Studie: ‘Groeiende bewijslast dat blootstelling aan PFAS onze gezondheid schaadt’

De grootschalige blootstelling aan PFAS, chemicaliën die in veel huishoudelijke producten terug te vinden zijn, verhoogt de kans op ernstige ziekten zoals kanker en schildklieraandoeningen, stelt een nieuw Amerikaans onderzoek. Dat kost de Amerikaanse economie miljarden.

De aandoeningen veroorzaken niet alleen een hoge menselijke kost, zeggen onderzoekers aan de NYU Grossman School of Medicine. Ze betekenen ook een geschat economisch verlies van 5,5 tot 63 miljard dollar gedurende de levensloop van de huidige bevolking.

3M-fabriek

PFAS – voluit poly- en perfluoralkylstoffen – is de verzamelnaam voor meer dan 4700 chemische stoffen. Ze worden in verband gebracht met een aantal ernstige gezondheidsproblemen en breken bijzonder moeilijk af in het milieu. Ze staan daarom bekend als “eeuwige chemicaliën”.

Dat betekent dat ze het grondwater verontreinigen, nog tientallen jaren nadat de stof in eerste instantie in het milieu terecht is gekomen. In België kwam de 3M-fabriek in Zwijndrecht vorig jaar in opspraak, omdat ze bij haar productie van PFOS – een groep stoffen die behoort tot de PFAS-familie – het milieu heeft vervuild.

De chemische stoffen worden ook al decennia aangetroffen in het bloed van miljoenen mensen, zoals ook in Zwijndrecht. Eerdere studies hebben bepaalde soorten PFAS in verband gebracht met nierkanker, teelbalkanker, hypertensie, schildklieraandoeningen, een laag geboortegewicht en schade aan het immuunsysteem bij kinderen.

Economische druk

Het nieuwe Amerikaans onderzoek, uitgevoerd bij vijfduizend Amerikanen, linkt blootstelling aan PFAS ook aan onder meer onvruchtbaarheid, diabetes en endometriose, een pijnlijke aandoening aan de baarmoeder.

De oplopende medische kosten van deze ziekten, in combinatie met de verminderde productiviteit van werknemers, creëren een aanzienlijke economische druk op de samenleving, aldus de onderzoekers.

‘Onze bevindingen dragen bij aan het groeiende bewijslast dat blootstelling aan PFAS onze gezondheid schaadt en de economie ondermijnt’, zegt co-auteur van het onderzoek Linda Kahn.

Algemeen verbod

De onderzoekers bepaalden hoeveel Amerikanen in 2018 waarschijnlijk werden blootgesteld aan PFAS-chemicaliën met behulp van bloedmonsters van mensen die destijds deelnamen aan nationaal volksonderzoek. Vervolgens werden tientallen recente studies onder de loep genomen waarin ziekten werden onderzocht die verband hielden met de stoffen.

In België vraagt een coalitie van 15 middenveldorganisaties, waaronder de vijf ziekenfondsen, een algemeen verbod op de productie van PFAS. Geen overbodige eis, vindt Leonardo Trasande die het Amerikaans onderzoek leidde.

‘Op basis van onze schattingen zijn de kosten van het uitfaseren en het vervangen van deze klasse chemicaliën door veiligere alternatieven gerechtvaardigd. Zeker als we de enorme economische en medische risico’s in overweging nemen om ze in het milieu te laten voortduren’, aldus de arts en volksgezondheidsexpert.