Zelfs als je er nooit eerder last van had, kun je na je veertigste plots hooikoorts ontwikkelen. Daarbij spelen heel wat factoren een rol.
Het graspollenseizoen, dat doorgaans loopt van mei tot juli, heeft zijn start dit jaar niet gemist. De concentraties pollen, de stuifmeeldeeltjes die bomen en planten verspreiden om zich voort te planten, bereikten de afgelopen dagen meer dan 200 korrels per m³. En ook de komende periode zijn hooikoortslijders gewaarschuwd.
Opvallend veel mensen zitten te snotteren, te huilen of naar adem te happen. Mensen die nooit eerder last hadden van hooikoorts, dachten dat ze een ‘zomerse’ verkoudheid hadden opgelopen. Want de typische allergiesymptomen zoals een loopneus, hoesten of ademhalingsmoeilijkheden kunnen gemakkelijk verward worden met die van een verkoudheid, griep of coronavirusinfectie.
‘Hooikoorts komt op alle leeftijden meer voor, zowel bij kinderen als bij volwassenen’, weet Jasmine Leus van de Belgian Association of Pediatric Allergists. ‘Recente publicaties schatten dat ongeveer 32 procent van de volwassenen in Europa hooikoorts heeft. Vroeger zagen we het in de pediatrie eerder rond de leeftijd van 6 à 7 jaar ontstaan, nu zien we meer en meer ook kleutertjes van 3 à 4 jaar met felle hooikoortsklachten.’
Voeding, pollen, onkruid: hoe valt de opmars van allergieën te verklaren?
Hoe kan het dat je op latere leeftijd nog hooikoorts ontwikkelt?
Hooikoorts ontwikkelen op latere leeftijd is een complex samenspel van genen, omgevingsfactoren en veranderingen in het immuunsysteem. Als je ouders of andere familieleden hooikoorts hebben, is er een grotere kans dat jij het op latere leeftijd ook krijgt. Ook bepaalde veranderingen in je levensstijl, zoals meer buitenactiviteiten of veel stress, kunnen een rol spelen. Maar ook een verhuizing van de stad of de zee naar een groener gebied met andere planten kan een oorzaak zijn.
Daarom ook waarschuwt gezondheidsinstituut Sciensano voor de opmars van uitheemse planten die zich onder invloed van de klimaatcrisis in onze streken kunnen inburgeren. Ambrosia bijvoorbeeld, een onkruid dat bekendstaat als de belangrijkste hooikoortsverwekker in Noord-Amerika, wordt meer en meer een ernstig probleem voor de volksgezondheid in verschillende gebieden in Europa. In België heeft de plant nog geen voet aan de grond.
‘Dat meer en meer mensen allergisch worden komt ook omdat de pollen alsmaar sterker allergiserend worden, bijvoorbeeld door luchtvervuiling.’
Een andere oorzaak is dat het immuunsysteem na verloop van tijd anders reageert op de pollen. ‘Allergie is
een fout van het immuunsysteem’, legt Jasmine Leus uit. ‘Het afweersysteem is bedoeld om ons te beschermen tegen virussen, bacteriën en andere microben. In onze hygiënische wereld, waar vaccinaties, zuiver drinkwater en antibiotica voor een spectaculaire daling van de kindersterfte hebben gezorgd, wordt ons immuunsysteem minder uitgedaagd en gaat het zich af en toe “vergissen”. Het begint dan te reageren op onschuldige triggers zoals pollen. Zo ontstaan allergieën. Naarmate je meerdere pollenseizoenen meemaakt, maakt je lichaam antistoffen tegen deze externe prikkels aan. De symptomen treden op doordat de graspollen zich binden aan deze antistoffen, met een ontstekingsmechanisme ter hoogte van de slijmvliezen van neus en ogen als gevolg.’
‘Dat meer en meer mensen allergisch worden komt ook omdat de pollen alsmaar sterker allergiserend worden, bijvoorbeeld door luchtvervuiling’, weet Leus. ‘En door de klimaatverandering beginnen de pollenseizoenen vroeger en houden ze langer aan. Ook een verminderde blootstelling aan boerderij- en vachtdieren, eetgewoonten en nog vele andere factoren spelen mogelijk een rol in het toenemend aantal hooikoortspatiënten.’
Wat kun je doen tegen hooikoortsaanvallen?
‘Hooikoorts krijgen als je al ouder bent is vervelend, maar het is niet iets om je zorgen over te maken. Het kan vlot behandeld worden’, stelt Leus gerust. Zij raadt www.airallergy.be van Sciensano aan waar de concentraties van de meest pollentypes nauwgezet opgevolgd worden. Zo blijf je op de hoogte van de actuele situatie tijdens het seizoen. ‘Je vindt er ook nuttige tips om de allergeenblootstelling te verminderen: je lakens niet buiten laten drogen, een zonnebril dragen, je haar wassen voor het slapen gaan enzovoort’, zegt Leus.
‘De basisbehandeling van hooikoortsklachten zijn anti-allergietabletten of -siropen, de zogenaamde antihistaminica. Dat is medicatie die je het best dagelijks inneemt tijdens de pollenweken voor een zo goed mogelijke klachtencontrole. Wie sterk allergisch is, start het best met de medicatie voor de start van het pollenseizoen, eventueel gecombineerd met neussprays met cortisone. Spoelen van de neus of ogen kan ook helpen, en er bestaan ook verschillende types oogdruppels. Een andere behandelingsoptie is allergeen specifieke immunotherapie (AIT), met graspollen in tabletten of oplossingen die onder de tong aangebracht worden of via onderhuidse injecties ingespoten worden.’
Zijn allergieën het nieuwe ADHD? ‘Ik steek evenveel tijd in het ontkrachten van allergieën als in het behandelen ervan’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier