Vlamingen zijn ondanks de vele crisissen in de wereld nog steeds best tevreden over hun levenskwaliteit, maar de meest tevreden mensen wonen in het noorden van Europa. Wat kunnen we van hen leren?

Een 7,3 op 10. Dat is de gemiddelde score die de Vlaming aan zijn algemene levenstevredenheid geeft, aldus cijfers van Statistiek Vlaanderen die ruim 6.000 Vlaamse 18-plussers bevroeg.

79 procent geeft zichzelf een score van 7 of meer op 10 op de vraag ‘Hoe tevreden ben je met het leven in het algemeen?’, iets meer dan de helft een score van 8 of meer. Zowat 6 procent van de inwoners geeft zichzelf een score lager dan 5. 

Mensen die alleen wonen of die alleenstaande ouder zijn hebben minder levenstevredenheid en personen die samenwonen met een partner zonder of met kinderen kenden de hoogste gemiddelde tevredenheid.

Wat kunnen we leren van andere landen?

De tevredenheidsscore blijft in ons land al een tijdje vrij stabiel. Het meest tevreden land ter wereld zijn we echter niet. Dat is volgens Het “World Happiness Report” van de VN Finland (7,8), gevolgd door Denemarken (7,6) en IJsland (7,5). België staat op een 17^e plaats.

Een ranglijst die gebaseerd is op subjectief welbevinden? Daar stellen heel wat onderzoekers zich al langer vragen bij, zeker nu Israël dit jaar naar de vierde plaats stijgt (de Palestijnen staan 95 plaatsen lager). Respondenten die gevraagd wordt hun huidige leven te beoordelen volgens het westerse concept van ’tevredenheid’ in de zin van individuele prestaties, moet uiteraard met een korrel zout genomen worden. Maar kunnen we toch niet een heel klein beetje leren van onze Europese noorderburen?

Finland

Uiteraard zijn een goed inkomen en goede gezondheid van belang. Maar ook de kwaliteit van de overheid en de afwezigheid van corruptie spelen een rol, net als een hoger BBP per hoofd van de bevolking, een sterk sociaal ondersteuningssysteem, vertrouwen in elkaar en de vrijheid om je eigen keuzes te maken.

Maar wat maakt dat de Finnen hun leven als net ietsje meer bevredigend ervaren? Fins geluk komt vooral voort uit een diepe verbinding met de natuur, waarvan al meermaals bewezen is dat het ons gelukkig maakt. Finnen delen daarnaast de bijzondere overtuiging dat geluk een vaardigheid is en dat problemen vooral interessante uitdagingen zijn om nieuwe dingen te kunnen leren. Als je gelooft dat je voortdurend nieuwe vaardigheden kunt ontwikkelen en dat je daarin ook gerust mag falen, word je veerkrachtig en kun je de wereld aan.

En nog dit: ook het luisteren naar heavy metal, wat in Finland veelvuldig gedaan wordt, zou volgens onderzoek van de Macquarie University in Australië tot vreugde en empowerment leiden.

Denemarken

Denemarken is de thuis van de denktank The Happiness Research Institute en heeft van tevredenheid een heuse industrie gemaakt door het concept ‘hygge’, oftewel de kunst van het genieten van de kleine dingen van het leven, wereldwijd de exporteren. Om even aan de eisen die het leven stelt te ontsnappen, nestelen Denen zich geregeld in een sfeer van gezelligheid, intimiteit en warmte door bijvoorbeeld een kopje koffie of pint te drinken met een collega of vriend.

Maar er is meer dan dat. Denen kennen een uitstekende werking van de sociale zekerheid, waaronder een van de meest genereuze  zwangerschapsverlofregelingen van Europa, en de kinderopvang is er gegarandeerd en gesubsidieerd. Daarnaast hebben de Denen een goede gezondheidszorg, prima onderwijs en een meer dan haalbare work-life balans. Een gemiddelde werkweek in Denemarken bedraagt 33 uur. Tegelijk is Denemarken een van de productiefste landen van Europa.

(Lees verder onder de preview)

IJsland

IJsland ging tijdens de financiële crisis in 2008 bijna failliet. Mensen verloren geld, bezittingen en werk. Maar de IJslanders leerden wel hun veerkracht kennen, dat vandaag bijdraagt tot hun geluksgevoel, zo schrijven Alissa Van der Voort en Tjerk Klompmaker in hun boek ‘Gelukkigst, lessen in geluk overal ter wereld’.

‘De kracht om effectief met lastige situaties om te gaan en hier sterker uit te komen, maakt gelukkiger. Veerkracht is meer dan alleen terug bouncen na een negatieve ervaring, het zorgt ervoor dat je meer positieve betekenis vindt in uitdagende situaties. Lastige en oncomfortabele situaties zijn onvermijdelijk en oncontroleerbaar, je reactie daartegen niet.’

Gelukkig maar depressief

Toch leven de Finnen, Denen en IJslanders niet in het land van melk en honing. Ook zij hebben zorgen, moeten hard werken en het leven is duur. Finland kent bovendien een toenemende dreiging van Rusland. In Denemarken staat de sociale zekerheid onder druk door de vluchtelingencrisis en ook de Scandinavische manier van leven krijgt het steeds harder te verduren onder de klimaatverandering, zoals storm Hans deze zomer liet aantoonde.

De donkere winterdagen hebben tot slot een invloed op het geluk. In Scandinavië komen aandoeningen als winterdepressie veel vaker voor. Van alle landen in Europa is het gebruik van antidepressiva in de Scandinavische regio het grootst. Het verschil is dat men het daar ogenschijnlijk prima vindt om tijdens de donkere dagen antidepressiva te nemen omdat men lijkt te accepteren dat extreem geluk niet haalbaar is.