TikTokdokter Maarten vecht tegen foute gezondheidsinformatie: ‘Ons kanaal is een kwaliteitslabel’

Gezondheid en Wetenschap lanceert een TikTokkanaal dat mensen op betrouwbare en toegankelijke wijze gezondheidsinformatie aanreikt. ‘Mensen weten niet meer wat ze mogen geloven.’

De website Gezondheid en Wetenschap, die patiënten en burgers op een laagdrempelige manier betrouwbare gezondheidsinformatie aanbiedt, lanceert het TikTokkanaal zoek.gezond waar huisarts in opleiding Maarten Van Clé (24) toegankelijke medische informatie geeft.

‘We merken dat mensen steeds meer geïnteresseerd zijn in hun gezondheid’, zegt Van Clé. ‘Ze gaan dus ook gericht op zoek naar informatie. Vroeger gebeurde dat vooral via Google, vandaag halen heel wat mensen hun informatie uit video’s op sociale media, zoals TikTok.’ Gezondheid en Wetenschap schat dat 75 procent van de mensen kennis over gezondheid verwerft via media en sociale media. Maar niet alles wat daar verschijnt, is juist. Soms is informatie die online circuleert zelfs ronduit gevaarlijk.

Eerder zei huisarts Marleen Finoulst, hoofdredacteur van de website Gezondheid en Wetenschap, in Knack dat ze niet kunnen ‘blijven toekijken hoe er steeds meer medisch nepnieuws wordt verspreid.’

Medfluencers: waarom dokters de nieuwe helden van TikTok zijn

Gezondheid en Wetenschap publiceert al sinds december 2013 betrouwbare en toegankelijke informatie over gezondheid op zijn website, gebaseerd op degelijk wetenschappelijk onderzoek of evidence-based medicine. ‘Gaandeweg zijn daar ook andere kanalen bij gekomen’, licht Van Clé toe. ‘Omdat mensen nu via TikTok gezondheidsinformatie opzoeken, vinden we het belangrijk om daar aanwezig te zijn.’

‘TikTokdokter Maarten’ werkte al als student voor Gezondheid en Wetenschap. Omdat hij gepassioneerd is door gezondheidscommunicatie, schreef hij er ook een thesis over. ‘En dus werd ik gevraagd om het gezicht te worden van het nieuwe TikTokkanaal’, aldus Van Clé.

Naast zijn functie als TikTokdokter zet Van Clé ook zijn opleiding tot huisarts voort. ‘Door in de praktijk te staan, blijf ik op de hoogte van wat er onder de mensen leeft en welke vragen zij hebben. Daar kan ik op inspelen met die video’s op TikTok.’

@zoek.gezond Hyperventileren 🥼🩺🫁 #gezondheid #wetenschap #hyperventileren ♬ origineel geluid – Gezondheid en Wetenschap

Mikken jullie met het nieuwe TikTokkanaal op een jong publiek?

Maarten Van Clé: Ik denk dat iedereen wel wat aan onze video’s kan hebben. Inhoudelijk zullen we focussen op onderwerpen die vooral relevant zijn voor jongeren of voor jonge ouders. Maar een video over hoe je het best een teek kunt verwijderen, is voor iedereen interessant.

Wat voor content mogen jullie volgers verwachten?

Van Clé: We maken een vertaling van de content die nu al op de website van Gezondheid en Wetenschap te vinden is. We zullen dus laagdrempelige informatie meegeven over specifieke aandoeningen en ziektes, en ook het gezondheidsnieuws op de voet volgen en nagaan of die beweringen juist of fout zijn.

Welke misinformatie kom je vaak tegen op sociale media?

Van Clé: Het typevoorbeeld blijft de desinformatie over vaccins. Vandaag zien we dat de mazelen terug in opmars zijn, en daar hebben we bijvoorbeeld al een video over gemaakt. Mazelen blijft een potentieel dodelijke ziekte. Hoe groter de groep mensen die niet gevaccineerd wordt, hoe groter de kans dat er slachtoffers vallen. Als mensen vaccins weigeren, kan dat ernstige gevolgen hebben.

Hoe kun je als leek achterhalen of de gezondheidsinformatie die je vindt op sociale media betrouwbaar is?

Van Clé: Voor mensen zonder medische achtergrond is dat heel moeilijk. Ik begrijp dat mensen na verloop van tijd niet meer weten wat ze mogen geloven. De afzender kan in dat opzicht al wat richting geven, en we hopen dat Gezondheid en Wetenschap een kwaliteitslabel is dat mensen zullen herkennen en dat zekerheid biedt over de betrouwbaarheid van de informatie.

Achter de video’s zit namelijk een machine aan mensen, een redactie van artsen en gezondheidsjournalisten, die voor alles wat Gezondheid en Wetenschap wil publiceren evidence-based informatie verzamelt. Dat betekent dat we altijd op zoek gaan naar kwalitatief wetenschappelijk bewijs dat staaft wat we schrijven of zeggen. Dat team is misschien niet zichtbaar, maar wel ontzettend belangrijk.

Het lijkt me een hele uitdaging om iets complex als gezondheid in een video van een minuut te gieten.

Van Clé: Als arts worden we daarop getraind. Tijdens consultaties hebben we ook weinig tijd om onze patiënten op een correcte én duidelijke manier ziektebeelden, symptomen en behandelingen uit te leggen. Eigenlijk ben ik daar dus nu al op dagelijkse basis mee bezig.

Wanneer is het TikTokkanaal voor u geslaagd?

Van Clé: Ik zou het geweldig vinden als artsen effectief voordelen ondervinden van het feit dat patiënten degelijk geïnformeerd zijn. Stel dat iemand met een sinusitis ergens leest dat het kan helpen om een knoflookteen in je neus te steken. Maar dat die daarna een video van ons ziet en leert dat het beter is om de juiste pijnstilling en neusspoeling bij de apotheek te halen. Dan zou ik het fantastisch vinden als die persoon, als hij/zij toch een consultatie bij de huisarts nodig heeft, kan aangeven dat hij/zij die stappen al zelfstandig heeft ondernomen.