‘Vaticaan zou net tevreden moeten zijn met euthanasienota Broeders van Liefde’

In een interview met Artsenkrant stelt Peter Degadt, CEO van de Vlaamse ziekenhuiskoepel Zorgnet-Icuro, dat zijn organisatie op dezelfde lijn zit als de Belgische Broeders van Liefde met hun visietekst over euthanasie bij uitzichtloos psychisch lijden van niet-terminale psychiatrische patiënten. Volgens hem bouwt de tekst juist meer garanties in, en hoeven de Broeders van Liefde dus niet ongerust te zijn.

Zowat een maand geleden dreigde het Vaticaan met sancties tegen de Broeders van Liefde omdat hun euthanasienota niet verenigbaar is met de leer van de kerk. Het Vaticaan wilde de Belgische tak van de Broeders van Liefde daarvoor uitsluiten uit de Roomse kerk.

‘Het document van de Belgische Broeders van Liefde over euthanasie bij psychisch lijden van niet-terminale psychiatrische patiënten, concretiseert de werkwijze en bouwt nog meer garanties in. Dus zou ik eerder verwachten dat Rome tevreden zou zijn. Want als je geen enkele procedure-afspraak hebt, ja… wat is dan de zekerheid dat men behoedzaam te werk gaat?’, stelt Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder van Zorgnet-Icuro, het netwerk van 775 Vlaamse zorgorganisaties.

Wet gestemd en toegepast

De uitspraken van Degadt laten alvast aan duidelijkheid niets te wensen over. ‘In de eerste plaats’, zegt hij, ‘speelt het meningsverschil zich af binnen de internationale congregatie van de Broeders van Liefde. Voor ons netwerk verwijs ik naar onze visie uit 2002 over euthanasie in het algemeen. In België is de wet gestemd en die wordt in alle ziekenhuizen toegepast.’ Voor Peter Degadt kan niet enkel somatisch maar ook uitzichtloos psychisch lijden in zeer uitzonderlijke gevallen een gerechtvaardigde grond voor euthanasie vormen.

‘Grote terughoudendheid is echter vereist. Ten eerste is er de vrije wilsuiting. Per definitie, omdat het een psychiatrische patiënt is en daarmee al een probleem heeft, moet je heel, heel voorzichtig en omzichtig zijn. En ten tweede heb je weinig objectivering van wat een uitzichtloze toestand van een psychiatrische patiënt is zoals dat in de wet staat. Die twee essentiële elementen doen ons zeggen: wees heel voorzichtig.’

Degadt vindt dat het document van de Belgische Broeders van Liefde precies dat doet. ‘De tekst zegt juist: wees bijzonder omzichtig en zorgvuldig. Het is een soort procedure-afspraak. In de toegepaste ethiek kan je immers nooit zeggen dat euthanasie in geen enkel geval kan of mag gebeuren. Er zijn tragische situaties waarin mensen echt moeten geholpen worden door te doen wat je eigenlijk niet mag doen: iemands leven beëindigen. In die zin zie ik geen tegenstrijdigheden tussen het standpunt van de Broeders en ons advies uit 2002. Eerder is het een concretisering en het inbouwen van nog meer garanties. En dus is dit een stap vooruit.’

Volste vertrouwen in psychiaters

De CEO van Zorgnet-Icuro zegt het volste vertrouwen te hebben in de psychiaters die de beslissing uiteindelijk moeten nemen. ‘Als je de proceduretekst leest, dan zeg ik: heb vertrouwen in de professionaliteit en de hoge ethische standaarden die onze zorgorganisaties hanteren. Ook broeder Réné Stockman (wereldwijd generaal-overste van de BvL, nvdr) moet niet ongerust zijn.”