‘Terugbetaling obesitasmedicatie zonder terugbetaling dieetadvies zou onbegrijpelijk zijn’

‘Ook volwassenen met obesitas zouden toegang moeten hebben tot multidisciplinaire zorg en daarin schiet ons land voorlopig nog steeds tekort’, schrijven drie diëtisten.

Dit jaar zal Wegovy^® op de Belgische markt komen. Dit geneesmiddel heeft hetzelfde werkingsmechanisme als het veelbesproken Ozempic^®, met als verschil dat Wegovy^® wel geregistreerd is voor de behandeling van obesitas. We delen het standpunt van de Belgische Vereniging voor de Studie van Obesitas (BASO) dat medicatie een waardevolle aanvulling kan zijn op de klassieke behandeling bij personen met een BMI ≥ 30 of een BMI ≥ 27 en een aan obesitas gerelateerde aandoening. Wie aan obesitas lijdt komt immers niet altijd tot voldoende resultaat met aanpassing van de eet- en leefstijl alleen. Medicatie kan helpen om (extra) gewichtsverlies te bekomen en om het effect van leefstijlaanpassingen te ondersteunen.

Maar met medicatie alleen wordt niet het gewenste resultaat bereikt. Mocht er dus ooit een terugbetaling komen van deze obesitasmedicatie zonder terugbetaling van de begeleiding door een diëtist, dan zou dat onbegrijpelijk, zelfs onaanvaardbaar, zijn. Beide moeten hand in hand gaan.

Ook door de BASO wordt een medicamenteuze behandeling uitsluitend aanbevolen als onderdeel van een multidisciplinaire behandeling waarbij aandacht geschonken wordt aan voedingsadvies, lichaamsbeweging en gedragsverandering. Een volwaardige voeding van bij de start van de behandeling is zeer belangrijk om voedingstekorten en spierverlies te voorkomen en kan maagdarmklachten die vaak gepaard gaan met deze medicatie beperken.

In bijna alle studies die uitgevoerd werden om de veiligheid en effectiviteit van Wegovy^® (en Ozempic^®) te onderzoeken, werd het toedienen ervan trouwens ook gecombineerd met een matig energiebeperkt dieet en/of met leefstijlbegeleiding door een erkend diëtist. Het effect van medicatie zonder voedingsadvies of begeleiding werd dus nog onvoldoende aangetoond.

Uit deze studies bleek ook dat de medicatie lang dient genomen te worden voor voldoende effect (meer dan een jaar) én dat het gewicht meestal weer toeneemt na het stopzetten van de medicatie. Gewichtsbehoud is enkel mogelijk wanneer ondertussen de leefstijl voldoende is verbeterd. Bij de meesten mensen is die leefstijlinterventie onder begeleiding van een diëtist dus essentieel.

Uit de resultaten van de Vlaamse preventiebarometer (2023) blijkt dat 34.3 % van de Vlaamse bevolking overgewicht heeft en 16.4% lijdt aan obesitas. Dit is niet alleen een probleem op het gebied van individuele gezondheid. Het is ook een maatschappelijk probleem, een grote uitdaging op het gebied van volksgezondheid.

(Lees verder onder de preview.)

Overgewicht en vooral obesitas heeft vaak een negatieve impact op de fysieke en mentale gezondheid en verhoogt op langere termijn het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en bepaalde vormen van kanker. Daarnaast kost obesitas het Belgisch gezondheidssysteem handenvol geld. Volgens onderzoek van Sciensano en de universiteit Gent gaat het nu al (zonder terugbetaling obesitasmedicatie) om 4,5 miljard directe en indirecte kosten per jaar.

De prijs van Wegovy^® in België  is nog niet exact gekend, maar er zouden al wel prijsafspraken zijn. Volgens Test aankoop zou het daarbij gaan over € 226,52 voor een behandeling van één maand. Die kost kan niet iedereen met obesitas zelf betalen. Maar ook onze ziekteverzekering kan dat onmogelijk dragen.

Het lijkt ons dan ook de hoogste tijd om dit gezondheidsprobleem op gepaste wijze aan te pakken. Er moet maximaal ingezet worden op preventie én op (vroegtijdige) behandeling. Het zorgtraject voor kinderen en jongeren met overgewicht en obesitas is daarom een goed initiatief. Maar ook volwassenen met obesitas zouden toegang moeten hebben tot multidisciplinaire zorg en daarin schiet ons land voorlopig nog steeds tekort. De opmars van diabetes type 2, een obesitasgerelateerde aandoening, toont dat aan.

Minister van volksgezondheid Frank Vandenbroucke erkent dat obesitas een chronische ziekte is die net als alle andere chronische ziektes de beste en vooral de juiste en betaalbare zorg verdient. Samen met het RIZIV werden er de laatste jaren al heel wat stappen in de goede richting gezet. Maar er is echter nog een lange weg te gaan en de tijd dringt.

Daarom doen we een oproep aan onze politici en beleidsmakers om hier snel werk van te maken. Niet-medicamenteuze behandelingen, zoals leefstijlinterventies, zijn kosteneffectief op korte termijn en vooral essentieel voor effect op langere termijn. Dure medicamenteuze behandelingen zijn enkel effectief als ze jarenlang, misschien zelfs levenslang, worden gevolgd.

Daarom pleiten wij voor een (gedeeltelijke) terugbetaling van obesitasmedicatie, enkel en alleen in combinatie met een (volledig) terugbetaalde begeleiding door een erkend diëtist.

Pascale Berghmans en Nathalie De Jonghe zijn zelfstandige diëtisten.
Veerle Huysmans is diëtiste en docent Voedings- en Dieetkunde aan Thomas More.