Onderzoek linkt ultrabewerkt voedsel aan dementie

Mensen die vaak grote hoeveelheden ultrabewerkt voedsel eten, lopen meer risico om op latere leeftijd dementie te ontwikkelen. Dat blijkt uit onderzoek bij zeventigduizend Britten.

De consumptie van ultrabewerkt voedsel als chips, koekjes, bereide vleeswaren, fabrieksbrood, ijs, kant-en-klare sausjes of frisdranken leidt niet rechtstreeks tot dementie, maar verhoogt wel het risico erop, stellen de onderzoekers in het tijdschrift van de Amerikaanse Academy of Neurology. Het goede nieuws is dat aanpassingen in het dieet, snel leiden tot een vermindering van dat risico. Wie met andere woorden overschakelt naar niet- of minimaal bewerkte voeding, kan de kans op dementie verlagen.

Suiker, vet en zout

Ultrabewerkt voedsel bevat veel suiker, vetstoffen en zout, en minder proteïnen en vezels. ‘Ze smaken lekker en zijn gemakkelijk voor de consument, maar ze verminderen de kwaliteit van ons dieet’ zegt hoofdauteur van de studie Huiping Li van de Tianjin Medische Universiteit in China. ‘Vaak bevat ultrabewerkt voedsel ook additieven, stoffen die ontstaan zijn tijdens de hoge verhitting van het voedsel, of moleculen die afkomstig zijn van de verpakking. Van al die stoffen werd eerder al aangetoond dat ze negatieve effecten hebben op het denkvermogen en het geheugen van de mens.’

Volgens Li toont het nieuwe onderzoek niet aleen aan dat ultrabewerkte voeding geassocieerd kan worden met een verhoogd risico op dementie, maar ook dat overschakelen op gezondere alternatieven echt loont.

Dieetgewoonten

Voor de studie werden medische gegevens van 72.083 Britten van 55 jaar en ouder geanalyseerd. Geen van de deelnemers had dementie aan het begin van het onderzoek. Na de onderzoeksperiode van tien jaar hadden 518 mensen een vorm van dementie ontwikkeld.

De onderzochte personen werden in vier gelijke groepen van 18.021 mensen verdeeld, gebaseerd op hun dieetgewoonten (van consumenten die het minst vaak ultrabewerkt voedsel eten tot mensen die dat erg vaak doen).

Uit de groep mensen die het minst vaak ultrabewerkt voedsel hadden gegeten, zoals diepvriespizza of bewerkte zuivelproducten (zo’n 9 procent van hun dagelijkse dieet), bleken 105 mensen na tien jaar dementie te hebben ontwikkeld. In de groep die de hoogste hoeveelheid ultrabewerkt voedsel consumeert (gemiddeld 28 procent van hun dagelijkse dieet) kregen 150 mensen de diagnose dementie.

Fruit en groenten lonen

Na correcties op de resultaten voor gender, familiegeschiedenis, kwetsbaarheid voor hartziekten en andere beïnvloedingsfactoren concluderen de onderzoekers dat een toename per 10 procent van de dagelijkse inname van ultrabewerkte voeding, het risico op dementie met een kwart verhoogt.

Wie 10 procent ultrabewerkt voedsel in het dieet vervangt door vers fruit, verse groenten, melk of onbewerkt vlees, kan het risico op de ontwikkeling van dementie met 19 procent verlagen.

‘Onze resultaten tonen aan dat als je 50 gram bewerkt voedsel per dag, bijvoorbeeld één chocoladereep of een enkele portie fishsticks, vervangt door 50 gram onbewerkt voedsel, equivalent voor een halve appel, je risico op dementie met 3 procent vermindert’, zegt Li. ‘Het is hoopvol dat zo’n kleine aanpassingen in ons dieet een groot verschil kunnen maken.’