De kater is het zat: waarom uw lichaam steeds minder goed alcohol verdraagt

© Getty Images
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Het feestseizoen is volop aan de gang. En misschien merkt u het ook: hoe ouder u wordt, hoe groter de effecten van een glaasje te veel.

Een kater is een complex fenomeen. Zowat alle organen in het lichaam worden getroffen. Genetische aanleg, maar ook de leeftijd bepalen hoe houterig uw kop aanvoelt na te veel alcoholplezier.

Mannen en vrouwen worden gevoeliger voor drank naarmate ze ouder worden. Dat komt door de afname van vocht in het lichaam. Omdat de alcohol dan minder verdund wordt, is de bloed-alcoholconcentratie hoger.

Vooral vrouwen zijn de klos. Zij zijn gemiddeld kleiner dan mannen en hebben meer vet en minder spieren, waardoor het lichaam van een vrouw minder vocht bevat dan dat van een man. Vrouwen die in de menopauze zitten, worden door veranderingen in de hormoonspiegel ook nog eens gevoeliger voor alcohol en meer dronken van dezelfde hoeveelheid alcohol. Hebt u last van overgangssymptomen, dan kunt u bovendien zwaardere symptomen van depressie ervaren door drank.

Daarnaast is er het metabolisme dat vertraagt. Dat geheel van chemische processen in het lichaam regelt onder meer de vertering en de afbraak van alcohol. Hoe trager dat gebeurt, hoe langer het duurt om te herstellen. En net zoals alles in een ouder wordend lichaam, beginnen ook de nieren en lever te sputteren waardoor ook die vaak niet meer optimaal werken. Daarbij komt nog dat veel ouderen medicijnen slikken. Alcohol en medicijnen zorgen mogelijk voor extra ellende, zoals duizeligheid en verwardheid.

Een andere mogelijke reden waarom u minder tolerant wordt voor alcohol is omdat ouderen minder zwaar drinken dan in hun jeugdjaren of ‘anders’ drinken. Een jongere persoon zal eerder kiezen voor wodka, een oudere voor whisky, cognac of rode wijn. In die laatste categorie zitten hoge concentraties congeneren. Kleurloze sterkedrank, zoals wodka, heeft lage concentraties congeneren. Die bevatten aceetaldehyde, aceton, histamine en methanol. Vooral dat laatste is verantwoordelijk voor een kater. Whisky heeft 37 keer meer congeneren dan wodka.

Wees dankbaar voor de kater

Dat een kater met het ouder worden steeds zwaarder wordt, zou u met blijdschap moeten vervullen. Overdrijven met alcohol is immers nooit een goed idee en het is een stuk makkelijker om minder te drinken als de mogelijkheid bestaat dat u de volgende ochtend met barstende koppijn boven de WC-pot hangt.

Van tussen de 3 en 23 procent van de bevolking wordt gezegd dat ze resistent zijn voor een kater. Deze mensen lopen een grotere kans om zwaar te drinken. Alcoholisten kennen het fenomeen van de kater vrijwel niet en worden dus nooit afgeschrikt om te veel te drinken. Zij breken alcohol zo gezwind af dat de kater geen tijd heeft om zijn intrede te doen.

Een kater voorkomen? Enkele tips

  • Drink langzaam. Zo geeft u uw lichaam de tijd om de alcohol te verwerken. De piek in het alcoholpromillage in het bloed is minder hoog wat de kater minder zwaar maakt.
  • Wissel af met water. U kunt de alcohol in het bloed ook verdunnen door ijs aan de borrel toe te voegen of de alcoholische drankjes af te wisselen met water. Ook letterlijk water bij de wijn doen, is een mogelijkheid, ook al is dat volgens echte wijnliefhebbers hetzelfde als vloeken in de kerk.
  • Ga voor duurdere drank. Sommige mensen beweren dat ze minder last hebben van een kater als ze duurdere drankjes drinken. U kunt de schade aan uw lichaam echter niet afkopen, maar misschien neemt u bij een dure wijn meer tijd om ze goed te proeven, waardoor u er minder van drinkt? Handig.
  • Kies drankjes zonder bubbels. Nieuwjaar zonder een bubbeltje is misschien minder feestelijk, maar weet dat koolzuur alcohol sneller in het lichaam doet opnemen.
  • Drink uit kleinere glazen. Een beproefde methode voor mensen die willen afvallen: eet uit kleinere borden. Hetzelfde geldt voor mensen die beducht zijn voor de kater: drink uit een kleiner glas.
  • Kleurloze sterkedrank is te verkiezen. Daar zitten minder congeneren in, waarvan vermoed wordt dat ze uw kater erger maken. Kies dus voor wodka in plaats van whisky of rode wijn.
  • Drink niet op een lege maag. wanneer uw maag gevuld is, zult u een minder hoge piek ervaren in uw alcoholpromillage.

Uw kater genezen, kan dat?

Helaas. Hoewel er op het internet vaak met ‘wondermiddeltjes’ gestrooid wordt om de kater te ‘genezen’, is er volgens de wetenschap geen enkele behandeling die u van uw kater bevrijdt. Wat kunt u dan wel doen om de pijn draaglijker te maken? Ibuprofen verzacht de ontsteking, die in het lichaam op gang komt omdat het immuunsysteem in actie schiet. Neem ibuprofen voordat u gaat slapen en/of bij het opstaan, liefst in combinatie met iets te eten, want u kunt er last van uw maag van krijgen. Drink een halve liter water voordat u gaat slapen en een halve liter bij het opstaan om uw lichaam te helpen hydrateren. Sportdrankjes (met elektrolyten) brengen uw zouthuishouding weer in balans. Ook cafeïne en koolhydraten zullen u wat beter doen voelen. In cola (met of zonder prik) zitten drie dingen die kunnen helpen: koolhydraten, vocht en cafeïne. Bewegen doet tot slot uw stofwisseling versnellen en de afbraak van de alcohol. Maar sporten is wellicht het laatste waar u zin in heeft op 1 januari.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content