Een aangenaam gevoel bij de uitvoerder, maar fronsende blikken bij omstaanders, dat levert het knakken van de knokkels meestal op. Maar hoe onschuldig is het ‘knak’-geluidje eigenlijk?
Wanneer iemand zijn vingers of polsen laat knakken, levert dat vaak fronsende blikken op bij omstaanders, terwijl de uitvoerder het net aangenaam vindt. Een veelvuldige ‘knakker’, krijgt ongetwijfeld geregeld de zin ‘pas maar op, daar krijg je artrose van’, toegespeeld. Maar hoe schadelijk is het kraken van de knokkels eigenlijk?
‘Hoewel het gekraak voor veel mensen onaangenaam klinkt, is de beweging relatief onschuldig’, schrijft de Amerikaanse nieuwswebsite VOX. ‘Zolang je zelf geen pijn voelt, is er niets aan de hand en is knakken niet schadelijk.’
Belletjes die ontploffen
In de gewrichtsholtes bevindt zich een kleine hoeveelheid vloeistof waarin gas is opgelost. Door je uit te trekken, je been te strekken of stevig je vinger te plooien wordt die holte iets groter, waardoor er een onderdruk ontstaat. Die lage druk zorgt ervoor dat de opgeloste gassen vrijkomen. Het gas vormt kleine belletjes en wanneer die openbarsten, ontstaat het ‘knak’ geluid.
Het duurt gemiddeld 20 minuten vooraleer je opnieuw de vingers of knieën kan laten knakken. Eens de vrije ruimte terug haar normaal formaat heeft aangenomen, moeten de gassen opnieuw opgelost worden in vloeistof. Hoe meer keer je de ‘belletjes laat ploffen’ hoe losser het gewricht wordt en hoe gemakkelijker het in de toekomst gaat.
Al kan het ook de pees zijn die het geluid veroorzaakt. Zoals de snaar van een gitaar kan de pees langs het bot schuiven, wat een ‘knakkend’ geluid oplevert.
60 jaar lang elke dag knakken
Het geluid is dus niet afkomstig van botten, wat veel mensen vermoeden, en is dus geen trigger voor reuma of atrose. Tot die conclusie kwam ook Donald Unger. De Amerikaanse arts knakte zestig jaar lang de vingers van slechts één hand. De resultaten van zijn onderzoek publiceerde hij in 1998. Ietwat trots verkondigde hij dat er geen artritis was opgetreden. Tussen beide handen was er na al die tijd geen verschil merkbaar.
Hoewel het hier maar gaat om één proefpersoon, zijn de meeste wetenschappers het eens met Unger. In 2010 verscheen een studie die 215 proefpersonen onder de loep nam. En ook daaruit bleek dat het knakken van de knokkels niet in verband konden worden gebracht met artritis of andere aandoeningen.
Nek en rug
Al zijn er ook enkele tegenkantingen. Volgens sommige wetenschappers wordt het gewrichtskapsel slapper door het veelvuldig knakken. Zij worden bijgestaan door een studie uit 1990, die stelde dat het veelvuldig knakken van de vingers kan leiden tot opgezwollen handen en een verminderde grip. ‘Maar opvolgend onderzoek hierover ontbreekt’, bericht VOX.
Dokters waarschuwen wel dat bovenstaande niet per se geldt voor nek en rug. ‘Als je die lichaamsdelen zelf kunt kraken, kan dat wijzen op een instabiele rug of nek. Een dokter of kinesist raadplegen is in dat geval aangewezen.’ (AVE)
