‘Leven wij nu echt in een land waar beleidsmakers zich schamen voor de geestelijke gezondheid van hun volk? Waarom heeft er niemand tijdens de afgelopen legislatuur op de regeringstafel geklopt om dat torenhoge zelfmoordcijfer aan te pakken?’, schrijft Minne Proost*.
Vorige maand zat ik op de grond naast een leerling die net geprobeerd had haar leven te beëindigen. Mijn collega en ik waren nog op tijd bij haar en verwittigden de hulpdiensten. ‘Op tijd’ voor ons, maar in haar ogen zag ik de wanhoop. Ze wilde dit leven niet meer leven. Terwijl de tranen over mijn wangen liepen, hield ik haar hand vast en wachtten we op de ziekenwagen en MUG. Ik ademde samen met haar en bleef tegen haar praten. ‘Het spijt me dat je bestaan zoveel pijn doet. Je bent niet alleen. Denk maar aan niets meer, laat maar voor je zorgen.’
Elke dag verliezen we in België drie mensen door zelfdoding. Achtentwintig anderen doen een poging. België is de slechtste leerling van de klas in Europa als het op zelfmoordcijfers aankomt en ons beleid laat dit gebeuren. Zelfs na die noodkreet van Frieda Matthys en Kirsten Catthoor van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie in Knack klopte er niemand op de debattafel.
Psychiaters en psychologen schreeuwen om extra middelen, maar in de federale regering wordt er blijkbaar “ongemakkelijk gegniffeld en gebeurt er vervolgens niets”, terwijl men zich in de Vlaamse regering “gegeneerd” voelt wanneer het over geestelijke gezondheid gaat. Leven wij nu echt in een land waar beleidsmakers zich schamen voor de geestelijke gezondheid van hun volk?
Waarom heeft er niemand tijdens de afgelopen legislatuur op de regeringstafel geklopt om dat torenhoge zelfmoordcijfer aan te pakken? Waarom blijft het ook nu weer zo stil? Hoeveel mensen moeten er nog sterven aan de hel in hun hoofd vooraleer men de juiste keuzes maakt?
Het kwam niet onverwacht. Ze ging al eerder voor twee weken in crisisopname en zat daarna terug op de schoolbanken alsof er niets aan de hand was. Ze liet zich meedrijven met het leven en probeerde te doen wat van haar verwacht werd. Er was geen plaats voor een langere opname – dat werd ook nu weer onmiddellijk op spoed herhaald – en ondertussen stelde ze het weer beter, toch?
Onzichtbaar bleef ze elke dag vechten tegen de zelfmoordgedachten en daarmee was ze in mijn ogen moediger dan zij die “gniffelend/gegeneerd” hun hoofd in het zand steken, de harde cijfers negeren en hopen dat het zo weer overwaait. Dat doet het namelijk niet. Zij weet dat, ik weet dat. Het is vechten, elke dag, elke minuut voor (of tegen?) je eigen leven. Het leven geeft je gewoon geen keuze meer als je jezelf voortdurend moet corrigeren en bijsturen om in leven te blijven tijdens het rijden (niet die boom), tijdens het koken (niet dat mes), tijdens het oversteken (niet die auto). Ik had zelf het geluk onmiddellijk bij een psycholoog en psychiater terecht te kunnen toen ik eindelijk hulp zocht. Zij hebben toen mijn leven gered. Nu redde ik op mijn beurt dat van haar, maar hoe moet het nu verder? Mag ze dit keer wel een ander traject instappen? Ze is minderjarig en de wachtlijsten zijn om bij te huilen.
Ik zou zo graag geloven dat ik haar geholpen heb. Waarom voelt het voor mij dan toch niet zo? Wie houdt er na mij haar hand vast en geeft haar het vertrouwen dat ze zich nooit meer zo alleen hoeft te voelen? Wie gaat er voor haar zorgen nu de hel in haar hoofd misschien nog tien keer groter is? Wie begeleidt de ouders, familie en vrienden op hun zoektocht naar hulp? Ze voelen zich nu zo machteloos en alleen. De toekomst is nog een vraagteken en gepaste hulp moeten ze altijd her en der opnieuw bij elkaar schrapen en dat terwijl zorg voor haar toch juist alomvattend zou moeten zijn. Juist een zorg gecoördineerd door een warm centraal figuur met opnamemogelijkheden of zorg in de thuissituatie wanneer nodig, gecombineerd met langdurige therapie om haar verder te helpen en te ondersteunen. Waar vinden ze dat binnen de wirwar van het aanbod in de GGZ met al die verschillende instellingen met eigen werkwijzen, lange wachtlijsten en beperkte middelen? Daarom mijn uitdrukkelijke vraag voor haar en al die anderen: wie zet geestelijke gezondheid eindelijk bovenaan de agenda? De nieuwe ministers van Volksgezondheid?
*De auteur is bekend bij de redactie. Om privacyredenen is de naam veranderd.
Legislatuur
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier