Personal trainers. Wie zijn ze? Wat doen ze precies? Hoe zinvol zijn ze? Zijn ze enkel eigen aan fitnessland? En kunnen u en ik ons, als gewone man/vrouw uit de straat, wel een sportieve coachende rechterhand veroorloven?
In de Verenigde Staten Staten is de personal trainer – het begrip zowel als de mens – al jarenlang ingeburgerd. Deze man/vrouw moet daar in je lijstje van vaste telefoonnummers voorkomen of je wordt er niet als bij de tijd aanzien.
In België hebben we de persoonlijke sportaanpak – in of buiten het fitnesscentrum – met behulp van eigen coaches nog niet zo fanatiek in onze harten gesloten. We beschouwen personal trainers eerder als een privilege van topsporters en de rijkere klasse.
En hier denken we verkeerd, leren we uit een gesprek met Professor Dr. Jan Boone verbonden aan het Centrum voor Sportgeneeskunde van het UZ Gent en Christophe Mertens, personal trainer en fitnesscoach uit Groot-Bijgaarden. Ook meerkamper en Belgisch topatleet Hans van Alphen ziet voor goede personal trainers mooie toekomstperspectieven weggelegd.
De wereld van persoonlijke sportbegeleiding, mogelijkheden en stijlen troef
Coach Christophe Mertens: ‘Zoals het begrip personal trainer aangeeft, betekent het concept in de eerste plaats het persoonlijk sportief begeleiden van één persoon (one on one training) op een afgesproken tijdstip. Die sportieve coaching gaat in de meeste gevallen door in een fitnesscentrum. Maar dat hoeft niet. Trainingen kunnen ook perfect buitenshuis of thuis doorgaan (bijvoorbeeld in het geval van een sportspecifieke loop- of zwembegeleiding). Afhankelijk van de kwalificaties van de personal trainer kan de sportieve factor worden aangevuld met informatie over gezonde voeding. Op je eigen tempo fitter en lekker in je vel groeien onder het alziend oog van de coach.’
‘Personal training kan ook een ruimere lading dekken. Zo valt small group training eveneens onder de noemer. Dit betekent dat een select groepje – maximum 4 tot 5 personen – door dezelfde coach op dezelfde locatie en tijdstip wordt begeleid. Groepslessen vallen wel buiten het idee van personal training. Logisch, gelet op het groter aantal deelnemers.’
‘Een derde vorm, die ik in mijn eigen fitnessruimte toepas, maar die mogelijk minder gangbaar is, is de persoonlijke sportieve begeleiding in de zaal. Wie niet geïnteresseerd is in een sportspecifieke ‘duurdere’ one on one begeleiding of om in groepjes te werken, verdient evenzeer kwaliteit. Daarom verzorg ik voor iedereen, na een gesprek over de beoogde doelen, een aangepast fitnessparcours. Alle oefeningen worden uitgelegd en minstens drie keer onder strikt toezicht uitgevoerd. Ook daarna wordt altijd een oogje in het zeil gehouden over de correcte uitvoering.’
Op je eigen tempo fitter en lekker in je vel groeien onder het alziend oog van de coach.
Voor elkeen die met sport bezig is, start of moet starten
Prof. Dr. Jan Boone vult aan: ‘De Belg heeft vaak nog een verkeerd beeld van wat een personal trainer allemaal kan en waar je hem of haar kan vinden of inzetten.’
‘Personal trainers kunnen op sportief vlak in onze maatschappij een belangrijke bijdrage leveren door in, maar zeker ook buiten fitnesscentra, sporters van alle niveaus degelijk te begeleiden en hen bij te sturen. Ik kan niet genoeg benadrukken dat oefeningen correct moeten worden uitgevoerd. Wie bewegingen langdurig fout uitvoert – zelf de meest eenvoudige loopbeweging -, kan zware letsels oplopen. Beginnende sporters zijn zich daar vaak onvoldoende bewust van.’
‘Een personal trainer met de juiste kwalificaties kan tijdig ingrijpen. Dus ja, ook de gewone sportieveling heeft baat bij een korte of langere persoonlijke sportbegeleiding.’
‘Naast hun betekenis voor de sporter(s) in het algemeen, wordt de personal trainer belangrijker voor het bijstaan van mensen met een medische aandoening. Of dat zou, mijns insziens, toch zeer nuttig zijn. Artsen, kinesisten hebben niet meer de tijd om hun revaliderende patiënten onafgebroken op het sportpad op te volgen. Een persoonlijke sportcoach kan dan soelaas bieden. Op voorwaarde dat hij of zij naast de juiste kwalificaties enige wetenschappelijke/medische achtergrond heeft of er – als hij die kennis niet bezit – niet voor terugdeinst met de behandelende arts(en) samen te werken.’
Personal trainers kunnen op sportief vlak in onze maatschappij een belangrijke bijdrage leveren door in, maar zeker ook buiten fitnesscentra, sporters van alle niveaus degelijk te begeleiden.
De juiste papieren, een noodzaak
Prof. Dr. Jan Boone: ‘Ik ben een absolute voorstander van een persoonlijke sportieve begeleiding. Wel moet die de trainer van je keuze – zoals eerder al aangestipt – over degelijke papieren beschikken. In tegenstelling tot enkele jaren terug kan je in Vlaanderen vrij eenvoudig de titel van personal trainer krijgen. Daar is niets verkeerd mee, alleen hebben die mensen niet altijd meer de medische bagage om mensen met ernstige letsels of aandoeningen te adviseren.’
