Waar heb ik mijn auto alweer geparkeerd? Met deze 5 tips train je je geheugen

Ben je de naam van een nieuwe collega al meteen weer vergeten nadat hij of zij zich nog maar net heeft voorgesteld? Vind je je auto niet meer terug na een avondje uit? Neurowetenschapper en wereldkampioen geheugensport Boris Konrad deelt enkele van zijn technieken voor een beter geheugen.

Je geheugen ligt niet vast: iedereen kan het door middel van hersentraining op een succesvolle manier verbeteren – ongeacht intelligentie, schoolniveau of leeftijd, zo beweert de Duitse neurowetenschapper en meervoudig wereldkampioen geheugensport Boris Konrad in zijn nieuwste boek Je brein op orde.

‘Geheugentraining zorgt niet alleen voor een rustiger, geconcentreerder leven, maar ook voor een zogenaamde cognitieve reserve. Is die reserve groot doordat je meer verbindingen hebt gelegd en je je brein op de juiste manier weet te gebruiken, dan kun je mogelijk symptomen van dementie een aantal jaren uitstellen’, aldus de hersenwetenschapper, die zelf meer dan 200 namen kan onthouden in 15 minuten.

Herken je jezelf in onderstaande situaties, ontdek dan welke oplossingen Konrad voorstelt:

1. Je bent geregeld je sleutels, bril of portefeuille kwijt

Waar heb ik mijn bril nu weer gelaten? En mijn sleutels? Het zijn typisch van die spullen die je in een onbewaakt moment ergens in huis laat liggen. Konrad stelt ons gerust: dit verschijnsel heeft niets te maken met een eventueel geheugenprobleem. Het overkomt de geheugenkampioen zelf ook vaak. ‘Het is een kwestie van aandacht’, zegt hij. ‘Ik kom thuis en hoor een van onze tweelingzoons gillen, mijn telefoon gaat en ik wil snel de tv aanzetten om het voetbal niet te missen. Mijn hersenen zijn op dit moment niet bezig met zoiets onbeduidends als waar ik de sleutels moet laten. Dus belanden ze op de bank, de keukentafel of het tv-meubel, zonder dat ik het doorheb. Sleutels kwijtraken is geen reden om bezorgd te zijn. Als je ze met enige regelmaat terugvindt in de oven, koelkast of wasmachine is er wellicht wel reden tot zorg.’

De oplossing? Simpel. Leg de spullen op een vaste plek. Zet een apart sleutelbakje neer of hang haakjes aan de muur in de hal bij de voordeur. Door een gewoonte te creëren, gaat de handeling vanzelf en verspil je geen tijd en energie meer aan het zoeken naar spullen. Leg daarnaast spullen neer met aandacht, niet terwijl je 101 andere zaken aan het doen bent. Multitasken is nooit een goed idee voor je brein, ook niet voor vrouwen. Je kunt je bewustzijn nog vergroten door hardop of in jezelf te zeggen waar je iets legt. ‘Als ik met mijn kinderen wil ravotten en mijn bril afzet, zeg ik langzaam en duidelijk tegen mezelf (in gedachten): ik leg de bril nu op de kachel neer. Als ik mezelf dat inprent, vind ik hem terug.’

2. Je wilt beter onthouden wat je leest

Je leest een boek over je favoriete onderwerp, maar na het lezen is er amper iets bijgebleven, ook al vond je de informatie tijdens het lezen zelf ontzettend boeiend. Of je wilt de inhoud van een interessante documentaire navertellen aan een vriend, maar je blijkt de helft te zijn vergeten.

De oplossing? Je hersenen – en niet jezelf – beslissen welke informatie nuttig is om op te slaan in het langetermijngeheugen. Om je brein wat te sturen in de beslissing wat wel en wat niet op te slaan, moet je de informatie daarom regelmatig herhalen. ‘Wat je vanaf nu zelf kan doen om beter te onthouden wat je leest, is af en toe het boek wegleggen en jezelf even afvragen: wat heb ik gelezen, wat was interessant?’ adviseert Konrad. ‘Je hoeft geen aantekeningen te maken en alle details te onthouden, maar je kunt wel proberen om die vragen uit je blote hoofd te beantwoorden. Dat is een actieve manier van herhaling en het duurt niet lang. Door dat te doen zet je in gedachten een vinkje: Belangrijk! Onthouden!, zodat je brein tijdens je slaap weet dat het daarop terug moet komen.’

Doe het bijvoorbeeld eens na het lezen van dit artikel. Vertel er kort iets over tegen jezelf of je partner. Wedden dat je na enkele maanden nog weet wat hier te lezen stond?

3. Je wilt niet vergeten waar je je auto hebt geparkeerd

Je komt heerlijk ontspannen terug van vakantie of concert en je wilt je auto uit de parkeergarage halen. Alleen slaat de stress je om het hart, want je kunt je in de verste verten niet herinneren waar je hem hebt achtergelaten.

De oplossing? Hier is het advies van Konrad om slimme verbindingen in je brein te maken. De eerste stap is om je bewust te focussen op de plek waar je staat. Al ben je te laat voor het concert, die vijf seconden om je even bewust te laten worden van waar je de auto achterlaat, zijn het meer dan waard. Stap 2: noem de locatie hardop: ‘We staan in blok C, de vijfde rij, aan de kant van de straat.’ Vervolgens ga je de informatie koppelen aan een beeld, het zogenaamde ezelsbruggetje. Van de letters maak je beelden. Sta je in blok C? Maak bijvoorbeeld van de ‘C’ een cavia. Stel je iets voor bij het cijfer. Bijvoorbeeld: een hand heeft vijf vingers. Dus stel je een cavia voor met een enorm grote menselijke hand met vijf vingers. De laatste stap is om nu om je auto te verbinden met je eigen gecreëerde ezelsbruggetje: de cavia met de grote hand (met vijf vingers) groet jouw auto terwijl die voorbijrijdt op straat.

4. Je wilt niet meer vergeten wat je in de andere kamer kwam doen?

Herkenbaar? Je staat in de badkamer en hebt geen flauw idee meer wat je hier kwam doen. Je gaat weer terug naar de huiskamer en het schiet je plots te binnen dat je de wasmand wilde halen.

De oplossing? ‘Dit kun je heel eenvoudig voorkomen door te visualiseren wat je van plan bent en dit vervolgens hardop tegen jezelf te zeggen’, zegt Konrad. ‘Ik ga naar de badkamer om de wasmand te halen.’ Een andere manier is om in gedachten terug naar de plek te gaan waar je vandaan kwam. De kans is groot dat je je dan weer herinnert waarom je in de badkamer staat.

5. Je wilt beter namen van nieuwe mensen kunnen onthouden?

Enkele nieuwe stagiaires dienen zich aan op het werk. Ze komen zich voorstellen, maar na tien minuten ben je hun namen al vergeten. Heel pijnlijk is het om vervolgens een vraag te moet beginnen met ‘wat was je naam ook alweer?’

De oplossing? Om elke naam te kunnen onthouden beschrijft Konrad een stappenplan. De eerste stap om iets te kunnen onthouden, is – logischerwijze – de naam goed verstaan. Heb je de naam niet goed verstaan, vraag hem dan opnieuw en zeg hem vervolgens hardop. Een tweede stap is om de naam te verbinden met iets wat je kent, bijvoorbeeld een familielid of een bekende Vlaming met dezelfde naam. Zo creëer je een sleutelbeeld. Een volgende stap is om dat sleutelbeeld te verbinden met de nieuwe persoon. Stel je bijvoorbeeld voor dat de nieuwe persoon aan het voetballen is met je familielid met dezelfde naam. Hetzelfde voor de achternaam: heet de nieuwe persoon Bakker, stel je dan voor dat die persoon een brood gaat kopen bij de bakker. Een verhaaltje is altijd veel sterker dan een paar letters in een naam. Ontmoet je een Adam, stel je hem dan voor met enkel een vijgenblad. Wedden dat je zijn naam nooit meer vergeet? Om er zeker van te zijn dat je de naam ook structureel onthoudt, is herhaling noodzakelijk. De volgende keer dat je de persoon ziet, moet je je éérst het verhaaltje herinneren om de naam te kunnen ophalen. Na een tijdje weet je de naam ook zonder verhaal.