Verbod op zonnebankcentra: feiten en fictie onder de lamp

Moet kunstmatig uv-licht worden gebannen omdat het huidkanker en ander leed veroorzaakt? De Stichting tegen Kanker vindt alvast van wel.

Hoewel de rage van de bronzen teint nu op zijn retour is dankzij campagnes voor melanoompreventie, gaat het de zonnebankcentra die een natuurlijke bruining beloven nog voor de wind. Dr. Véronique del Marmol, consulterend dermatologe in het Erasmusziekenhuis in Brussel, belicht de vele kanten van zon uit het stopcontact.

“De zonnebank versnelt de veroudering van de huid.”

Ja, maar bij een gelijke hoeveelheid uv A rimpelt de huid even snel in de natuurlijke zon als onder de zonnelampen. Zonlicht bevat echter ook uv B, de stralen waar je zonnebrand van krijgt. En dat is maar goed ook, want dan weet je dat je moet oppassen en uit de zon moet gaan. Zonnebanken hebben die uv B niet. Aan de andere kant is het met de veroudering van je huid net als met het aanspreken van je spaarpotje: hoe meer je uitgeeft, hoe sneller het op is.

“De zonnebank werkt het ontstaan van melanomen in de hand.”

Het verband tussen huidkanker en kunstmatig uv-licht blijft omstreden. Onderzoek is niet eenvoudig en bovendien wordt dat gevaar niet in alle studies bevestigd. Aan de andere kant is het haast ondoenlijk om de blootstelling van verschillende mensen met eenzelfde huidtype te vergelijken. Het is niettemin bekend dat melanomen vaker voorkomen bij tieners die graag op de zonnebank liggen. De leeftijd zou dus een rol kunnen spelen. Er bestaat trouwens een koninklijk besluit dat het gebruik van zonnebanken tot je 15de verbiedt en dat moet worden opgehangen in gelegenheden waar zulke apparatuur te vinden is.

“Zonnebankkuren heeft niets dan nadelen.”

Er zijn wel degelijk voordelen. Zo stimuleert het licht de aanmaak van endorfines, een stof die je een lekker gevoel geeft. In natte, koude winters is dat niet onbelangrijk. Ook wordt het mooi gevonden als je bruin bent. Voor sommigen is dat een overweging. Tot slot zijn er verschillende huidprobleempjes waar uv goed tegen helpt, zoals eczeem en acne, al worden de puistjes in tweede instantie alleen maar erger.”

“Kunstmatig uv-licht tast je immuniteit aan.”

Klopt, en daar wordt met gecontroleerde doses uv A en op voorschrift ook gebruik van gemaakt door dermatologen voor immuniteitsstoornis, waarbij het immuunsysteem verkeerde signalen doorgeeft. Zo kun je namelijk tal van ontstekingsprocessen behandelen die aan de basis liggen van bijvoorbeeld psoriasis en eczeem. Aan een verminderde immuniteit hangen echter wel wat nadelen vast, zoals waarschijnlijk het ontstaan van kanker.

“Kunstmatig uv A-licht stimuleert de aanmaak van vitamine D.”

Nee, want vitamine D ontstaat in de huid onder invloed van uv B. Zonnebanken produceren nauwelijks uv B, behalve als de lampen al erg versleten zijn.

“Een paar uur op de zonnebank kan geen kwaad.”

De vraag is niet of een paar keer per jaar naar de zonnebank wel of geen kwaad kan. Het probleem is dat die paar bezoekjes er al snel meer worden en elkaar ook sneller opvolgen. Omdat je dan al bruin bent, verbrand je minder snel en blijf je vervolgens nog langer in de zon liggen.

Wat doet de politie?

Voor zonnebanken gelden zeer strenge regels. Door de gebrekkige controle worden ze echter zelden nageleefd. Zo zijn alle centra verplicht om de volgende tekst op te hangen, die minstens op 5 meter afstand zichtbaar dient te zijn: “Uv-straling kan huidkanker veroorzaken en de ogen ernstig beschadigen. Het dragen van een beschermende bril is verplicht. Sommige medicijnen en cosmetica kunnen tot ongewenste huidreacties leiden. Blootstelling aan kunstmatige uv-straling is verboden voor jongeren onder de 15 jaar en wordt sterk afgeraden aan andere minderjarigen en aan zwangere vrouwen.”

H

Michèle Rager