Vervuiling is jaarlijks verantwoordelijk voor de dood van negen miljoen mensen wereldwijd. Luchtvervuiling is veruit het gevaarlijkst, met 6,5 miljoen slachtoffers per jaar, stelt een grootschalig onderzoek in The Lancet.
Ongezonde lucht, water, grond en werkplekken waren in 2015 verantwoordelijk voor 1 op de 6 overlijdens. Het echte cijfer kan bovendien nog veel hoger zijn, omdat de impact van heel wat vervuilende stoffen nog onbekend is.
De grote meerderheid (92 procent) van de sterfgevallen doet zich voor in ontwikkelings- en groeilanden. In sommige landen, zoals India en Madagaskar, is vervuiling zelfs goed voor een kwart van alle overlijdens. De economische impact daarvan op de ontwikkeling van die landen, kan nauwelijks onderschat worden, zeggen de onderzoekers.
Luchtvervuiling
Luchtvervuiling is met voorsprong de grootste boosdoener, verantwoordelijk voor naar schatting 6,5 miljoen overlijdens in 2015, meestal als gevolg van hart- en vaatziekten, longkanker en chronisch longlijden.
In sommige landen is vervuiling zelfs goed voor een kwart van alle overlijdens.
De tweede grootste bron is watervervuiling, vaak als gevolg van gebrekkige afvalwaterverwerking, goed voor 1,8 miljoen doden per jaar.
Blootstelling tijdens werk aan giftige en kankerverwekkende stoffen is nog eens goed voor 800.000 slachtoffers, onder meer door longaandoeningen bij mijnwerkers en arbeiders die blootgesteld worden aan asbest.
Loodvervuiling blijft ook een groot probleem, met 500.000 stergevallen als gevolg van hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Andere vormen van grondvervuiling, zoals zware metalen of chemische stoffen, zijn niet voldoende onderzocht en daardoor niet opgenomen in de studie.
Onderschat
De auteurs benadrukken dat ook heel wat chemische vervuilers niet moeten worden geïdentificeerd en onderzocht, en dat de volledige gezondheidseffecten van vervuiling dus waarschijnlijk nog groter zijn.
Vervuiling heeft veruit de grootste impact in landen die een snelle industrialisering meemaken, zoals India, Pakistan, China, Bangladesh, Madagaskar en Kenia. Vervuiling is in die landen verantwoordelijk voor meer dan een kwart van alle sterfte. In India ging het in 2015 over 2,5 miljoen sterfgevallen, in China over 1,8 miljoen.
Naarmate landen zich ontwikkelen, verandert ook het type vervuiling en wijzigen de gezondheidsproblemen die ermee samenhangen. Zo zijn watervervuiling en luchtvervuiling binnenskamers het grootste probleem in ontwikkelingslanden, met veel diarree en longproblemen als gevolg. Maar naarmate de industrialisering toeneemt, verschuift de vervuiling naar de buitenlucht en chemische vervuiling van de bodem.
Genegeerd
‘Vervuiling is veel meer dan een ecologisch probleem: het is een diepgaande bedreiging die veel aspecten van het menselijk welzijn en gezondheid in gevaar brengt’, zegt hoogleraar Philip Landrigan, covoorzitter van de Lancet-commissie die de studie samenstelde.
‘Het verdient de volle aandacht van wereldleiders, gezondheidsdeskundigen en mensen over de hele wereld. Maar ondanks de verreikende gevolgen voor de gezondheid, de economie en het milieu wordt vervuiling genegeerd in de internationale gezondheidsagenda en de strijd ertegen is ondermaats. Met deze studie willen we het bewustzijn opkrikken en de politieke wil mobiliseren die nodig is om het probleem aan te pakken.’
