De chemische industrie levert ons veel welvaart op, maar kent ook nadelen. Belgische mannen met vruchtbaarheidsproblemen hebben namelijk meer chemische hormoonverstorende stoffen in hun lichaam.
Belgische mannen met vruchtbaarheidsproblemen lijken meer chemische hormoonverstorende stoffen in het lijf te hebben. Onderzoekers vragen daarom om gerichte maatregelen die deze vervuiling tegengaan.
De chemische industrie levert ons veel welvaart op, maar ook veel miserie. Van plasticcomponenten zoals bisfenolen en ftalaten, ontsmettingsmiddelen zoals triclosan, broomhoudende vlamvertragers, dioxines en PCB’s is bekend dat ze de werking van geslachts- en vruchtbaarheidshormonen overhoop kunnen halen. Omdat ze de werking van hormonen kunnen versterken of verzwakken worden ze ook endocriene verstoorders genoemd.
Er is steeds meer bewijs dat ze een rol spelen in de toenemende vruchtbaarheidsproblemen van mannen en vrouwen. Recent onderzoek van vier Vlaamse vruchtbaarheidsklinieken, namelijk het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde (VUB), de afdeling endocrinologie (UGent), het Leuvens Universitair Fertiliteitscentrum (KULeuven) en het Genks Instituut voor Fertiliteitstechniek (UHasselt) wijst opnieuw in die richting.
Het onderzoek is al beschikbaar online en wordt binnenkort gepubliceerd in Environmental International.
Meer vuil – minder vruchtbaar
Het team controleerde de blootstelling aan pesticiden van mannen die zich in de vier verschillende centra aanmeldden met vruchtbaarheidsstoornissen en vergeleek de gevonden resultaten met die van mannen met een gezonde vruchtbaarheid. Een verhoogde blootstelling aan pesticiden bleek bijna systematisch gepaard te gaan met een verlaagde vruchtbaarheid.
Bij mannen met een meetbare hoeveelheid van de gebromeerde vlamvertrager BDE209 bleken maar liefst een 7,22 maal hogere kans te hebben op vruchtbaarheidsstoornissen dan mannen bij wie deze vlamvertrager niet opgespoord kon worden.
De kans op vruchtbaarheidsstoornissen was zo goed als verdubbeld voor het kwart van de mannen de hoogste waarden voor afbraakstoffen van het pesticide chlordaan in het bloed, tegenover het kwart met de laagste waarden.
Verhoogde waarden voor ftalaten en triclosan gingen gepaard met afwijkende waarden van vruchtbaarheidsregelende hormonen.
De Wereldgezondheidsorganisatie en het Europees Milieu Agentschap maken in hun rapporten onder andere melding van een mogelijke toename van afwijkingen aan de geslachtsorganen en andere ontwikkelingsstoornissen bij kinderen
Mannen met verhoogde waarden voor bisfenol A vertoonden lager waarden voor testosteron.
De Belgische equipe staat niet alleen met haar resultaten. Bijna maandelijks stromen er tegenwoordig van overal in de wereld stromen er gelijkaardige meldingen toe.
Enkele maanden geleden nog maakten onderzoekers van de universiteit van Harvard in Human Reproduction melding van een aanzienlijk slechtere spermakwaliteit bij mannen die veel pesticiden opgenomen hadden via bespoten fruit en groenten. Human Reproduction is een van de hoogst aangeschreven wetenschappelijke tijdschriften over menselijke vruchtbaarheid.
Bij mannen met de grootste hoeveelheid pesticiden in hun bloed telden ze gemiddeld de helft minder zaadcellen, en van die cellen was meer dan 30% abnormaal gevormd, dan bij de mannen met weinig tot geen pesticiden in hun bloed.
Een bijhorend commentaarstuk wijst op de kwaliteit en vooral het belang van dit soort van onderzoek dat helemaal niet alleen staat. Andere onderzoeken maken bijvoorbeeld eveneens melding van verstoorde hormonale concentraties, abnormale zaadcellen, beschadigd DNA in de zaadcellen enzovoort.
Endocriene verstoorders
Onderzoekers maken zich flink zorgen over deze evolutie, vooral omdat ze de verstoorde mannelijke vruchtbaarheid beschouwen als een van de beter waarneembare gevolgen van endocriene verstoorders.
De vrees is immers terecht dat deze endocriene verstoorders nog meer nadelige gevolgen op hun conto hebben. De Wereldgezondheidsorganisatie en het Europees Milieu Agentschap maken in hun rapporten onder andere melding van een mogelijke toename van afwijkingen aan de geslachtsorganen en andere ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, een toename van specifieke types van kankers die gevoelig zijn voor geslachtshormonen, waaronder borst-, teelbal- en prostaatkanker en nog andere aandoeningen.
Twijfel zaaien
Industriële belangengroepen vechten deze verbanden aan, onder andere omdat ze zich verschuilen achter het argument dat er zoveel andere mogelijke risicofactoren meespelen en de studies geen oorzakelijk verband aantonen tussen hormonale stoorstoffen die in het lichaam van mensen aangetroffen worden en de gezondheidsproblemen waarmee zij te maken hebben.
Dat is correct, maar het is ook een al te gemakkelijk argument omdat het nu eenmaal ondenkbaar is dat we mannen, vrouwen of kinderen bewust zouden gaan vergiftigen om na te kunnen gaan wat daar de gevolgen van zouden kunnen zijn.
Bovendien gaat het voorbij aan de bewijzen uit de dierenwereld die toch vrij duidelijk zijn. Het argument dat mensen geen dieren zijn en dat je de besluiten uit dieronderzoek niet zonder meer mag toepassen op mensen, wordt eveneens al te gemakkelijk gehanteerd om de boot af te houden en toch maar niets te moeten doen.
Ondertussen ontwikkelt er zich gelukkig wel een beweging van groene of duurzame chemici, met een hoog aangeschreven eigen tijdschrift Green Chemistry, die de invoering en het gebruik van nieuwe stoffen met een negatieve invloed op het milieu en de gezondheid zoveel mogelijk wil voorkomen. De eerste aanzet is dus gegeven. De vraag is alleen wanneer de nieuwe zienswijze van deze mensen voldoende impact zal verwerven die daadwerkelijk tot verandering zal leiden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier