Waarom je zelfs een avocado moet wassen voor gebruik
Op een wortel leven tot tien miljoen kiemen per vierkante centimeter. Hoe was je dat schoon? ‘Bakingsoda is niet nodig, zeep valt af te raden.’
Neemt u graag een bad? U bent niet alleen. Posts op Instagram wekken de indruk dat groenten en fruit ook graag in bad gaan – het liefst met baksoda als badzout. Groenten blijven dan ongeveer 10 tot 15 minuten in het water liggen, fruit iets minder lang. Behalve vuil en schimmelsporen zou dat ook schadelijke stoffen zoals pesticiden wegspoelen. En bewijst het bruine, vieze badwater niet hoezeer dat wel nodig is? ‘Ik was geschokt door de troep die eruit kwam’, zegt iemand in een video. ‘Ik wil het absoluut niet eten.’
Dat klinkt niet te best. Maar zie je echt pesticiden in het water? ‘Pesticiden zijn kleurloos’, zegt Herbert Schmidt, professor en hoofd van de afdeling voedselmicrobiologie en -hygiëne aan de Universiteit van Hohenheim in Stuttgart. Het is waarschijnlijk gewoon vuil en aarde dat het groentewater kleurt.
Appeltje schillen?
En helpt baksoda als toevoeging? ‘Dat is gebaseerd op één onderzoek uit 2017’, legt Schmidt uit. Onderzoekers van de Universiteit van Massachusetts vergeleken hoe pesticiden (het schimmeldodende middel thiabendazole en het insecticide fosmet, dat in de EU niet meer is toegelaten) het best uit appels verwijderd konden worden: met chloor, met een oplossing van baksoda of gewoon onder stromend water
Baksoda werkte het beste: na 12 tot 15 minuten waren de residuen niet meer detecteerbaar op het appeloppervlak, schrijven de onderzoekers. Baksoda zorgt ervoor dat ze worden afgebroken, waardoor ze makkelijker te verwijderen zijn met water.
‘Ook als groente en fruit biologisch geteeld zijn, geldt: goed afspoelen onder de kraan.’
Een klein deel van de pesticiden was echter ook in de appel gedrongen en een waterbad met baksoda bereikte die residuen niet. Het zou helpen om de appel te schillen, maar zoals bij veel soorten fruit en groenten zitten de meeste vitamines of gezonde plantaardige stoffen in appels in de schil of net eronder. Die waardevolle ingrediënten gaan dan verloren.
Instanties die waken over onze voedselveiligheid adviseren daarom om de appels te wassen voordat je ze schilt. Een baksodabad is niet nodig. Schmidt: ‘De toegevoegde hoeveelheden schadelijke stoffen zijn sowieso laag en baksoda heeft maar een marginaal effect.’
‘Is het wassen van sla met chloor goed voor het milieu?’
Strenge controles
Er zijn honderden pesticiden toegelaten, die allemaal onderworpen zijn aan een uitgebreide milieugezondheidsbeoordeling om een veilig gebruik voor mens, dier en milieu te garanderen. Zolang de maximumniveaus niet worden overschreden, kunnen er – volgens de huidige stand van de wetenschap – geen gezondheidsrisico’s worden verondersteld. Dat geldt ook voor kwetsbare groepen zoals kinderen.
Voedsel wordt in Europa streng gecontroleerd. Volgens een recent rapport van de Duitse overheid zijn wortelen, aardappelen, appels, tomaten en populaire seizoensproducten zoals aardbeien en asperges bijvoorbeeld al jaren nauwelijks verontreinigd met residuen van bestrijdingsmiddelen. Volgens het rapport waren chiazaden, gedroogdekruidenthee, zwarte en groene thee en granaatappels het meest vervuild. Lokaal en regionaal is ook hier een voordeel: voedsel uit EU-landen is minder besmet dan voedsel dat niet uit de Europese Unie komt.
Is biovoeding dan beter? Als je je zorgen maakt over pesticiden, is het beter om voor biologisch te gaan – gewoon omdat er minder pesticiden zijn toegestaan voor biologische teelt. Over het algemeen zijn stalen van biologische landbouw dan ook aanzienlijk minder besmet. Maar ook hier geldt: goed afspoelen onder de kraan. ‘Omdat biologisch fruit soms een hogere bacteriële belasting heeft’, legt Schmidt uit. ‘Bacteriën en schimmels worden door niets geremd in hun groei. Daarom is het belangrijk om het fruit goed te wassen.’
Glyfosaat vermijden? 6 concrete tips om uw blootstelling aan pesticiden te beperken
Vies transport
Het officiële advies is om álle groenten en fruit altijd grondig te wassen voor het eten. Zelfs avocado’s: er kan besmetting optreden bij het snijden, waarbij bacteriën overgaan van de schil via het mes naar het vruchtvlees. En kent u de precieze omstandigheden tijdens de opslag, het transport en de verkoop? Grondig wassen kan alvast bacteriën, vuil, stof en ook resten van actieve bestrijdingsmiddelen op de producten gedeeltelijk verwijderen.
Er zijn nu zelfs speciale reinigingsmiddelen voor groenten en fruit op de markt. Schmidt raadt ze af, net als zepen of zeepachtige stoffen. Die maken de bovenste lagen zachter en kunnen de kwaliteit van groenten en fruit aantasten doordat ze aan het oppervlak blijven plakken – en in het ergste geval zelfs schadelijk zijn voor de gezondheid.
© Der Spiegel‘Gebruik geen kom’
Over goede keukenhygiëne bestaat nog steeds veel onwetendheid, merkt microbioloog Herbert Schmidt. Dit zijn de belangrijkste basistips, waaronder die van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en consumentenorganisaties:
– Was je handen, voor en na het bereiden van voedsel, 20 seconden onder warm water met zeep. ‘Het is niet ongewoon dat ziektekiemen via je handen in voedsel terechtkomen’, zegt Schmidt.
– Het is altijd het beste groente en fruit vlak voor consumptie te wassen, omdat wassen de natuurlijke beschermlaag kan vernietigen, waardoor ze sneller bederven.
– Maak schoon onder stromend water – en niet alles in een kom met water. Als je kleiner fruit hebt, zoals bessen, kunnen deze norovirussen bevatten, die diarree veroorzaken. ‘Maar het is nooit het hele fruit dat besmet is, alleen individuele bessen’, verklaart Schmidt. ‘Als je de bessen vervolgens in een kom wast, verspreiden ze gewoon alles.’
– Verwijder beschadigde delen van fruit en groenten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
