Tandheelkundige professionals proberen de Belgen al geruime tijd te overtuigen van het belang van flossen. Veel te weinig mensen doen het. Zonder tandzijde kun je onmogelijk de ruimte tussen de tanden goed genoeg poetsen. Als je tanden dicht bij elkaar staan en je flost niet, dan is je werk onvolledig gedaan.

Verschillende factoren bepalen of je regelmatig moet flossen of niet. Wie bijvoorbeeld met een open mond slaapt, heeft een droger mondmilieu waardoor de biofilm die mogelijk ’s avonds is achtergebleven, aandroogt. Dat is moeilijker te verwijderen met een tandenborstel. Een mond-ademhaler heeft dus een groter risico op tandbederf dan iemand die door zijn neus ademt en met zijn mond dicht slaapt. Met de jaren worden de tussenruimtes tussen je tanden bovendien groter. Dan gebruik je het best interdentale borsteltjes. Hoe jonger je met die gewoonte start, hoe makkelijker je ze aanhoudt.

Kun je ook te veel poetsen?

De Visschere: Te vaak poetsen kan het tandvlees beschadigen. De combinatie van erosieve voeding en te vaak of te hard poetsen kan schadelijke gevolgen hebben voor het tandglazuur. Daarom wordt het advies op twee keer per dag gehouden. Wel raden we aan om na elke maaltijd een glas water te drinken om zo de etensresten weg te spoelen. Personen met een verhoogd risico voor tandbederf raden we een derde fluoridemoment aan, met een mondspoelmiddel op basis van fluoride of het opzuigen van een fluoride tablet.

Weet de Vlaming genoeg over mondzorg?

De Visschere: Ik ben nog altijd verbaasd over de onwetendheid en het ongeloof. Er zijn te weinig mensen die de aanbevolen twee minuten poetsen en hun tong schrapen als die beslagen is. Met het flossen is het nog erger gesteld. We hebben er allemaal te weinig tijd voor en meestal geen zin in. Nochtans is een goede mondgezondheid behouden poetssimpel én een van de beste preventieve maatregelen in de geneeskunde. Want daarover bestaat geen enkele discussie: een goede mondgezondheid is belangrijk voor de algemene gezondheid.