‘Wie niet onder medisch toezicht staat en zich wil laten begeleiden om de Mont Ventoux te beklimmen, kan dat rustig doen. Wie evenwel medische problemen heeft en diezelfde Mont Ventoux wil beklimmen, moet zorgen dat diegene op wie hij een beroep doet over de juiste kennis beschikt. Een hartpatiënt verdient een andere aanpak dan wie geen hartklachten heeft. Maar dat is een kwestie van vertrouwen, eerlijkheid van beide kanten en de juiste navraag.’
Christophe is het daarmee eens: ‘Ik krijg hier heel veel mensen over de vloer. Allemaal met hun eigen doelen en eisen. Zonder mij op te dringen, informeer ik altijd naar hun medische achtergrond: hart- of rugproblemen, een herstellende kankerpatiënt of iemand met het chronisch vermoeidheidssyndroom, MS of diabetes. Ik moet die dingen weten om geen fouten te maken. Ook de ouderdom moet in rekening worden gebracht bij het opmaken van een persoonlijk programma. Het is essentieel dat personal trainers zich aanpassen aan wie voor hen staat. Dat is onze taak.’
De voordelen van een sportieve rechterhand zijn legio: de aanpak is persoonlijker, is intensiever en flexibel.
Een eenduidig positief verhaal
Christophe: ‘Ik besef heel goed dat wij, personal trainers, voor het grootste deel van de Belgische bevolking nog een nichemarkt zijn.En toch zijn wij er voor iedereen! De voordelen van een sportieve rechterhand zijn bovendien legio: de aanpak is persoonlijker, is intensiever en flexibel. Een individuele aanpak gaat meestal ook hand in hand met een snellere vooruitgang. En wie resultaat ziet, gaat door.’
Prof. Dr. Jan Boone onderschrijft: ‘Kiezen voor een personal trainer is kiezen voor heel wat pluspunten. De kern is de persoonlijke aanpak. Van daaruit vloeit motivatie voort en de drang om het opgelegde schema zo goed mogelijk te volgen. Je wil niet enkel jezelf trots maken, maar ook je coach op de neus drukken: ‘kijk eens wat ik al kan’. In veel gevallen zie je verder een snellere vooruitgang in uithouding, snelheid, lenigheid.’
Een prijskaartje, ja… maar
Christophe: ‘Ja, personal training kan duur zijn. Maar er zijn diverse mogelijkheden om met een sportieve hulp aan de slag te gaan. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor een kortstondig avontuur met een personal trainer zodat je de oefeningen of methodiek onder de knie krijgt. Zo blijft het prijskaartje gedrukt. Er is ook meer dan één personal trainer in België. Je kansen om iemand te vinden die je aan een betaalbare prijs sportief kan en wil helpen is best groot.’
De overheid kan eigenlijk niet anders dan op beweging inzetten, gelet op de vergrijzing, de problematiek van obesitas, revaliderende zieken en de mens die aan sport wil doen.
Prof. Dr. Jan Boone: ‘Vergeet niet wat een personal trainer allemaal voor je doet of kan doen. Hij investeert in jouw welzijn. En ja, daar kan een stevig prijskaartje tegenover staan. Op termijn zie ik de situatie wel evolueren. Er zullen contacten met ziekenfondsen worden gelegd om onder bepaalde voorwaarden de kosten van een persoonlijke trainingsaanpak voor een stuk terug te betalen. De overheid kan eigenlijk niet anders dan op beweging inzetten, gelet op de vergrijzing, de problematiek van obesitas, revaliderende zieken, en de mens die aan sport wil doen.’
Meerkamper Hans van Alphen: ‘Voor topsporters moeten programma’s op maat gemaakt worden’
Topsporters maken doorgaans gebruik van persoonlijke coaches. Zo ook Belgisch topatleet Hans van Alphen. Toch meent ook hij dat u en ik evenzeer baat kunnen hebben bij een persoonlijke sportaanpak.
‘Als topsporter vind ik het nut van een personal trainer zeer groot. De voordelen van in groep trainen zijn er zeker, maar voor topsporters moeten programma’s op maat gemaakt worden. Elk individu is anders en reageert anders op trainingsprikkels. Zonder individuele bijsturing kan je al de technische disciplines die ik beoefen onmogelijk onder de knie krijgen.’
‘De kracht van een persoonlijke coach is dat er onmiddellijk kan bijgestuurd worden. Als je aan 10 personen eenzelfde trainingsprikkel geeft, kan de uitkomst 10 keer anders zijn. Het is essentieel een programma te vinden dat op jouw maat is gemaakt, waardoor je de meeste progressie kan maken. Mijn hoofdcoach Wim Vandeven kan perfect mijn lichaamstaal lezen. Hierdoor kan hij een training vroegtijdig afbreken of net nog een tandje bijsteken, afhankelijk van het doel van de training.’
‘Als je een goede personal trainer hebt zijn er volgens mij weinig nadelen. Eén nadeel kan zijn dat je op elkaar uitgekeken raakt als je dag in dag uit ‘1 op 1′ bezig bent.’
‘Zelf kies ik mijn trainers vaak op basis van reputatie. Een trainer die al mooie resultaten heeft bereikt met enkele atleten spreekt natuurlijk aan. Na enkele ’testtrainingen’ weet ik wel of het al dan niet klikt.’
‘Niet enkel topsporters hebben baat bij een persoonlijke sportcoach. Een programma op maat gemaakt is altijd beter dan een algemeen programma te volgen. Een personal trainer komt natuurlijk wel met een prijskaartje. Ik zou het zeker adviseren als je specifieke klachten hebt en een algemeen programma je meer kwaad dan goed zou doen. Mensen die nog nooit gesport hebben kunnen in het begin ook wel wat extra begeleiding gebruiken evenals mensen met motivatieproblemen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier