Journaliste Eva Kestemont legt politici en de voedingsindustrie de ideeën en suggesties mee die kwamen bovendrijven tijdens de lancering van haar boek Verbeterd Recept . ‘Er zijn tal van opties om anders om te gaan met ultrabewerkt voedsel.’
Beste afgevaardigde van de voedingsindustrie,
Beste beleidsmaker die werkt rond voeding en gezondheid,
Een tijdje geleden mailde ik u met een vraag: of u zou willen zetelen in een panelgesprek over ultrabewerkt voedsel, naar aanleiding van de verschijning van mijn boek Verbeterd Recept. U bedankte helaas, omwille van een reeds volle agenda. Ik weet dat u anders graag had meegepraat, want goed voedsel is een thema dat u na aan het hart ligt.
Daarom vat ik graag voor u samen wat op het panelgesprek besproken werd door gasten Loes Neven, Jelle Goossens en Hella Van Laer. Als innovatiemanager bij het Vlaams Instituut Gezond Leven, woordvoerder bij organisatie voor duurzame voeding Rikolto en diëtiste en bestuurslid van de Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten spannen ze zich elke dag in voor een gezonder en duurzamer voedselsysteem.
Hun bijdragen aan het debat rond ultrabewerkt voedsel zijn zeer verrijkend en welkom, maar u weet ongetwijfeld dat de uitdagingen rond deze voedingsgroep te groot zijn om enkel aan bezorgde burgers en gezondheidsorganisaties over te laten. Ook uw bijdrage aan dit gesprek is hoognodig. U bent tenslotte een van die mensen die mee bepaalt wat en hoe we elke dag eten. Zullen we het daar eens over hebben?
Als startpunt geef ik u alvast graag deze vragen en suggesties mee die tijdens het debat kwamen bovendrijven.
Hella Van Laer: “Ultrabewerkt voedsel is verslavend. Niemand binge eat een broccoli. Hoe komt het dat we dat wel met dit soort voedsel doen?”
Loes Neven: “Gezond eten hoeft niet duur en complex te zijn, hoor ik vaak. Klopt, maar het kost toch altijd wel wat tijd en moeite: plannen, kopen, koken, afwassen… Gezond, goedkoop én gemakkelijk: die drie samen is toch niet zo simpel. Hoe kunnen we de gezonde keuze ook gemakkelijk en goedkoop maken?”
Jelle Goossens: “Ultrabewerkt voedsel wordt gemaakt van ingrediënten die op hun beurt ook al bewerkt zijn. Een consument ziet de oorspronkelijke ingrediënten niet. Hij weet niet meer wat achter zijn voedsel zit. Zelfs mensen die in de voedingssector werken, weten geregeld niet meer wat er aan de productiekant gebeurt. Dat heeft tot gevolg dat al die schakels in de keten elkaar stilaan aan het vermalen zijn onder een enorme prijsdruk. Als je supermarkten in contact brengt met producenten en ze kunnen zelf zien wat een gigantische impact het kan maken als ze vijf cent meer betalen voor een product, zet dat zaken voor hen in perspectief.”
Ik ben zo benieuwd om te horen wat u denkt van deze suggesties, beste afgevaardigde van de voedingsindustrie en beleidsmaker. Heeft u antwoorden op de vragen die de panelleden stelden tijdens het debat over ultrabewerkt voedsel? Of weet u het ook nog niet en moeten we er nog meer over praten? Zullen we dat dan doen?
Loes Neven: “Op dit moment wordt er op federaal niveau gewerkt aan een nieuw gezondheid- en voedingsplan. Maar daarvoor gebeurt geen raadpleging van onafhankelijke experten. Ik zou er graag in zien dat de voedselomgeving wordt aangepakt. Dat gezonde voeding goedkoper wordt gemaakt en ongezonde tegelijk duurder. Dat kindermarketing ingeperkt wordt.”
Hella Van Laer: “De diëtist is dé partner om bij te dragen aan dat voedingsplan. Hij of zij weet door elke dag burgers te begeleiden bij hun voedingskeuzes als geen ander hoe die denkt over voedsel en wat de uitdagingen zijn. De Vlaamse Beroepsvereniging van Diëtisten werd echter niet gevraagd. Een gemiste kans.”
Jelle Goossens: “Niemand heeft het gevoel hier macht over te hebben. Zelfs bij de machtigste voedingsbedrijven leeft het gevoel dat ze mee moeten op de golven die er zijn. Maar voedsel heeft een kostprijs. Die betalen we altijd ergens. Vandaag doen we dat via stijgende gezondheidskosten. Mijn vraag aan de overheid is dus: zorg voor een samenhangend beleid. Verbind landbouw, voeding en gezondheid en vertel een coherent verhaal.”
In tijden waarin de helft van de Belgen meer weegt dan gezond voor hen is, kunnen we de wetenschappelijk onderbouwde link tussen ultrabewerkt voedsel en overgewicht en obesitas immers niet gewoon naast ons neerleggen. En als minstens een deel van alle chronische aandoeningen die al in verband werden gebracht met dit voedsel (denk aan hart- en vaatziekten, diabetes type 2, verschillende kankers, depressies, dementie…) vermeden kunnen worden door anders om te gaan met ultrabewerkt voedsel, lijkt mij dat een kans om te grijpen.
(Lees verder onder de preview.)
Hoe gaan we dat aanpakken? Bovendien valt er veel meer te zeggen over ultrabewerkt voedsel dan enkel die impact ervan op onze gezondheid. Het heeft ook een invloed op het milieu, hoe we denken over voedsel en onze samenleving.
Wat denkt u: wat gaan we daarmee doen?
Hella Van Laer: “Ook chronische stress en slaaptekort stuwen onze drang naar ultrabewerkt voedsel. Daarin schuilt een rol voor het onderwijs. Kinderen moeten niet alleen leren wat gezonde voeding is, maar ook hoe het groter verhaal rond die gezonde voeding eruitziet.”
Loes Neven: “Scholen zijn dé plaats waar alle kinderen elke dag zijn. Benut dat om een enorme impact te maken en ondersteun scholen met extra middelen en mensen om daar gezonde voeding aan te bieden. Duw het niet zomaar bij op het al overvolle bord van de leerkracht.”
Jelle Goossens: “Gemak zal altijd belangrijk zijn voor mensen. Wat als gemaksvoedsel, dat nu bijna allemaal ongezond is, nog maar voor pakweg dertig procent niet gezond zou zijn? Dat zou al een gigantisch verschil maken.”
Ultrabewerkt voedsel neemt vandaag zo’n prominente rol in in ons dagelijks dieet dat het onmisbaar lijkt in onze huidige maatschappijvorm. Dat hoeft het niet altijd te zijn. Er zijn tal van opties om anders om te gaan met dit soort producten.
Makkelijk zal dat niet zijn, nodig wel. Praat u mee?
Met vriendelijke groeten,
Eva Kestemont is auteur van Verbeterd Recept (Waarom je te veel ultrabewerkt voedsel eet en hoe dat anders kan).
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier