Tinnitus: 5 tips van een audioloog om met de piep in je oor te leren leven

Hoe negeer je die gekmakende piep of brom in je oor? Vijf inzichten om de ergernis aan geluid plaats te laten maken voor ontspanning.

Ongeveer 1 op de 7 Belgen lijdt aan tinnitus. Dat zijn 1 à 2 miljoen Belgen die een continue pieptoon, een rinkelende bel of zelfs een drilboor horen.

Bij 65-plussers kan dat zelfs oplopen tot 30 procent. Voor 8 procent van de mensen met chronische tinnitus is de pieptoon zo storend dat ze hulp moeten zoeken. Bij sommigen leidt het tot slaapproblemen, concentratiemoeilijkheden, angsten en depressie. Het gaat nog steeds om zo’n 100.000 Belgen.

Al te vaak luidt de conclusie: ‘Aan tinnitus is niets te doen, leer er maar mee leven.’ Dat is niet alleen onjuist en onvolledig, maar ook gemakkelijk gezegd. Want, hoe doe je dat dan?’

Dat is voor iedereen anders’, zegt audiologe Karen Stalpaert van het audiologisch centrum Audiks.

Om patiënten te gidsen langs de vele mogelijke behandelingen, schreef Stalpaert een zelfhulpboek met praktische tips en inzichten om toe te passen in het dagelijkse leven.

1. Een hoortoestel kan helpen tegen tinnitus

Karen Stalpaert: Het geluid dat tinnituspatiënten horen, wordt opgewekt door de hersenen en is alleen hoorbaar voor de patiënt. Hoe zit dat? Bij gehoorverlies door lawaaischade komt er minder geluidsinformatie aan in de hersenen, waardoor die extra gaan werken om het gemis te compenseren. Die compensatie uit zich in de vorm van tinnitus.

Wanneer gehoorvermindering aan de basis ligt van de tinnitusklacht, kan een hoortoestel helpen. Een hoortoestel vangt dat gehoorverlies (deels) op door geluiden van buitenaf te versterken. Zo komt er dus terug meer informatie aan bij de hersenen. Het effect daarvan kan zijn dat de hersenen minder tinnitusgeluiden opwekken waardoor je er ook minder last van hebt. 

2. Krijg inzicht in de oorzaak. Ook nek-, tand- of kaakproblemen en zelfs psychiatrische problemen kunnen tinnitus veroorzaken

Stalpaert: Tinnitus is geen ziekte op zichzelf, het is een symptoom van een onderliggend probleem. Die onderliggende problemen kunnen heel divers zijn. Net zoals hoofdpijn ook een symptoom is dat veel verschillende oorzaken kan hebben.  

Lees verder onder het artikel.

3. ‘Leer er maar mee leven’ is niet de juiste boodschap

Stalpaert: Die zin suggereert dat de mate waarin je nu last ervaart voor altijd zo zal blijven, en dat hoeft niet altijd zo te zijn. ‘Leer er mee leven’, allemaal goed en wel, maar hoe doe je dat? Het eindresultaat zou moeten zijn dat de tinnitus geen invloed meer heeft op je leven, het is zelfs mogelijk dat je brein het tinnitusgeluid wegfiltert en zo in je onderbewustzijn blijft. Vergelijk het met mensen die naast een spoorlijn wonen en de trein op de duur niet meer horen voorbijrazen.

Bij de ene komt de oplossing vanzelf, andere mensen hebben er hulp bij nodig in de vorm van therapie door een gespecialiseerde audioloog of psycholoog. 

4. Omring je met geluiden

Stalpaert: In stilte kan jouw tinnitusgeluid nog veel harder opvallen. Als dit bij jou voor paniek zorgt of je erg ongemakkelijk laat voelen, kan het helpen om geluid aan je omgeving toe te voegen. Dit hoef je niet de rest van je leven te doen, maar kan zeker in een eerste fase wat ademruimte geven.

Elk neutraal geluid kan hiervoor dienen, dus geluiden die je niet ergeren en waar je ook niet specifiek graag wil naar luisteren. Enkele voorbeelden zijn een fonteintje, regengeluiden, een knetterkaars … 

5. Cognitieve gedragstherapie geeft goede resultaten

Stalpaert: Er wordt door verschillende universiteiten in binnen- en buitenland onderzoek gedaan naar tinnitus. Daarbij wordt steeds gekeken naar de beste manier om de last die mensen door tinnitus ervaren, te verminderen. Onderzoek waarbij cognitieve gedragstherapie als behandelmethode werd ingezet, gaf bijvoorbeeld zeer goede resultaten en die methode wordt nu breed ingezet.

Een van de adviezen is om zo weinig mogelijk aandacht te besteden aan het geluid. Makkelijker gezegd dan gedaan, als je gek wordt van die constante piep of brom in je oor. Het is een goedbedoeld advies dat vaak niet uit te voeren is. Iets wat je irriteert of ergert, kun je niet negeren. De betekenis van het geluid is te negatief. In therapie gaan we daarom eerst op zoek naar mogelijkheden om die negatieve lading van het geluid af te halen. Dat kan door inzicht te krijgen in de klacht, de beïnvloedende factoren en gevolgen.

Afhankelijk van de situatie kunnen we ook geluid toevoegen aan de omgeving of aan stressreductie doen. Iedereen is anders, dus zijn er ook bij iedereen andere inzichten nodig om het geluid neutraler te kunnen maken. Wanneer het geluid neutraal is, kan het wél genegeerd worden.

Waar op dit moment studies rond gebeuren is bijvoorbeeld neuromodulatie. Dit is een verzamelnaam voor technieken die proberen om hersenactiviteit te wijzigen of moduleren om zo een klacht zoals tinnitus te verminderen.

OngestOORd. Zelfhulp bij tinnitus in 10 praktische stappen. Karen Stalpaert. Borgerhoff & Lamberigts. 200 pagina’s.