België verbiedt sinds deze maand de verkoop van nicotinezakjes. Voorstanders zien die zakjes als een rookstopmiddel, tegenstanders beschouwen ze als een opstap naar sigaretten.
Sinds 1 oktober geldt in België een verbod op nicotinezakjes. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil daarmee voorkomen dat jongeren beginnen te roken.
Nicotinezakjes lijken op het in Scandinavische landen populaire snus. Beide producten worden onder de bovenlip aangebracht en geven daar nicotine af. Snus bevat ook tabak, nicotinezakjes niet.
Snus wordt al heel lang gebruikt in Zweden en Noorwegen en is daar ook legaal. In de rest van Europa mag het niet verkocht worden. Nicotinezakjes zijn relatief nieuw en waren tot voor kort in veel Europese landen nog wel toegelaten.
Aanzetten tot roken
Dat nicotinezakjes jongeren aanzetten tot roken, is volgens toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) wetenschappelijk bewezen.
‘Nicotine in gelijk welke vorm prikkelt de hersenen. Dat is de basis voor een verslaving. Gebruikers van nicotine zullen altijd opnieuw een dosis opzoeken: of dat nu door een klassieke sigaret op te steken is, of snus onder de lip te steken. Het is die stof waar ze naar verlangen. Het is geen onschuldig snoepje.’
Toch gaat het Vlaams Instituut Gezond Leven niet akkoord met het verbod. Volwassenen die willen stoppen met roken kunnen baat hebben bij de nicotinezakjes, stelt het expertisecentrum.
Tytgat stelt zich daar vragen bij: ‘Als je kunt aantonen dat de zakjes gecontroleerde gehaltes nicotine bevatten en dat ze beschikbaar zijn in verschillende dalende concentraties, dan zou je dat als stopmiddel kunnen gebruiken. Maar is dat wel zo in de praktijk?’
Gezond Leven benadrukt dat nicotinezakjes een lagerrisicoproduct zijn: ‘De meeste gezondheidsschade door roken is te wijten aan de verbranding van tabak, niet de nicotine.’
Tytgat: ‘Nicotine is op zich niet de boosdoener van bijvoorbeeld longkanker. Als mensen longkanker krijgen na het roken ligt dat meestal aan de teer die de longen binnenkomt. De verbrandingsproducten in die teer zijn kankerverwekkend.’
Is een nicotinezakje dan een gezonder alternatief? Risicovrij is het zeker niet. Tytgat: ‘Nicotine, in gelijk welke vorm, beïnvloedt de zuurtegraad van je mond en is dan een soort bijtende stof. De weerstand van je mond en tandvlees gaat erdoor achteruit, en dat kan infecties bevorderen waaruit een kanker kan ontstaan.
Blijft de vraag waarom sigaretten dan ook niet verboden worden, als roken nog schadelijker is dan nicotinezakjes. Tytgat: ‘Dat is inderdaad niet echt logisch. Want naast de verslaving is het inademen van die toxische stoffen misschien nog het meest kwalijke aan een nicotineverslaving. Hoe dan ook is de werking van nicotine op de hersenen significant, dus moeten we proberen eender welke gebruiksvorm af te raden.’
