Van de mensen die op de vlucht zijn uit Oekraïne zullen enkelen besmet zijn met tuberculose, een infectieziekte die in ons land nog amper voorkomt.
Is tbc een probleem in Oekraïne?
Alvast een groter probleem dan in België. In 2020 waren er 73 gevallen per 100.000 inwoners. Dat is negen keer meer dan de 8 per 100.000 in België in dat jaar. Nu honderdduizenden vluchtelingen vanuit Oekraïne naar West-Europa komen, dreigt de ziekte mee te reizen. Bovendien zijn vluchtelingen kwetsbaarder voor tbc. Tuberculose treft vooral kwetsbare mensen, bijvoorbeeld mensen in armoede, mensen met een verzwakt immuunsysteem of door stress en ontbering verzwakte vluchtelingen.
Dreigt er een tbc-pandemie?
Nee. Tuberculose is veel minder besmettelijk dan bijvoorbeeld covid-19. ‘Gezonde mensen met een “gezond salaris” en een gezonde levensstijl die besmet raken door contact met een tuberculosepatiënt lopen slechts 10 procent kans om zelf ziek te worden’, zegt Wouter Arrazola de Oñate van de Vereniging Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT). In België houdt het VRGT-beleid, in opdracht van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, via screening, tests, snelle behandeling en contactonderzoek tbc onder controle.
Tbc komt in Oekraïne negen keer vaker voor dan in België.
Is tbc goed behandelbaar?
De ziekte maakt jaarlijks wereldwijd anderhalf miljoen slachtoffers. Tbc wordt veroorzaakt door een bacterie. Wie ziek wordt, kan doorgaans goed behandeld worden met een cocktail van antibiotica. Bij de overgrote meerderheid blijven de bacteriën in het lichaam sluimeren zonder schade aan te richten. Bij zo’n latente infectie ben je ook niet besmettelijk. Wie besmet is maar niet ziek, krijgt een preventieve antibioticakuur, want een sluimerende infectie kan naar een actieve tuberculose evolueren, bijvoorbeeld wanneer het immuunsysteem verzwakt is. Actieve tuberculose tast meestal de longen aan, met als gevolg langdurig hoesten, bloed ophoesten, vermoeidheid, nachtzweten, vermageren en een slechte eetlust. De behandeling is intensief en langdurig: gedurende zes maanden worden diverse combinaties van antibiotica toegediend en worden het bloed, de fluimen en de longen van de patiënt regelmatig gecontroleerd. Die controles zijn nodig, want meer en meer varianten worden resistent tegen de gangbare antibiotica. In dat geval moet worden overgeschakeld naar dure noodantibiotica.
Is er een ‘Oekraïens plan’?
Ja. Het wereldwijde netwerk van tuberculose-experts, onder wie Arrazola de Oñate, weet hoe kwetsbaar vluchtelingen zijn. Hij kent de risico’s: ‘Sommigen zullen hun behandeling noodgedwongen hebben stopgezet, anderen dragen onbewust een latente infectie mee die nu kan opflakkeren.’ Vluchtelingen worden in België al sinds 1999 systematisch gescreend op tuberculose. Die screening wil VRGT uitbreiden naar de nieuwe groep Oekraïense vluchtelingen. ‘Een scenario is het nemen van een röntgenfoto van de longen op de plaats waar de vluchteling tijdelijk zal worden ondergebracht. Elke vluchteling met tuberculose zal gratis de gepaste behandeling krijgen.’ Arrazola De Oñate is niet pessimistisch: ‘Met een goede planning en wat extra middelen kunnen we de infectie tegenhouden. Nietsdoen zou uiteindelijk duurder uitvallen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
