Toxicoloog Jan Tytgat: ‘E-sigaretten zijn minder ongezond, maar strenge regels blijven nodig’

E-sigaretten zijn minder schadelijk omdat er geen teer of rook vrijkomt, zegt toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven). ‘Maar er zit wel nicotine in. Dampen in openbare ruimtes moet dus net zo goed verboden zijn.’

Ik ben al bijna 60 jaar in behandeling bij een endocrinoloog in het UZ Gent (voor hypopituïtarisme). Vanaf mijn dertigste begon ik epilepsieaanvallen te krijgen en werd ik doorverwezen naar een neuroloog. Hij verbood me alcohol te drinken, maar ik mocht blijven roken. Wat is volgens u beter (of minder slecht): roken of drinken? (Hendrik Bonte, Blankenberge)

Jan Tytgat: Het is heel moeilijk om deze vraag zwart-wit te beantwoorden, omdat alles afhangt van de hoeveelheden die je consumeert. Maar ik durf toch te zeggen dat roken slechter is voor de gezondheid. Door natuurlijke materialen zoals tabak te verbranden, produceer je altijd teer. Dat is slecht voor de longfunctie en bovendien kankerverwekkend. We weten allemaal dat veel alcohol drinken ook schadelijk kan zijn, maar er is geen enkel bewijs dat af en toe een glaasje bier of wijn nadelig is voor de gezondheid. Al ligt dat in uw specifieke geval enigszins anders: alcohol kan een epilepsieaanval uitlokken en is voor u dus extra gevaarlijk. Dat geldt niet voor tabak.

Hoe zou de e-sigaret volgens u moeten worden ingepast in de regelgeving rond roken in openbare plaatsen en eetgelegenheden? (Lander Van Gucht, Oppuurs)

Tytgat: Ik vind dat we de e-sigaret moeten beschouwen als rookwaar: niet toestaan in de openbare ruimte, op scholen en voor minderjarigen. E-sigaretten bevatten namelijk wel nog nicotine, die je deels uitademt. Dat is dus nadelig voor je omgeving, zeker als er kinderen of zwangere vrouwen in de buurt zijn. De regering moet klare wijn schenken aan de consument en de regelgeving even streng maken. Al mag wel benadrukt worden dat de e-sigaret minder schadelijk is, en dus geschikt voor wie wil stoppen met roken.

Welke bestanddelen en smaakstoffen worden er gebruikt in e-sigaretten en zijn die niet schadelijk op een te hoge temperatuur? Zijn e-sigaretten even verslavend als gewone sigaretten, aangezien het verslavende bestanddeel nicotine nog steeds aanwezig is? (Christina Dimi, Leuven)

Tytgat: Wat betreft het eerste deel van uw vraag: net als de Hoge Gezondheidsraad ben ik geen voorstander van toegevoegde aroma’s aan sigaretten en e-sigaretten. We weten namelijk niet of er kwalijke stoffen ontstaan bij verhitting of verdamping, dat moet eerst verder onderzocht worden. En dan de kwestie rond verslaving: nicotine blijft inderdaad een stofje waar ons lichaam verslaafd aan raakt, of je het nu rookt of dampt. De e-sigaret kan dus wel degelijk verslaving in de hand werken. Maar het voordeel is dat je ampullen kunt kopen met dalende concentraties nicotine, wat het afkicken makkelijker maakt.

Is nicotine kankerverwekkend? (Peter Danckers)

Tytgat: Daar bestaan veel misverstanden over. We kunnen duidelijk stellen dat nicotine op zich niet kankerverwekkend is. Teer en rook zijn dat wel. Omdat bij een e-sigaret geen verbranding plaatsvindt, is die dus minder ongezond. Al is er wel een kleine kanttekening: nicotine is een vrij corrosieve stof, waardoor ze de mondhygiëne aantast. Onrechtstreeks kan nicotine dus wel bijdragen tot mondkanker, maar een direct causaal verband is er niet.

VRAAG VAN DE WEEK:

Ik vergelijk de schadelijkheid van de e-sigaret weleens met de dampen die we inademen bij het koken: het betreft dan ook waterdamp met aromaten die eventueel aan hoge temperaturen zijn blootgesteld. Is dat correct? (Herman Claus, Olen)

Tytgat: In tegenstelling tot de rook van gewone sigaretten, waar fijn stof in zit, komt er bij de e-sigaret damp vrij. Dat is een soort mist, die bestaat uit fijne druppeltjes. Die kunnen vluchtige stoffen (gassen) oplossen, waardoor je ze inderdaad kunt inhaleren. Maar je zult er geen ongezonde PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) in terugvinden, de typische verbrandingsproducten die bijvoorbeeld ontstaan wanneer vlees te lang op de barbecue ligt. Bij een goed functionerende e-sigaret vindt geen verbranding plaats en er is nog nooit aangetoond dat er in de damp schadelijke druppeltjes zouden zitten.