Het wordt gedronken in hippe bars als alternatief voor bier en wijn, sterrenchefs gaan ermee aan de slag en in de supermarkt verschijnen steeds meer nieuwe smaakjes en merken: kombucha, het duizenden jaar oude ‘ouderdomselixir’ uit Azië verovert het Westen. Maar hoe gezond is die gefermenteerde thee echt?
Wat is kombucha?
Om kombucha te maken wordt zwarte of groene thee gemengd met suiker en/of vruchtensap. Daar wordt een ‘SCOBY’ (symbiotic culture of bacteria and yeast), een soort zwam, aan toegevoegd. De gisten in de SCOBY zetten de suiker om in koolzuur en alcohol en de azijnzuurbacteriën breken de alcohol vervolgens af in zuur. Tijdens de fermentatie ontstaan allerlei levende micro-organismen in het brouwsel, de zogenaamde probiotica. Het resultaat is een licht bruisend drankje dat – volgens sommigen – smaakt naar een mix van champagne en azijn.
Bevat kombucha alcohol?
Kombucha bevindt zich in de klasse van de laagalcoholische gefermenteerde dranken. Meestal varieert het alcoholpercentage rond de 0,5 procent, maar de zogenaamde ‘harde’ kombucha’s hebben een hoger alcoholgehalte. De drank wordt dan ook afgeraden voor kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een alcoholprobleem.
Hoe gezond is kombucha?
Alles wat gefermenteerd is, zoals yoghurt, kefir en kimchi, krijgt een gezondheidsaura. De probiotica zijn namelijk goed voor onze darmen en onze weerstand. Maar klopt dat ook voor kombucha?
Kombucha heeft alle heilzame effecten van thee, zoals antioxidanten, die de lichaamscellen beschermen tegen vrije radicalen. Uit tests in laboratoria en op proefdieren blijkt dat de probiotica in de kombucha de levergezondheid ten goede komen, de groei van schadelijke bacteriën zoals E. coli tegenhouden, kanker bestrijden, het risico op hartaandoeningen verlagen en diabetes behandelen.
Maar die claims kunnen niet hard gemaakt worden voor de mens omdat er nog geen kwalitatief gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek naar is gedaan. Bovendien is de SCOBY van de kombucha een levend organisme en is hij dus voortdurend onderhevig aan verandering. Dan wordt het heel moeilijk om voor alle kombuchasoorten één specifieke gezondheidsclaim te formuleren, aangezien verschillende kombucha’s andere types probiotica kunnen bevatten.
Kant-en-klare kombucha is vaak gepasteuriseerd (sommige merken hebben ongepasteuriseerde kombucha’s), waardoor de meeste bacteriën niet meer in leven zijn op het moment dat je het flesje opent. Maar zelfs zonder levende bacteriën heeft kombucha mogelijk gezondheidsvoordelen vanwege de postbiotica. Dat zijn metabolieten die door de bacteriën en gisten zelf in de kombucha zijn geproduceerd, en waar wetenschappers de laatste tijd steeds meer over te weten komen. Ze zouden ontstekingen tegengaan, het immuunsysteem versterken, de bloedsuikerspiegel regelen en het geheugen en leervermogen bevorderen.
Darmklachten? Verbeter je spijsvertering met postbiotica
Waarvoor moet je uitkijken bij kombucha?
Kombucha is een erg zuur drankje. Als je er te veel van drinkt, kan de zuurtegraad van het bloed stijgen. Sommige kombuchamerken gebruiken meer suiker of kunstmatige zoetstoffen dan andere, of voegen aroma’s en zelfs bewaarmiddelen toe. Vergeet ook niet dat kombucha van thee is gemaakt en dus cafeïne bevat. Wie daar gevoelig voor is, drinkt het drankje beter niet ‘s avonds.
Ook als je de gefermenteerde thee zelf wilt maken, neem je het best enkele voorzorgsmaatregelen in acht, zoals het gebruik van gesteriliseerd keukengerei, glazen vaten, en een ademende stof om het vat te bedekken om te verhinderen dat vuil, schimmel en andere ziektekiemen kunnen binnendringen. Als je niet zeker bent dat je steriel kunt werken, doe het dan niet. Kinderen en mensen met een zwakke weerstand drinken beter geen verse kombucha.
Conclusie: Kombucha heeft dezelfde gezondheidsvoordelen als thee en kan als probioticum een goede invloed hebben op de darmen. Maar de andere claims zijn door een gebrek aan studies bij mensen niet hard te maken. Diëtisten vinden kombucha een goed alternatief voor alcoholische of suikerrijke dranken omdat het suikergehalte laag ligt. Het merendeel van de suiker verdwijnt door het fermentatieproces, maar kijk uit dat er er geen extra suiker, aroma’s of bewaarmiddelen zijn toegevoegd. Als dat wel zo is, heb je gewoon te maken met frisdrank.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier